مسعود نقره کار: در شناختِ مزدورانِ نَرم

تأسيس: 14 مرداد 1392 ـ در نخستين کنگرهء سکولار های ايران -همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه

2 تير 1396 ـ 23 ژوئن 2017

قدرت های مستبدِ سیاسی و دینی درجنگ های گونه گون، به ویژه جنگِ سخت و نرم با دگراندیشان و روشنفکران و مخالفان، ازگروه های اجتماعی متعدد و مختلف به عنوان مزدوراستفاده کرده اند.

مزدوران نقش مهمی درحیات و تداوم حکومت های استبدادی در جهان داشته اند. از افلاطون و ارسطو تا ماکیاولی و هگل، در باب نقش مزدوران در حکومت مداری مستبدان و وابستگی قدرت ها به مزدوران وطنی و بیگانه، گفته و نوشته اند.

ماکیاولی در کتاب "شهریار" اش به شهریار گوشزد می کند که: "مزدوران کمکی بیهوده و خطرناکند و اگر کسی کار دفاع از کشورش را به مزدوران سپارد هرگز ایمن و آسوده خاطر نتواند بود، چرا که آنان از هم گسیخته و قدرت طلب، بی بند و بار و پیمان شکنند، با دوستان دلیرند و در برابر دشمنان زبون..."

اما، علیرغم پندها و توصیه ها، مزدوران هنوز حیات و حضور دارند و در وابستگی و پیوند به قدرت های سیاسی و مذهبی و اقتصادی مورد استفاده قرارمی گیرند. تاریخ میهنمان نیز شاهد حضور و استفاده از مزدوران به اشکال مختلف بوده است، و اهل فکر و قلم در باب مزدوری و مزدور بسیار گفته و نوشته اند.

اگر نخواهیم راه دور برویم، ازمشروطه به این سو، قدرت های مستبد در کنار نیروهای نظامی و شبه نظامی و امنیتی و ارگان های مشابه، "لوطی های بدکردار" و "جاهل ها و لات ها" و" شبه روشنفکران سیاسی و فرهنگی و هنرمندان و قلم زنانِ اجاره ای" را نیز در راستای پیشبرد دیدگاه ها و دستیابی شان به خواست ها و هدف های شان مورد استعمالِ قرار داده اند. پاره هائی از این گروه های اجتماعی درچارچوب زیر "گروه های مزدوری" تعریف بردارند و عمل کرده اند.

مزدور به فرد، و مزدوران به گروه و جمعی اتلاق شده است که: "در قبال دریافت پول و کمک‌ها و امکان های مادی، دست به عملی که از آن‌ها خواسته می‌شود، ‌می‌زنند".

مدرس و مهندس مزدوری پول و منافع شخصی ست. مزدوران دو دسته شده اند: مزدوران سخت و مزدوران نرم. مزدوران فقط در عرصه های نظامی و امنیتی و درگیری های فیزیکی عمل نکرده اند، گسترش و نقش رسانه ها جایگاه و اهمیتِ "مزدوریِ نرم" را در مبارزۀ مستبدین و قدرت های استبدادی علیه دگراندیشی و روشنفکری و مخالفت به سطح توانائی وتاثیرگذاریِ "مزدوری سخت" رسانده است.

برای تعریف و شناخت عملکرد "مزدوری سخت" کافی ست که در حکومت اسلامی به رفتار گروه هائی از شبه نطامیان و نظامیان، ماموران امنیتی و اطلاعاتی و قضائی، گروه های فشار و کشتار، جوخه‌های ربایش و کشتار، نیروهای لباس شخصی و عوامل کشتارِ دگراندیشان سیاسی و عقیدتی، و روشنفکران و مخالفان توجه و دقت شود؛ يعنی مزدوران یا قاتلان اجاره ای که، به عنوان آمر و عامل، به حکومت اسلامی خدمت ها کرده اند. ازاین دست مزدوران در ضرب و شتم و ایجاد ارعاب و وحشت تا ترور و قتل و کشتار استفاده شده است. مزدوران به طور معمول از میان افراد ماجراجو و کسانی که روان سرکوب شدۀ آن‌ها با درگیری های فیزیکی و اعمال خشونت و قساوت التیام ‌و آرام می‌گیرد و حس قدرت طلبی شان را ارضاء می کند، برگزیده می‌شوند.

در طولِ تاریخ مان سلاطین و روحانیون، از هخامنشیان تا حکومت اسلامی، از مزدوران سخت، محلی (بومی) یا غیرمحلی، به کرات استفاده کرده‌اند. در انقلاب مشروطه علاوه بر نیروهای شبه نظامی و نظامیِ مزدوری، از" لوطی های بدکردار" و در کودتای 28 مرداد سال 1332 از نقش مزدوران داخلی در پیروزی کودتا گفته شده است؛ مزدورانی که برخی از آنان از میان لوطی ها و جاهل‌ها و لات‌ها بودند. (همه‌ی لوطی ها و جاهل‌ها و لات‌های شرکت کننده علیه انقلاب مشروطه و یا کودتای 28 مرداد، شورش 15 خرداد سال 1342 و انقلاب بهمن 1357 مزدور نبودند و فقط به خاطر کسب پول و منافع مادی به کارهائی که از آن‌ها خواسته شد، دست نزدند. در فرهنگ جاهلیسم علائق و گرایش‌های میهنی، دینی و عاطفی عمل کرده و ‌می‌کند. بسیاری از آن‌ها به نیروی اعمال سلطه و در خدمت حکومت‌‌ها و قدرت‌های سیاسی و دینی بَدَل نشدند. اینان، بر مبنای اعتقادهای مذهبی و ناسیونالیستی، پای بندی به پاره‌ای سنت‌های موجود درجامعه، علاقه به دربار و شخص شاه یا خمینی، وطن و ملیت، و وابستگی‌ های دیگر به نظام سیاسی یا دینی، به فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی روی آورده‌اند. بنابراین این گروه را یک دست نمی توان مزدور دانست، همچنان که لوطی ها را به نیک کردار و بدکردار و... تقسیم کرده اند).

"مزدوران نرم" اما عرصه ی فعالیت و کارشان متفاوت است. عرصه ی سخن و قلم، منبر و روضه و مداحی، روزنامه و کتاب و رادیو و تلویزیون و دیگر شبکه های اجتماعی و رسانه ای جولانگه این دست مزدوران بوده و هست. مزدوران عرصه ی "مزدوریِ نرم" در حکومت اسلامی، به ویژه شاغلان در خارج از کشور، که اکثر آنان مزدورانی به ظاهر خشونت گریز و مخالف منازعه ی فیزیکی و زور و اجبار می نمایند، بیشتر از میان شبه روشنفکران و اهل قلم، به ویژه اربابان روزنامه ای و رادیو و تلویزیونی و اینترنتی و سایر شبکه های اجتماعی دستچین شده اند. این مجموعه، در لباس و شمایل "نجبگان سیاسی و فرهنگی"، "ژورنالیست و برنامه سازرادیو و تلویزیون" ، "تحلیل گرمسائل سیاسی"، در واقع، "خبرنگاران مزدور" و " نویسندگان مزدور (هَک رایتر)"، "تحلیل گران سیاسی مزدور"... هستند که با ابزارهای فرهنگی و هنری، اجتماعی و سیاسی کار تبلیغ و ترویج همراه با افکارعمومی سازی، پذیرش و توجیه و تحکیم استبداد دینی و تحقق خواست واراده حکومت اسلامی را برنامه ریزی، مهندسی و مدیریت می کنند.

هدف "مزدوران نرم" در جنگی نرم و روانی در راستای تلقین پذیرتر کردن مخاطب ها و تاثیر‌ گذاری بر افکار و رفتار آنان در نحوهء انتخاب کردن ‌ها و تصمیم‌گیری ها، فرایند ارزش گذاری ها، هویت و حافظه سازی ها، شایعه سازی و خبرسازی های دروغین و هدفمند، جهت دادنِ افکارعمومی و ایجاد الگوهای فکری و رفتاری مورد نظر اربابان شان، که قدرت های مستبدِ ریز و درشت هستند، قرار دارد.

مزدوران نرم، همچون مزدوران سخت، افراد و یا نیروهای داوطلبی هستند که دستیابی به پول و قدرت و موفقیت و شهرت و پیروزیِ آسان، انگیزه ها و محرک‌های اصلی برای آنان است. اینان نیز، بسانِ مزدوران سخت، تهی از هرگونه حس انسانی و نوع دوستی و شفقت، در خدمت قدرت‌های سیاسی و دینی (مذهبی) به ویژه جباران و ستمگران بوده‌اند.

مزدوران نرم، علاوه بر پول و امکان های مادی، آلوده و مبتلا به روش و منشِ مزدور صفتانه، با کسب شهرت رسانه ای روانِ خودشیفته و محرومیت های عاطفی، ناکامی و بی اعتمادی شان را تسکین می بخشند.

"ایگو"ی ضعیف و محرومیت های دوران کودکی و نوجوانی، و ماجراجوئی نیز برخی از عوامل کشیده شدن شبه روشنفکران سیاسی و فرهنگی و هنری، به ویژه پاره هائی از اهل قلم و بیان، به "مزدوریِ نرم" هستند.

مزدوران نرم همچون مزدوران سخت، چشم به دست "سروَر" و قدرت دارند. حکومت اسلامی نمونه است؛ شاید چیزی کف دست شان نگذاشته باشد اما حس مزدور صفتی را ارضاء کرده است. تجربۀ "مزدوران نرمِ" وطنی نشان داده است که ِ و شکل نظام استبدادی برای این جماعت مهم نبوده و نیست، و فرقی هم برایشان نکرده و نمی کند که سروَر" و مرادشان مکلا باشد یا دستاربند، تاج بر سر داشته باشد یا عمامه.

امروزه برای معادل مزدوری واژه های فوق بکار برده می شوند که البته با هم تفاوت هائی دارند. اصطلاح "فری لنس" به عنوان معادل مزدوری را بیشتر اصطلاحی رایج در قرن هجدهم می دانند که نخستین بار نویسنده و شاعر مشهور اسکاتلندی، "سر والتر اسکات" (1771-1832) در رمان " آیوانهو" به کار برد.

معادل نویسنده مزدور یا اجیر بکاربرده شده است.