چگونگی پیشبرد مذاکرات صلح سوریه در ژنو

تأسيس: 14 مرداد 1392 ـ در نخستين کنگرهء سکولار های ايران -همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه

6 اسفند ماه 1395 ـ 24 فوريه 2017

استفان دی میستورا، نمایندهء سازمان ملل در امور سوریه، پنج‌شنبه 23 فوریه / 5 اسفند، پیش از آغاز چهارمین دور مذاکرات صلح سوریه با نمایندگان دولت سوریه و اپوزیسیون دیدار و گفت‌وگو کرد.

به ‌گزارش خبرگزاری فرانسه، استفان دی‌ میستورا با اعلام این ‌که انتظار ندارد به موفقیت بزرگی بتوان دست یافت، با احتیاط از امید در چهارمین دور مذاکرات صلح سوریه سخن گفت.

پیش از تعیین دستور کار و برنامهء مذاکرات «ژنو 4»، دی میستورا صبح پنج‌شنبه با بشار جعفری، رئیس هیئت مذاکره‌ کنندهء رژیم سوریه و، سپس، با ناصر حریری و محمد صبرا، دو نمایندهء کمیته عالی مذاکرات، متشکل از گروه‌های اصلی مخالفان حکومت بشار اسد ملاقات کرد.

او با نمایندگان دو گروه دیگر از مخالفان از گروه‌های مسکو و قاهره که آن‌ها را میانه‌رو می‌خوانند نیز دیدار خواهد کرد.

سازمان ملل هنوز زمان آغاز رسمی مذاکرات را اعلام نکرده است اما دی میستورا اظهار امیدواری کرد که در طول روز پنج‌شنبه بتواند مراسمی را با حضور همه شرکت‌کنندگان و سفرای کشورهای عضو گروه حمایت بین‌المللی از سوریه ترتیب دهد.

در سال 2016 سه دور مذاکره در ژنو برای پایان دادن به جنگ شش ساله‌ای که در آن 310 هزار نفر کشته و میلیون‌ها نفر آواره شده‌اند، تحت نظارت سازمان ملل برگزار شد اما به نتیجه‌ای نرسید.

مذاکرات «ژنو 4» در حالی برگزار می‌شود که شورشیان سوری مورد حمایت ترکیه از «آزادسازی کامل» شهر الباب از دست نیروهای گروه «دولت اسلامی» (داعش) خبر دادند؛ موفقیتی پرمعنا که البته بر مذاکرات ژنو تأثیر چندانی نخواهد داشت زیرا داعش گروهی خارج از این مذاکرات و آتش‌بس اعلام‌شده در سوریه است.

موضوعی که هنوز پیشبرد آن در مذاکرات «ژنو ۴» روشن نیست شیوه پیشبرد مذاکرات است. در دفعات پیشین مذاکرات در سالن‌های جداگانه و با میانجی‌گری استفان دی میستورا با هیئت‌های نمایندگی پیش رفت.

شامگاه چهارشنبه 22 فوریه / 4 اسفند، کمیته عالی مذاکرات اپوزیسیون از مذاکرات مستقیم استقبال کرد. سالم مصلت، سخنگوی کمیته عالی مذاکرات گفت: «ما خواهان مذاکرات مستقیم هستیم. مذاکرات مستقیم هم در زمان صرفه‌جویی می‌کند و هم بیشتر از مذاکره در سالن‌های جداگانه جدی است.»

با این حال هنوز هیئت نمایندگی دولت سوریه و دیگر گروه‌ها در این‌باره اظهارنظر رسمی نکرده‌اند.

ترتیب و تنظیم برنامه نیز یکی از مسائل حساس برای نماینده سازمان ملل است.

به‌نظر می‌رسد همه شرکت‌کنندگان با بحث درباره «انتقال سیاسی» که در قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل به‌عنوان پایه مذاکرات آمده است، موافقند. اما این مفهوم معنای یکسانی برای کمیته عالی مذاکرات اپوزیسیون و هیئت نمایندگی دولت سوریه ندارد.

اپوزیسیون از کنار رفتن بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه از قدرت دفاع می‌کند و خواهان جایگزین کردن نهادی است که کشور را به برگزاری انتخابات رهنمون سازد، در حالی که دولت سوریه اگر چه از برگزاری انتخابات استقبال می‌کند اما هرگونه بحث درباره برکناری اسد را رد می‌کند.

اما از آخرین دور مذاکرات ژنو در ماه آوریل 2016 تاکنون شرایط سوریه نیز تغییر کرده است و کمیته عالی مذاکرات اپوزیسیون در موضع قدرت قرار ندارد.

در این مدت رژیم دمشق با کمک دوستان خود، روسیه، ایران و حزب‌الله لبنان حلب را به‌طور کامل تصرف کرد و براساس برآوردها اپوزیسیون تنها 13 درصد از سرزمین سوریه را در اختیار دارد.