تأسيس: 14 مرداد 1392 ـ در نخستين کنگرهء سکولار های ايران -همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه |
خانه | آرشيو کلی مقالات | فهرست نويسندگان | آرشيو روزانهء صفحهء اول سايت | جستجو | گنجينهء سکولاريسم نو |
«با آمریکای ترامپ چه باید کرد؟»
گزارش نشست «ديپلماسی ايرانی» در تهران
گزارش سايت شهروند (داخل کشور)
ناصر هاديان - کيهان برزگر - مجيد تخت روانچی - صادق خرازی
سايت شهروند (داخل کشور) - نشست «با آمریکای ترامپ چه باید کرد» دیروز از سوی موسسه «دیپلماسی ایرانی» با حضور مجید تختروانچی، معاون اروپا و آمریکای وزارت امورخارجه، صادق خرازی، دیپلمات سابق ایرانی، و نيز ناصر هادیان و کیهان برزگر، از کارشناسان سیاست خارجی ایران، برگزار شد.
تبديل شدن امنيت به کالا
ناصر هادیان استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل آمریکا در این نشست، با بیان اینکه معلوم نیست ترامپ به چه میزان میتواند حرفها و شعارهایش را تبدیل به رفتار و عمل کند، اظهار کرد: «او در ظاهر تلاش میکند به قولهایی که داده، عمل کند و میگوید بین ذهن و زبان من فاصلهای وجود ندارد». این استاد دانشگاه با اشاره به برخی دیگر از ویژگیهای ترامپ اظهار کرد: او به موضوع کسری بودجه حساس است و فکر میکند اگر کشوری از آمریکا درآمدهایش بیشتر باشد، این به ضرر آمریکاست و باید این روند عوض شود. در حالی که به تبعات آن توجهی ندارد.
این کارشناس مسائل بینالملل با تأکید بر اینکه ترامپ ذهنیت و ابزار تحلیل پیچیدهای ندارد، چرا که دراین چارچوب آموزش ندیده است، خاطرنشان کرد: او به دنبال این است که هرچه بیشتر موضوع امنیت را به کالا تبدیل کند و قیمت آن را افزایش دهد و درهمین چارچوب این تصور وجود دارد کشورهایی که امنیتشان به نوعی به آمریکا وابسته است، زیر بار این موضوع رفته و هزینهای که ترامپ از آنها طلب میکند را میپردازند. وی همچنین با اشاره به نگرش ترامپ در راستای دیوارکشی مصنوعی و واقعی ادامه داد: او تأکید براین دارد که آمریکا باید اول باشد و تفکرش با موضوع جهانیشدن که سالها در آمریکا بر آن تأکید شده بود، مغایرت دارد.
هادیان با بیان اینکه براساس تحلیلها به نظر میرسد که او نمیتواند در برابر امر جهانیشدن بایستد و شعارهایی که دراین چارچوب داده را محقق کند، گفت: او به خاطر برخی از موفقیتهایی که در عرصه تجاری داشته، دارای روحیه و اعتمادبهنفسی اشتباه است. این تصور وجود دارد که در دوران وی محور تصمیمگیریها در آمریکا کاخ سفید باشد و چند نفر از اطرافیان وی محور تصمیمگیریهای اصلی در آمریکا باشند و نهادهایی مانند سنا، کنگره، پنتاگون و دپارتمانهای کارشناسی درحاشیه قرار میگیرند. در واقع این اقدامات و تصمیمها بدون کار کارشناسی و سبک و سنگینکردن آن انجام میشود.
هادیان همچنین با اشاره به اینکه رسانههای جریان اصلی در آمریکا منتقد ترامپ هستند، افزود: «ترامپ با آنها درگیر شده و آنها نیز با ترامپ درافتادهاند و سعی میکنند که از وی مشروعیتزدایی کنند و این فرصت خوبی را برای ما ایجاد میکند و ما باید از فضای مدیا که در این ارتباط ایجاد شده است، استفاده کنیم». این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه با آمدن ترامپ بازار طنزپردازان رونق گرفته است، ادامه داد: موضوع مهم این است که ما خودمان را در رادار این فرد قرار ندهیم. توجه اصلی ترامپ بهطورکلی به ایران معطوف نیست، با وجود شعارهایی که در زمان مبارزات انتخاباتی داده است و ما نیز باید حواسمان جمع باشد که بهانه و آتویی به وی ندهیم.
وی با بیان اینکه چند گروه و کشور میخواهند ما را در رادار توجه ترامپ قرار دهند، گفت: اسراییلیها و شخص نتانیاهو تلاش میکنند که ما را درمرکز توجه ترامپ قرار دهند و استراتژی ایرانهراسی را به پیش ببرند. از دیگر سو، عربستان و برخی از کشورهای حاشیه خلیجفارس نیز چنین دیدگاهی دارند و در داخل آمریکا نیز لابی گروههای مورد اشاره و همچنین منافقان به دنبال تحقق این موضوع هستند. آنها هم با دولت و هم با کنگره دراین ارتباط گفتوگوها و رایزنیهایی را کرده و میکنند. با توجه به این موضوع، ما نباید خودمان کمکی به آنها در ارتباط با پیشبرد این پروژه داشته باشیم و باید کاری کنیم که هرچه میتوانیم از رادار این فرد خارج شویم و بهانهای را نباید به دست او بدهیم.
هادیان به بیزینسمنبودن و علاقه ترامپ به فعالیتهای تجاری اشاره کرد و گفت: این نیز موضوعی است که ما میتوانیم از آن استفاده کنیم و به نظر میرسد که پیشنهادهای تجاری میتواند برای او انگیزههای اقتصادی را برای همکاری ایجاد کند. این کارشناس مسائل بینالملل با طرح این پیشنهاد که ممکن است درمورد نحوه برخورد با آمریکای دوران ترامپ ستادی ملی زیر نظر رهبری تشکیل شود، گفت: این پیشنهادی است که من چندینبار مطرح کردهام و همه سیاستهای کشور در ارتباط با موضوع مورد اشاره میتواند دراین ستاد بررسی و درمورد آن تصمیمگیری شود.
وی با بیان اینکه من برای چهار، پنجسال آینده نگران هستم؛ چراکه ممکن است در نوع تعامل ایران و آمریکا اتفاقی بیفتد و ترامپ برداشت اشتباهی بکند و از آن بهعنوان بهانهای جهت ایجاد درگیری با ایران استفاده کند، گفت: ما نباید کاری کنیم که حتی ناخواسته به مرحلهای برسیم که وی بخواهد اقداماتی عملی به ضرر ما انجام دهد.
هادیان با بیان اینکه دلیلی ندارد با گرفتن و دستگیری برخی ازشهروندان دوتابعیتی هزینههایی را برای خود ایجاد کنیم، به موضوع دیپلماسی فرهنگی اشاره کرد و گفت: دراین دوران باید دیپلماسی فرهنگی ما فعال شود و زمینه را برای تسهیل رفتوآمد مردم، نخبگان و افراد تأثیرگذار آمریکا جهت سفر به ایران تسهیل کنیم تا آنها هرچه بیشتر با واقعیتهای ایران آشنا شوند. درحال حاضر، رسانهها و مدیا با ترامپ مخالفت دارند و تمایل بیشتری دارند که واقعیتهای ایران را منعکس کنند و ما میتوانیم از این فرصت به نحواحسن استفاده کنیم؛ چراکه هرکدام از این رسانهها مخاطبان خاص خود را دارند و ما باید این زمینه را فراهم کنیم که آنها هرچه راحتتر بتوانند به ایران بیایند و واقعیتها را منعکس کنند.
آشفتگی در سياست خارجی امريکا
در این نشست، مجید تختروانچی، در سخنانی با اشاره به سیاست داخلی و خارجی آمریکا، از مشاهدهء نوعی آشفتگی در سیاستهای این کشور سخن گفته و تأکید کرد که تاکنون علایم دریافتی از آمریکا ضد و نقیض هستند. او در بخشی دیگر از صحبتهای خود، با تأکید بر این که در شرایط فعلی مهمترین گزینهء پیشروی ما «انسجام ملی است»، گفت: در عرصه سیاست خارجی باید نگاه و رویکردمان ید واحده (يگانه) باشد.
او در پاسخ به این سوال که آیا ایران در برابر فرمان جدید ترامپ در ارتباط با ممنوعیت سفر اتباع شش کشور، از جمله ایران، به آمریکا واکنش جدیدی نشان خواهد داد، گفت: اقدام متقابل قبلی ما در برابر فرمان قبلی ترامپ همچنان جاری و ساری است، نیازی به تصمیم جدیدی نیست و تصمیم قبلی پابرجاست.
معاون اروپا و آمریکای وزارت امورخارجه در ادامهء سخنرانی خود، در پاسخ به سوالی که چرا در فرمان جدید ترامپ، عراق از لیست کشورهایی که اتباع آنها برای سفر به آمریکا با ممنوعیت روبهرو هستند حذف شده است، ولی همچنان ممنوعیت برای سفر اتباع ایرانی وجود دارد؟ گفت: اصل این فرمان از بُعد حقوقی و بینالمللی قابل اعتنا نیست؛ چراکه میبینید کشورهایی که در آمریکا اقدام به انجام عملیات تروریستی کردهاند و اتباع آنها در حوادث 11 سپتامبر حضور داشتهاند، دراین لیست حضور ندارند.
وی با بیان اینکه قطعاً در اتخاذ این تصمیمها عوامل و ملاحظات سیاسی نقش داشته، ادامه داد: عراق وضعیتی متفاوت از کشورهای حاضر در این لیست دارد. در دستور جدید ترامپ، آمده که عراقیها در این حوزه با آمریکا همکاری داشتهاند و در مورد ایران میگوید که ایران هیچ همکاری نداشته است. وی افزود: مشخص است که ایران با دولت آمریکا همکاری نداشته و ندارد و مقایسهء بین ایران و عراق در این زمینه و آنچه که شما اشاره کردید، دقیق نیست؛ چراکه شرایط دوکشور متفاوت است.
تخت روانچی در بخشی دیگر از صحبتهای خود، در پاسخ به سوالی در ارتباط با رویکردهای دولتهای مختلف آمریکا در ارتباط با ایران، گفت: رویکردهای دولتهای مختلف آمریکا چه جمهوریخواه و چه دموکرات نسبت به ایران سینوسی نیست و فکر نمیکنم که تفاوت فاحشی در نوع این برخوردها وجود داشته باشد. البته تفاوتهایی هست، ولی آنچنان برجسته و فاحش نیست.
او در ادامه، در پاسخ به این سوال که چرا اروپاییها از آمریکا خواستهاند که برجام را پاره نکند، ولی برخورد سختگیرانهای نسبت به ایران در اجرای برجام داشته باشد؟ خاطر نشان کرد که: «ما قطعاً ترجیحمان این است که برجام ادامه پیدا کند، میخواهیم برجام اجرا شود و تعهدات خود را دراین زمینه عمل کردهایم. گزارشهای مختلفی که توسط آژانس منتشر شده، نشان میدهد که ایران به تعهدات خود پایبند بوده است. گرچه از طرف مقابل نقض عهدهایی داشتهایم و بعضاً آنها آنچنان که باید و شاید تعهدات خود را اجرا نکردهاند».
وی با بیان اینکه تعریف نقض برجام در متن برجام مشخص است، گفت: «ما در ملاقاتهای خصوصی و عمومی اعلام کردهایم که میخواهیم برجام اجرا شود و اگر اجرا نشود، طرف مقابل زیر آن بزند و طوری عمل کند که منافعی برای ما در اجرای برجام متصور نباشد، ما انتخابهای خود را داریم، البته علاقهمند نیستیم به آن سمت برویم ولی درصورتی که چنین موضوعی رخ دهد، انتخابهای خود را خواهیم داشت؛ گرچه امیدواریم به این مرحله نرسیم».
وی ادامه داد: اروپاییها در دیدارهای عمومی و رسمی خود بر اجرای دقیق برجام تأکید کردهاند و حتی بعد از ملاقاتی که با مقامات آمریکایی داشتند، تأکید کردند که برجام باید اجرا شود. وی تأکید کرد: در آینده نزدیک مشخص میشود که موضع آمریکاییها دراین ارتباط چیست.
وی با بیان اینکه «در حال حاضر قضاوت در ارتباط با جهتگیریهای سیاست داخلی و خارجی آمریکا در دوران ترامپ زود است؛ چرا که فقط 50 روز گذشته و هنوز نمیتوان ارزیابی دقیقی داشت»، خاطر نشان کرد: «باید به این موضوع نیز توجه داشت که رئیسجمهوری جدید آمریکا تجربه< کار سیاسی در زمینههای سیاست داخلی و خارجی ندارد و این وجهی است که باید در ارزیابیها مورد توجه قرار بگیرد». روانچی با بیان اینکه «شاهد یک آشفتگی در سیاست داخلی و خارجی آمریکا هستیم و علامتهای ضدونقیضی دراین عرصه میبینیم»، به فرمان جدید ترامپ که دو شب گذشته صادر کرده است، اشاره کرد و گفت: «هنوز یک روز از این فرمان نگذشته که فرمان مورد اشاره با مخالفت تعدادی از اعضای کنگره و جامعه مدنی آمریکا مواجه شده است». روانچی با بیان اینکه «در حال حاضر صهیونیستها تلاش میکنند که موضوع ایران را در اولویت توجه ترامپ قرار دهند و وی را به فضای ضدیت با ایران بکشانند، چنانکه او حرفهای نامربوط در ارتباط با کشورمان بزند»، افزود: «ایران با توجه به برخی از ویژگیهایی که من دراین جلسه به آن اشاره کردم، قابل حذف شدن از معادلات منطقهای نیست. آنها نمیتوانند ایران را حذف کنند و خودشان نیز این را میدانند ولی بر اساس یک تصور اشتباه فکر میکنند که از طریق فشار میتوانند به اهداف خود برسند».
رابین هودی از طبقات اجتماعی بالا!
در ادامهء این نشست صادق خرازی، موسس موسسه «دیپلماسی ایرانی»، خاطر نشان کرد: «عملکرد آمریکا در رابطه با ایران دچار لایههای متفاوت است و هرچند وحدت آمریکایی در جنگهای گذشته احیا شد، ولی امروز آشفتگی حتی در هیأت حاکمه جدید آمریکا کاملا مشهود است و باید این انشعابها را خوب شناخت و درک کرد».
وی ادامه داد: ترامپ در کمپ جمهوریخواهان تعریف نمیشود و خود را به آنها تحمیل کرده است. نمیشود گفت، او کاملا متعلق به جمهوریخواهان است؛ چرا که بسیاری از جمهوریخواهان با اقدامات او مخالف هستند.
خرازی ترامپ را فاقد سیاست ایدئولوژیک دانست و افزود: اگر کسی ذهن ایدئولوژیک داشته باشد، مسائل را ابتدا همهجانبه بررسی میکند، در حالی که ترامپ لایحههای آمریکا را نمیشناسد و فقط از خود فهم دارد، نه از جامعه آمریکا.
وی با اشاره به انتقادهای زیادی که از سوی رسانهها، جامعه و مقامات آمریکا به عملکرد رئیس جمهوری جدید این کشور شده است، گفت: «مقالات منتشر شده درنقد ترامپ تنها در دو ماه گذشته برابری میکند با مقالات منتقدانه درحد 8 سالهء یک رئیسجمهوری:.
خرازی همچنین، با بیان اینکه ژنرالهای نظامی بسیار به ترامپ نزدیک بوده و روی او اثر میگذارند، افزود: «احتمالا آنها واقعیتهای خاورمیانه را میدانند و درک میکنند که آمریکا دیگر توان ورود به جنگ دیگری درخاورمیانه را ندارد و این فرصتی استراتژیک برای ایران و آمریکاست. اگر شعارهای صلح طلبانه و مقابله با تروریسم آمریکاییها درست باشد، ایران میتواند بهترین کمکها را در مقابله با تروریسم با آنها داشته باشد».
این تحلیلگر مسائل بینالملل ادامه داد: البته اگر آمریکاییها بخواهند با سیاستهای جمهوریخواهان و نگاه ایدئولوژیک نظامی پیش بروند، این موضوع میتواند برای ایران خطرناک باشد. برای مثال آنها اعراب را بدون قدس و فلسطین میخواهند. اگر مثلثی بر اساس منافع آمریکا اعراب و اسراییل را مد نظر داشته باشند، خطرناک است و موقعیت نگران کنندهای را میتواند برای ما پدید آورد.
خرازی در بخش دیگری از این نشست، با انتقاد از چالشهای موجود در روابط ایران و عربستان، گفت: سیاست خارجی ما در 10 سال گذشته با اعراب دچار مشکل بوده است. دیگر نتوانستیم مناسبات خوبی که در زمان اصلاحات بود را ایجاد کنیم. الان جنگ سرد ناگفتهای بین ایران و اعراب پدید آمده است. شاید هم نتوانیم با وجود لابیهای اسراییل و غیره به نتیجه و همگرایی با اعراب برسیم، ولی در هر صورت باید اقدام جدی دراین زمینه کرد.
موسس سایت دیپلماسی ایرانی خاطر نشان کرد: در رابطه با مسائل موجود در دولت ترامپ هم باید بگویم که دستگاه های اطلاعاتی آمریکا در بدترین وضع موجود است. امروز سیستم اطلاعات آمریکا مرتب از سوی ترامپ به چالش کشیده میشود و نوعی عدم همکاری بین آنها وجود دارد.