تقابل «برجام» با نیازهای دفاعی حکومت اسلامی

رضا تقی زاده

پس از لغو قطعنامه ‌های شورای حکام آژانس علیه ایران، «برنامهء جامع اقدام مشترک» (برجام)، گام بزرگی به سمت اجرایی شدن برخواهد داشت. پیچیدگی‌ های «برجام» می‌تواند اجرای تعهدات متقابل ایران و جامعهء جهانی را از روز اعلام اجرا تا ده سال آینده با مشکلات متعدد روبرو سازد. ب

بعد از فراز‌های مستقیماً مرتبط با فعالیت‌های اتمی، موضوع فعالیت‌های موشکی و ظرفیت دفاعی ایران حساس ‌ترین  پیچیده ‌ترین بخشی است که حتی قبل از اعلام روز اجرای «برجام»، تفاوت نظر‌های متعددی را برانگیخته است.ه

تشدید این اختلاف نظر‌ها، بخصوص در شرایط سیاسی متفاوت - منجمله تغییر دولت آمریکا در پایان سال میلادی آینده  می‌تواند اجرای برجام را حتی متوقف سازد. ه

مفهوم ساده توقف برجام، اعاده تحریم‌های جاری علیه ایران، بعد از طی کردن مراحل قانونی پیشبینی شده در متن توافق، و البته از سرگیری تلافی‌جویانه فعالیت‌های اتمی ایران است. ه

روند قانونی لغو تحریم‌ها

در فاصله کوتاهی پس از به امضاء رسیدن توافق نامه «برجام»، قطعنامهء شمارهء 2231 در شورای امنیت به تصویب رسید و در روز آغاز اجرای «برجام»، که پیش بینی می‌شود در سال 2016 و بعد از تکمیل تعهدات ایران باشد، سند یاد شده قرار است عملاً جانشین قطعنامه‌های تنبیهیِ پیشینِ شورای امنیت علیه ایران شود. ه

به موجب قطعنامهء شماره 1929 شورای امنیت، که در سال 2010 به تصویب رسید، علاوه بر قرار گرفتن ایران در شمول بند هفت امنیتی منشور ملل متحد (که استفاده از ظرفیت نظامی برای متوقف ساختن برنامه‌ های اتمی مشکوک آن را مجاز ساخته) بخشی از فعالیت‌های موشکی ایران نیز مورد تحریم قرار گرفته و منع شده است. ه

قصعنامهء 2231 شورای امنیت نیز تحریم‌های تسلیحاتی و موشکی ایران را به ترتیب برای 5 و 8 سال حفظ می‌کند. ه

در این فاصله چنانچه اعتراضی برای مستثنی ساختن یک مورد از شمول تحریم‌ها مطرح و یا نقض تحریم گزارش شود، مورد خاص باید در کمیسیون مربوط مطرح و بررسی شود. ه

موضوع فروش سامانهء دفاع موشکی موسوم به اس- 300، و یا مبادرت ایران به انجام  آزمایش موشک "عماد"، که مورد اعتراض فرانسه و آمریکا قرار گرفت، از جمله نمونه‌هایی است که می‌تواند جداگانه در کمیسیون تخصصی مربوط به نقض برجام مطرح و به رأی گذاشته شود.ه

کشور‌های غربی، با هشت عضو، در کمیسیون بررسی دارای اکثریت هستند. ه

ادامهء فعالیت‌های موشکی

شواهد عرضه شده در گزارش‌های آژانس، و همچنین اظهارات مسئولان رسمی حکومت اسلامی، حاکی از بی‌اعتنایی ایران به مفاد تحریم‌ها، بخصوص در بخش مربوط به فعالیت های تسلیحاتی و موشکی، است. ه

بر اساس گزارش‌ های انتشار یافته، بخش‌ هایی از صنایع خصوص و همچنین تعدادی از دانشگاه‌ها و مراکز آموش عالی ایران، در پوشش‌های متفاوت، به تأمین قطعات مورد نیاز تولیدات تسلیحاتی و موشکی حکومت اسلامی مشغول بوده‌اند.ه

حسن روحانی، رئیس ‌جمهور ایران، طی اظهاراتی در روز 30 اکتبر سال گذشته، اعتراف کرد که ایران برای دور زدن تحریم‌ها از هیچ تلاشی فروگذار نخواهد کرد.ه

وی همچنین مدعی شد که ایران بخش‌هایی از قطعنامهء 2231 شورای امنیت را نیز به موقع به اجرا نخواهد گذاشت.ه

این «بخش‌ها» ظاهراً مرتبط با برنامه‌ های موشکی و تسلیحاتی ایران است، اگر چه پذیرفتن و اجرای قطعنامه ‌های شورای امنیت در تمامیت آن، تعهد بالقوهء کلیهء کشور‌های عضو رسمی شورای امنیت بشمار می‌رود. ه

با تصویب قطعنامه تازه‌ای در شورای حکام، و جانشینی مشروط قطعنامه‌ های پیشین با سند تازه، مشابه با مرحله‌ای که در شورای امنیت طی شد، زمینه برای اعلام روز اجرای برجام فراهم می‌گردد، در حالی که تخلف‌های احتمالی، به خصوص در زمینه‌های تسلیحاتی و موشکی، طی ماه‌ها و سال های بعد می‌تواند روند راستی آزمایی را متوقف و حتی به تعلیق اجرای «برجام» منجر شود.ه

http://www.radiofarda.com/content/f35_iran_nuk_deal_defence_needs/27432808.html

بازگشت به خانه