احمد سخائی: شرایط عینی و وظیفۀ تبعیديان

تأسيس: 14 مرداد 1392 | در نخستين کنگرهء سکولار های ايران | همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه

29 بهمن ماه 1393 ـ 18 ماه فوريه 2014

قبل از ورود به بحث اصلی این یادداشت لازم می دانم اصولی را که ناظر بر نگرش نویسنده به شرایط عملاً موجود هستند و هیچ جای خدشه ای را برای آن مجاز نمی داند، به شفافیت و در ابتدای سخن بیان نمایم.

1- اعتقادی به هیچ شکلی از مبارزۀ غیر مسالمت آمیز نزد نویسندۀ این مطلب وجود ندارد. حتی یک مویِ یک جوانِ ایرانی نیز لازم نیست در مسیر تحولات آتی اجتماعی در ایران مورد "ستم" قرار بگیرد.

2- واقعگرایی نسبت به وضعیت و شرایط عملاً موجود در مسیر پیشنهادی محور اصلی هر اقدامی است. انتظارات نابجا از افراد و جریان های تاریخی، موجب از دست رفتن انرژی، و طولانی شدنِ بی مورد "راه" می شود.

3- برای جامعۀ ایرانی که در موقعیتی قرار دارد که می توان به جرآت عنوان نمود «تاریخ با آن بطور جدی سخت گرفته است» مبارزهء سیاسی، طبقاتی و تلاش برای کسب قدرت سیاسی به عنوان سمّ مهلکی است که باید از آن دوری کرد.

بنظر این قلم، موضوع اساسی که نباید در بررسی شرایط روز مغفول بماند، موضوعِ عدم توجه به ساختارهای واقعی و جامعه شناختی و تخریب های وارد شده به ساختار اجتماعی جامعۀ ایرانی و اثرات مخرب حکومتِ جهل و نادانی در 36 سال گذشته مربوط است، و مهمترین وجه شخصیتی بحرانِ عملاً موجود در اپوزیسیون ایرانی مقیم خارج نیز، به تسلط بلامنازعِ محدودیت های "ذهنی" ناشی از این بحران در اندیشه ورزی فعالین آن، مربوط می شود.

1- سی و پنج 36 سال است- در امتداد 200 سال گذشته -، که عقلانیت سیاسی در ایران حاکم نیست.

2- سازوکار روابط اجتماعی در ایران مورد تجاوز قرار گرفته و با استفاده از درآمدهای سرشار نفتی، ضعف های مدیریت اجتماعی تحت پوششِ سیاسی "مذهب" و سرکوب نیروهای بالنده در جامعه قرار داشته اند و شاهد عدم رعایت حداقل های حقوق اجتماعی و قواعد تمدن مورد نیاز در هزاره سوم میلادی - حتی در مقایسه با فقیرترین و عقب نگهداشته شده ترین کشورهای همتراز - هستیم.

3- سیاست های سرکوبِ سازمان یافته برای حفظ قدرت توسط بلوک حاکم بر ایران با اخراج رسمی و تبعیدِ فعالین اجتماعی، اقتصادی و سیاسی از کشور پشتیبانی شده و می شود.

4- وجود جمعیتی معادل حداقل 5 میلیون نفر که از جوان ترین و فعالترین بخش های اجتماعی در ایران دستچین و به بیرون از مرزهای ملی پرتاب شده اند، مهمترین ویژه گی ناظر بر طرح بحث حاضر است؛ پدیده ای که در نوع خود و نسبت به تمامی کشورهای در حال توسعه و یا پیشرفته یک استثناء محسوب می شود. (اگر کسی بتواند در "ردِ" آگاهانه و هدفمند بودن این تبعید و مهاجرت که برای حفظ و تداوم حکومت کودتایی صورت می گیرد، استدلال ارائه دهد، بسیار باید از آن استقبال کرد.)

5- اگر حدود 5% کل جمعیت ایران هم اکنون برای فرار از نابسامانی های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در خارج از ایران به سر می برند. تحلیل جامعه شناختی از این پدیده می تواند به یکی از مهمترین موضوعات مطالعاتی در رابطه با وضعیت تاریخی ایران در نظر گرفته شده و جواب یابی گردد.

6- مقوله ای از موضوعات اقتصاد سیاسی کلان نیز با این طرح بحث بشکل آشکار خودنمایی می کند، و آن اینکه موضوع ارتباط، تعریف و امکان باز تعریف وضعیت موجود اقتصاد ایران، براساس مفاهیم بسیار اساسی و تعیین کنندۀ ، "تولید ناخالص داخلی" و "تولید ناخالص ملی" چیست و چه پتانسیل هایی در این ارتباط می تواند مغفول مانده باشد؟

واقعیت غیر قابل کتمان در شرایط عینی موجود، گرفتار شدن کشتی سیاست و اقتصاد در ایران بدست گروهی از راهزنان و دزدان دریایی بوده است. هرچند به لطف سالهای فروش نفت به قیمت های مناسب، حاکمیت در ایران علیرغم مقاومت در مقابل مقولات علمیِ ادارۀ جامعه و اقتصاد، توانسته است پرچم خود را بر فراز این کشتی برافرازد ولی روزانه تعداد قابل توجهی از بهترین و تحصیل کرده ترین نیروهای اجتماعی ایرانی، خود را از کشتی به بیرون پرتاب کرده و با قبول خطراتِ مهاجرت اجباری زندگی خود را مستقل از سرمایه گذاری شخصی و ملی از نو سازمان می دهند و این درواقع نوعی تخریب "منابع" سرمایه ای محسوب می شود. بعلاوه اینکه هربار و پس از یک دوره فروش نفت به قیمت های مناسب بین المللی جنگ گرگها برای بهره برداری بیجا از منابع ملی نیز در حال انجام بوده و تشدید شده است.

وقتی به این واقعیتِ اقتصادی توجه داشته باشیم که سرمایۀ در اختیارِ ایرانیان خارج از کشور مبالغی فراتر از 1000 میلیارد دلار برآورد می شود. توجه به تولید ناخالص داخلی بین 100 تا حداکثر 400 میلیارد دلار (مقدار حداکثر، از گزارشات کذب مسئولین کشوری با قدری اغماض گرد شده است.) یکی دیگر از عجایب در زندگی تاریخی ملت ایران را نمایان می سازد. این میزان انحراف فی مابین "تولید ناخالص داخلی" و "تولید ناخالص ملی" که به مدت 36 سال است، اثرات ویرانگر خود را بر اقتصاد، روابط اجتماعی و سیاست در ایران گذاشته است و چشم اندازی هم از اصلاح امور مشاهده نمی شود.

سرمایۀ در اختیار ایرانیان خارج از کشور و ارزش کل سهام بورس در ایران به ما چه می گوید؟

برآوردهای سرانگشتی و شاید خوشبینانه به ما می گوید که 5 میلیون ایرانی در خارج از کشور حدود 1000 میلیارد دلار سرمایه در اختیار دارند و در اقتصاد کشورهایی که در آنجا حضور دارند از فعالین قابل شمرده شدن محسوب می شوند.

این در حالی است که ارزش کل بورس تهران – ایران – حدود 40 الی 50 میلیارد دلار است!

این دو عدد را چگونه می توان در مقیاس های اندازه گیری واحد قرار داد؟

ایرانیان خارج از کشور را اگر بخواهیم از سالهای بعد از 57 به گروه های اجتماعی تقسیم بکنیم به موارد ذیل می توان تفکیک کرد:

- گروه قابل توجهی از ایرانیان خارج از کشور کسانی هستند که با پایان تحصیلاتی که با مساعدت و هزینۀ دولت شاهنشاهی در دهۀ 50 به آن مشغول بودند، بلافاصله پس از سقوط رژیم موضوع برگشت به کشور را منتفی دانستند و شامل آن گروهی است که در سال 57 به ایران بازگشتند و با عدم امکان انطباق با رژیم جدید در دهۀ 60 به خارج بازگشتند، این تعداد شامل 50 هزار دانشجوی ایرانی بودند که قبل از 57 مشغول تحصیل در کشورهای خارجی بودند.

- گروه دوم عوامل نگران و وابسته به رژیم گذشته بوده اند.

- گروه سوم نسلی از جوانان ایرانی هستند که برای ادامۀ تحصیل و همزمان با تعطیلی دانشگاه ها متعاقب انقلاب فرهنگی، برای ادامه تحصیل به خارج رفتند و ماندنی شدند؛

- گروه چهارم در دوران سال های 65 تا 70 و برای نجات آیندۀ بچه هایشان از گزند جنگ و ویرانی های آن با فروختن دار و ندار مهاجرت را انتخاب کردند.

- گروه پنجم، که از سال های بعد از 84 و تحت فشارهای ساختار حکومتی کودتا به خارج کوچانده شده اند که شامل نیروهای کاری و متخصصینی هستند که به دنبال موقعیت های کاری بهتر به خارج از کشور کوچیده اند و بخشی از نیروهای سیاسی و روزنامه نگاران منصوب به سبز که تحت فشار دولت عملاً به خارج از ایران رانده شده اند نیز در میان آنها هستند.

- به گروه های بالا باید روند چدید فرار جوانان را اضافه کرد که برای ادامۀ تحصیل – و یا به بهانۀ ادامه تحصیل – در سال های اخیر بعد از کودتای 88 به خارج از کشور فرستاده می شوند. به جرأت می توان این گروه را در موقعیتِ از این ستون به آن ستون فرج است دید که با نگرانی از جنگ برای منازعۀ هسته ای گریزانده شده اند و بیشتر در موقعیت انتظار پایان وضعیت اضطراری، برای بازگشت به میهن قرار دارند.

به همۀ موارد بالا تعداد محدودی از فعالین سیاسی را که به مرور و در اثر درگیری های همراه با جریانات سیاسی برای نجات جان به خارج از کشور کوچانده شده اند را باید اضافه کرد. این گروه ممکن است در میان جمعیت 5 میلیونی جمعیت ایرانیان خارج از کشور درصد بسیار کمی را تشکیل بدهند ولی در میان مجموعۀ دوستانی که ائتلاف جمهوریخواهان را در مطالبه دارند، باید اکثریت مطلق را به خود اختصاص داده باشند.

عوامل مامور و رانده شده از ساختار حکومت ج.ا. نیز جزء کوچک ولی موثری را از جمعیت ایرانیان خارج از کشور تشکیل می دهند که بهتر است طبقه بندی آنها در میان موارد فوق منظور نشود.

خارج از روندی که به خروج حداقل 5 میلیون ایرانی از کشور منجر شده است. این جمعیت به عنوان نیروهای اجتماعی فعال نیز قابل طبقه بندی هستند.

1- فعالین دانشگاهی محققین، دانشجویان و استادان دانشگاه،

2- تکنوکرات های جذب شده در ساختار اقتصادی کشورهای پذیرند،

3- کارآفرینان، سرمایه داران و سرمایه گذاران،

4- کارگران، شاغلین کارهای متوسط و شهروندانی که با کار فکری و یا یدی گذران زندگی می کنن.

5- دریافت کنندگان مستمری از سازمان های تامین اجتماعی و ساکنین کمپ های پناهندگی،

در این مقاله به جزئیات بیشتری در مورد این جمعیت 5 میلیون نفری اشاره نمی کنیم و من سعی می کنم با توجه ویژه به دو گروه از ایرانیان مقیم خارج خوراک کافی برای ادامۀ بررسی خود را تامین نمایم.

1- گروهی که از نقطه نظر فرهنگی سنخیتی با جمهوری اسلامی نمی توانند برقرار بکنند،

2- گروهی که برای بدست آوردن فرصت، شرایط زندگی بهتر و شرایط مطلوب تر کار برای ایجاد امکانِ عرضۀ نیروی کاری خود به قیمت های مناسب بین المللی در این کشورها مشغول به فعالیت و کار هستند.

ادعای این نوشته بر آن است که این جمعیت حداقل 5 میلیون نفری اساساً تافتۀ جدا بافته ای در میان مهاجران و جویندگان کار از سایر کشورها هستند و در مرحلۀ اول بخش اعظم – حداقل 50% - از اپوزیسیون عملاً موجود برای ج.ا. را تشکیل می دهند، و صرفاً در مرحلۀ بعدی جماعتی بدنبال موقعیت های بهتر – مشمول استاندارد مهاجرت – و با قابلیت ایجاد ارزش افزوده برای کشور پذیرنده هستند. جماعتی که صرفاً به کارهای یدی و با ارزش افزودۀ کم تعلق ندارند.

با یک بررسی مجدد در موارد بالا و اشاره به این واقعیت که در داخل ایران هم اکنون نزدیک به 30% جمعیت در سنین اشتغال بطور کامل، از بیکاری مزمن رنج می برند و این حقیقتِ شگفت، که حدود 60% این بیکاران دارندگان مدارج تحصیلیِ لیسانس، فوق لیسانس و حتی دکترا می باشند. می توان به ضرورتِ تحمیل شده به ج.ا. برای اینکه راه هایی را جستجو نماید که این لشکر بیکاران را به بیرون از کشور براند، پی برد. (باید قبول کرد که در صورتی که مهاجرانِ بعد از سال 84 که حداقل رقمی معادل یک میلیون نفر را به خود اختصاص می دهند، در صورتی که الان در ایران بودند، ارقام درصدهای بیکاریِ اعلام شده در بالا را به شدت افزایش می دادند.)

ج.ا. عملاً با تخلیۀ بازار کار به بیرون از ایران، اخراج خبرنگاران و نیروهای سیاسی نسبت به تخفیف فشارهای داخلی بر خود عمل می کند. سیاستِ غیرسیاسی کردن مهاجرین توسط ج.ا. تیغۀ دیگر قیچی ای است که به وسیلۀ آن بخشی از مبارزات جامعۀ مدنی، را جراحی و از کالبد جنبش تاریخی– سیاسی در ایران خارج می کنند. (رجوع کنید به تقدس موجود در سایت های خبری مثل "روزآنلاین" که از نوشتن یادداشت با امضاء محفوظ به شدت اجتناب می کنند و این کار را بطور عمده از ترس فشارهای کیهان شریعتمداری انجام می دهند.)

ماموریتی که به نظر این قلم با نزدیک شدن به موعدی که دست یافتن به یک توافق جامع با تیم مذاکره کنندۀ ایرانی تعیین شده است، و باید در دستور کارِ جدی قرار بگیرد، ایجاد "نهادی مردمی برای محافظت از حق انتخاب جمهور مردم ایران" و "دبیرخانۀ ائتلافی از نمایندگانِ 5 میلیون نفر ایرانی مقیم خارج از کشور" است؛ نهادی مردمی که با روش های دمکراتیک سازمان داده شده، و خود را به موقعیتِ ناظر بر اعمالِ حقوق جهانشمولِ انتخابِ جمهور مردم و تداوم مذاکرات با سازمان های بین المللی به نمایندگی از جامعۀ مدنی در ایران تبدیل می کند.

معلوم است که در این مسیر «ائتلافی (اتحادی) از جمهوری خواهان ایران» لازم است که ایجاد شود و خبر بد این است که چنین سازمانی تا کنون در تاریخ بشر مشابه نداشته و می باید از توانایی ها و نوآوری های ممکن و موجود در بدنۀ فعالین سیاسی تبعیدی، برای موضوعات و اقداماتِ پیش رو، راهکار عملی خلق گردد.

1- در تاریخ تا بحال سابقه نداشته که در موقعیت صلح و بطور آگاهانه حدود 50% ظرفیت اپوزیسیون یک کشور به خارج از کشور تخلیه و توسط قیچی جراحی، ارتباط آنها با جنبش درونی قطع و ابتر شده باشد.

2- تجارب استفاده از شبکه های اجتماعی و تحولات سازمانی در احزاب سیاسی مدرن، که سازمان یابی بر اساسِ خط مشی را جایگزین سازمان دهی مکانیکی براساس کادرگیری نموده اند، موجود است و در شرایط مشابه توصیه میشود.

این یادداشت بازنویسی یادداشتی است که در سال 1392 نوشته شده است و امروز با توجه به ضرورت تاریخی برای اقدام ملی "ایرانیان" در مقابلِ تلاش جهالت و فلاکتِ حاکم، در تخریب هرچه بیشترِ سرمایه ها و منابع ملی، در مذاکرات هسته ای با کشورهای 5+1 و انتخابات مجلس در سال 95، موضوعیتِ فوری و ضروری پیدا کرده است.

توجه: اگر عنوان اين مقاله را در جدول زير وارد نکنيد، ما نخوهيم دانست که راجع به کدام مطلب اظهار نظر کرده ايد.

کافی است تيتر را کپی کرده و در محل مربوطه وارد کنيد.