رضا علیجانی: زمان بندی اهداف «تحول خواهانِ» ملی

تأسيس: 14 مرداد 1392 ـ در نخستين کنگرهء سکولار های ايران -همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه

4 ارديبهشت ماه 1396 ـ 24 آوريل 2017

زمان بندی اهداف «تحول خواهانِ» ملی - مذهبی

- جامعه‌ی مدنی محدودیت‌هایی دارد، و شکاف و اصلاحات در بالا کمک می‌کند که بتواند از این محدودیت‌ها عبور کند. اصلاحات صرفاً در چارچوب مختصات درون قدرت هم محدودیت‌هایی دارد که اگر جامعه‌ء مدنی دنبال مطالبات‌اش نباشد آنها به سرانجام نخواهند رسید.

- [در اين ميان] تفاوت تحول‌خواهی و اصلاح‌طلبی در آن است که اصلاح‌‌ طلبی در اهداف خودش شفاف ‌سازی نمی‌کند. آیا به دنبال این است که شخص ولی فقیه را عوض کند یا به جدایی دین از دولت معتقد است؟ نیروهای ملی - مذهبی از اول گفته‌اند که ما با حکومت دینی و با اصل ولایت فقیه مخالف ایم. بنابراین، معلوم است که ترجیح و «اولویت نهایی»‌‌شان چیست.

تفاوت دیگر این است که آیا هدف رفتن و ماندن در قدرت به هر قیمت است؟ البته نمی‌خواهم بگویم همه‌ء اصلاح ‌طلبان این‌طور فکر می‌کنند، ولی در جریان اصلاحات یک گرایش قوی این چنینی دیده می‌شود.

- نمی‌توان همه چیز را به تغییر حکومت موکول کرد. نمی‌توان گفت که اول باید حکومت عوض شود تا بعد اموری مثل آلودگی هوا، ترافیک، آسیب‌های اجتماعی، فقر، اعتیاد و ... تغییر کنند. مردم نمی‌توانند حل مشکلات زندگی روزمره‌شان را به تغییر حکومت و پردهء آخر موکول کنند. «برخورد مطالبه محور» نمونهء‌ روشنی از این نوع مواجهه است.

- ما می‌توانیم برخی از مطالبات‌مان را در همین چارچوب به دست بیاوریم، در ضمن این که تلاش می‌کنیم این چارچوب‌ها را تغییر بدهیم.

- يعنی این دو را همزمان می‌شود پیش برد. هیچ راه دیگری هم وجود ندارد. روند «تحول‌ خواهیِ مسالمت‌ جویانه» استراتژیِ پُر دستاورد تری نسبت به دیگر استراتژی‌ها است.

- دو هدف بسیار ملموس و کوتاه مدت ما، رفاه نسبی برای مردم و فضای نسبی برای تنفس و فعالیت جامعه‌ مدنی است. باید از هر نیروی سیاسی درون حکومت که بتواند رفاه برای جامعه‌ی ایران به ارمغان بیاورد، یا فضای نسبی سیاسی برای فعالان مدنی و سیاسی و صنفی و جنسیتی فراهم کند، حمایت کرد. رفاه اقتصادی مهم است چون نزدیک‌ترین راه برای رسیدن به دموکراسی در ایران فقر مردم نیست، بلکه رفاه مردم است. رفاه اوقات فراغت ایجاد می‌کند، و جامعه‌ای که به رفاه برسد، مطالبات بالاتری مثل مشارکت سیاسی، دموکراسی، و آزادی خواهد خواست.

- یک سری اهداف هم میان مدت‌ است. مثلاً: حذف نظارت استصوابی، یا عقب راندن جریان راست افراطی، عقب راندن سپاه از مسائل اقتصادی، تقویت جامعه‌ی مدنی، آزادی و امنیت برای نهادهای صنفی و مدنی و رسانه‌ها، آزادی تشکل‌ها و اصلاح قوانین در حوزه‌های مختلف در جهتی که این اهداف محقق شوند.

- در مورد اهداف دراز مدت، همگرایی زیادی بین نیروهای متنوع سیاسی وجود دارد. آنها خواهان جدایی دین از دولت، استقلال قوا، پاسخ‌گو بودن قدرت، محدود و موقت بودن زمان مسئولیت‌ها، رفع تبعیض همه جانبه، از جمله تبعیض‌های جنسیتی، طبقاتی، قومیتی و سیاسی هستند.

ما نمی‌توانیم تغییراتی را که زیر سقف تحمل حکومت است تعطیل کنیم و بگوییم تا حکومت عوض نشده ما همه چیز را تعطیل می‌کنیم و فقط خط سیاسی تغییر حکومت را دنبال می‌کنیم.