تکرار رمان جورج اورول در تهران*

فرزانه روستایی

این هفت هزار مامور مخفی که قرار است مردم تهران را بپایند و نتق همه را بکشند، دقیقاً تکرار همان سوژهء‌‌ رمان مشهور 1984 جورج اورول هستند که در سال 1948 درانگلیس نوشته شده است. این رمان یکی از ده رمان مشهور قرن است که تاکنون به 65 زبان ترجمه شده است. شهرت رمان 1984 به این است که برخی از کثیف‌ترین رفتارهای رژیم‌های توتالیتر استبدادی و رژیم‌های کمونیستی را در آستانهء آغاز جنگ سرد به شیوه‌ای مدرن به تصویر می‌کشد؛ یعنی رژیم‌هایی که تنها چیزی که برای آن‌ها اهمیت ندارند خواست مردم یا شهروندان است. در همهء این رژیم‌ها یک نفر در رأس قرار دارد که، با کمک یک حزب و یک تشکیلات بسیار گسترده و مخوف و با ترفندهایی شبیه همین استخدام هفت هزار ناظر، بر مردم حکومت می‌کنند. استحمار توده‌های مردم و مراقبت از اینکه مردم یک وقت آزادانه فکر نکنند، از اصلی ترین اهداف همهء این رژیم هاست.

شاید مشهور‌ترین و وسیع‌ترین مفهومی که رمان 1984 تولید کرده است عبارت «برادر بزرگ‌»** است؛ همانی که همه شهروندان را می‌پاید و جاسوسان اش همه جا حضور دارند. او هر چه می‌گوید همه باید اطاعت کنند. هرگز اشتباه نمی‌کند و اگر مرتکب اشتباهی شد حتماً دلیل هوشیارانه‌ای داشته است یا ترفندی در کار بوده است تا دیگران فکر کنند اشتباه کرده است. البته در صورت وقوع چنین اشتباهی، روزنامه‌ها و رادیو تلویزیون به ترتیبی یا از طریق اصلاح کتاب‌های درسی یا حتی تغییر تاریخ اشتباه او را اصلاح می‌کنند. او به قدری باهوش است که حتی اختراع هواپیما نیز از شاهکارهای اوست.

مبلغان حکومت در 1984، مانند دوران احمدی‌نژاد تبلیغ می‌کنند که تاکنون هیچ نظامی در طول تاریخ پاک‌تر از این نظام وجود نداشته است و هرکس که نقدی پیرامون عملکرد حاکمیت دارد یا نفوذی دشمن است یا نادانی است که باید اورژانسی روان درمانی شود.

در نظامی که 1984 آن را نقد می‌کند موسیقی و عشق معنا ندارد. آمیزش جنسی ممنوع است و تنها زمانی اجازۀ ازدواج دارند که هدف از آن ایجاد فرزندانی برای خدمت به حزب باشد. این فرزندان در دوران کودکی تحت آموزش حزب قرار می‌گیرند و به جاسوسانی برای رهبر تبدیل می‌شوند؛ جاسوسانی که حتی والدین خود را هم در صورت انجام جرم به حزب معرفی می‌کنند.
       در نظامی که جورج اورول نمایش می‌دهد شاید هیج چیز منفور‌تر از آزادی و لغت آزادی نباشد و هیچ مجازاتی شدید‌تر از مجازات کسانی نیست که به آزادی فکر می‌کنند. در این نظام‌ها تبلیغ می‌شود که آزادی عین بردگی است. جهل قدرت است. جنگ‌‌ همان صلح است. هر کس که بر خلاف معیارهای حاکم فکر کرد طبعاٌ باید درمان شود تا از طریق مصاحبه‌های تلویزیونی و اعتراف بر همه معلوم شود که او مثلاً به علت روان پریشی با نظام حاکم مخالفت می‌کرده است.

وقتی ایده‌های رمان 1984 را در کشوری مانند کرهء شمالی مورد ارزیابی قرار می‌دهیم، می‌بینیم که همین امروز همه معیارهای جورج اورول با جزییات در مورد این کشور صدق می‌کند. در کرهء شمالی کمونیست، مردم رهبر خود را پدیده‌ای آسمانی می‌دانند که بنا بر لطف طبیعت با اسب سفیدی بر سرزمین کره نازل شده است. در این کشور تبلیغ علیه امپریالیسم آمریکا یا دشمن بیش از هر موضوع دیگری در رسانه‌ها مورد تاکید قرار می‌گیرد. بر اساس تبلیغات، هر آنچه معیار در غرب وجود دارد غلط است و با هدف آسیب زدن به کره شمالی و رهبر داهی آن طراحی شده است. برای مثال، اینکه در غرب تبلیغ می‌شود بدن انسان به گوشت قرمز احتیاج دارد یا برای انسان مفید است یک دروغ محض است و اساسا بشر احتیاجی به خوردن گوشت ندارد و قس علی هذا.

هفت هزار ناظر در تهران
       اگر جمعیت تهران را در حالت عادی روزانه ده میلیون نفر بگیریم، حدود سه دهم جمعیت ساکن تهران کودکان زیر سن 14 سال هستند. در این میان اگر دو دهم جمعیت را نیز افراد مسن در نظر بگیریم حدود پنج میلیون نفر از جمعیت تهران در سن 18 تا 55 ساله قرار دارند، که ممکن است دست به خطایی بزنند و نیاز به ارشاد داشته باشند. در این میان اگر یک میلیون را نیز افراد مذهبی مقید در نظر بگیریم که کمتر دست از پا خطا می‌کنند به این ترتیب، تقریبا تهران چهار میلیون جمعیت مساله دار یا خلافکاردارد که ممکن است خطایی از آن‌ها سر بزند که مد نظر حکومت است.

از سوی دیگر، اگر هفت هزار نفر ناظر در تهران هر کدام روزانه مراقب 571 نفر شهروند باشند به این ترتیب همهء چهار میلیون جمعیت خطر ساز تهران تحت نظارت قرار گرفته‌اند. امری که بیشتر به شروع یک جنگ روانی شباهت دارد تا یک اقدام عاقلانه.

حال اگر  هر کدام از این هفت هزار نفر، در ماه فقط یک و نیم میلون تومان  دستمزد بگیرند، در آن صورت برای کشوری که به لحاظ اقتصادی فقط اعلام ورشکستگی رسمی نکرده است، به طور تقریبی ماهانه معادل یازده میلیارد تومان و سالانه معادل 126 میلیارد تومان برابر با 29 میلیون دلار برای دولت هزینه تراشی شده است. در شرایطی که دولت بودجه را بر اساس تقریبی نفت بشکه‌ای چهل دلار بسته است و خزانهء دولت تقریباً خالی از هر درآمدی است و صد‌ها هزار نفر از بیکاری رنج می‌برند، اختصاص 126 میلیارد تومان در سال برای اقداماتی که منجر به جنگ اعصاب می‌شود، فقط و فقط بر اساس رمان 1984 جورج اورول قابل توضیح است.

2 اردیبهشت 1395

* اين مقاله خلاصه شده است.

** Big Brother

https://zeitoons.com/6842

بازگشت به خانه