شاهین فاطمی :هفتهء توهم و لبخند

تأسيس: 14 مرداد 1392 | در نخستين کنگرهء سکولار های ايران | همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه

29 تير ماه 1394 ـ 20 ماه ژوئيه 2015

هفتهء توهم و لبخند!

صبح زود روز دوشنبهء گذشته در رسانه ‌ها اعلام شد که سرانجام «سران اروپا» مشکل یونان را حل کرده‌اند و روز بعد، سه‌شنبه، همان رسانه‌ها مژده دادند که سرانجام بر سر مسئله هسته‌ای ایران هم مشکل حل‌شده است زیرا «پنج به‌اضافه یک» با جمهوری اسلامی اعلام حصول توافق کرده‌اند. در نتیجه روز دوشنبه مانوئل والز، نخست‌وزیر فرانسه، نقش رئیس خود، فرانسوا هُلاند، را در به سرانجام رساندن معضل یونان «تاریخی» خواند و روز سه‌شنبه روزنامه‌های دولتی در تهران محمدجواد ظریف را با امیرکبیر مقایسه کردند! احتمالاً از آنجا که سرعت انتقال خبر در «جهان مرتبط» برق‌آسا شده است، معلوم می‌شود معیار مقایسه‌ها و قضاوت‌ها نیز در فضای مجازی «رقیق‌تر» شده‌اند.

در بروکسل چه گذشت؟
از بروکسل شروع کنیم. بر مبنای روایت گزارشگران، پس از هفده ساعت مذاکره مداوم، در ساعات صبحگاهی روز دوشنبه فرانسوا هُلاند «یونان» را نجات داد! چه گونه؟ با ارائه راه‌ حلی برای مشکل یونان شامل تحمیل شرایطی به‌مراتب مشکل‌تر و غیرعملی بودن از شرایط پیشین اروپا که یک هفته قبل بیش از شست درصد شرکت ‌کنندگان در رفراندوم به چنین مصالحه‌ای رأی منفی داده بودند. از سوی دیگر در حالی‌ که کمر یونان زیر فشار نزدیک به سیصد و سی میلیارد یورو بدهکاری خم‌ شده است، با این طرح جدید، اگر تصویب شود، قریب یک ‌صد میلیارد یورو دیگر به بدهکاری‌های معوقه‌اش خواهند افزود. احتمالاً این ابتکار را به این دلیل «تاریخی» می‌خوانند که فعلاً از جدا شدن اجتناب ‌ناپذیر یونان از اتحادیهء اروپا جلوگیری خواهد کرد. متأسفانه نتیجه این بندبازی سیاسی – اقتصادی این خواهد شد که چنانکه از تصویب مجلس یونان و دیگر کشورهای اتحادیه اروپا بگذرد، مردم یونان را برای مدتی نامعلوم همچنان از شرایط سخت به شرایط سخت‌تر خواهد کشاند و سرانجام با بدهکاری بیشتر و تحمل مشقت و تحمل سیاست ریاضتی به‌مراتب ناگوارتر و بی‌نتیجه، ناچار به خروج از «اتحادیه یورو» خواهند شد. اما رئیس ‌جمهور فرانسه، فرانسو هُلاند، که محبوبیت اش میان رأی‌ دهندگان فرانسوی در حدود بیست در صد است، با این ترفند سیاسی-رسانه‌ای، امیدوار ‌است به آیندهء سیاسی‌اش بهبودی بخشد: البته از کیسهء آلمان و با ازدیاد و تداوم رنج مردم یونان!

«مصالحه» در وین و لبخند ملیح ظریف!
       هنوز زود است برای بررسی دقیق آنچه در وین بر سر آن به توافق رسیده‌اند جهت‌ گیری کنیم چون تا زمان نگارش این سطور کمتر کسانی اصل توافقنامه را دیده‌اند و معلوم نیست در این مورد هم مانند سندی که به نام «سند مذاکرات لوزان» معروف شد میان «متن ایرانی» و متن رسمی اختلاف‌های جدی وجود خواهد داشت یا نه. در این میان خبر نویس رویترز «لبخند ظریف» را علت «پیروزی و به نتیجه رسیدن» مذاکرات می‌داند اما با در نظر گرفتن به‌اصطلاح خط قرمزهای کذائی معلوم نیست این لبخند تا چه زمان ‌بر چهرهء ظریف باقی بماند و دوباره شرایط غیرقابل‌پ یش‌بینی در تهران برای وی منجر به عود «کمردرد» کذائی و نیاز به صندلی چرخ‌دار نشود!
       با همهء جوسازی رسانه‌های بین‌المللی به حمایت از «موافقت ‌نامه» و اعلام پشتیبانی مهندسی‌ شدهء اوباما و روحانی، هنوز معلوم نیست آیا این صحنه ‌سازی‌های «مطبوعاتی» خواهد توانست بر اشکالات اساسی این قرارداد پرده‌ پوشی کند؟ مثلاً اکنون‌ که شرط غنی‌سازی را به رسمیت شناخته‌اند با شش قطعنامهء شورای امنیت که همین «پنج‌تن» اعضای شورای امنیت به آن رأی داده‌اند چه خواهند کرد؟ با خط قرمزهای نادیده گرفته ‌شده در توافق نهائی همانند «لغو فوری همه تحریم‌ها» چه خواهند کرد؟ هم‌اکنون پاره‌ای از گزارش‌ها در روزنامه نیویورک ‌تایمز موجب نگرانی برخی کشورهای خاورمیانه شده است. برداشت این روزنامه از توافقنامه این است که برخی از محدودیت‌هایی که در سال ‌های گذشته برای برنامه هسته‌ای ایران وضع‌ شده است قرار است پس از ده سال کنار گذاشته شود و در نتیجه ایران قادر است هر مقدار اورانیوم غنی‌شده که مایل باشد تولید کند، آن‌هم با تأیید رسمی پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد!
       باید در انتظار پیامد حوادث در پایان این هفته و هفتهء آینده نشست و آنگاه دربارهء نبوغ «تاریخ» ساز آقای اولاند (تلفظ فرانسوی) و لبخند ملیح ظریف احتمالاً تجدیدنظر کرد.