سام قندچی : نگاهی به شمارهء دوم فصلنامهء گیتی مداری

تأسيس: 14 مرداد 1392 ـ در نخستين کنگرهء سکولار های ايران -همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه

7 تير 1396 ـ 28 ژوئن 2017

نگاهی به شمارهء دوم فصلنامهء «گیتی مداری»

شماره دوم فصلنامه گیتی مداری حزب سکولار دموکرات ایرانیان چند ساعت پیش در اینترنت انتشار یافته است(1). این شمارهء گیتی مداری کانون توجه بنیانگذاران حزب سکولار دموکرات ایرانیان را بخوبی نشان می دهد که تعمیق گفتمان، و به اجرا گذاشتن طرح آلترناتیو سکولار دموکرات برای آینده ایران است. مبانی تلاشی که سال ها پیش توسط دکتر اسماعیل نوری علا آغاز، و در دوران جنبش سبز با ایجاد تشکیلات سکولارهای سبز، در معرض قضاوت عموم قرار گرفت، و با قلم توانای خود ایشان در این شماره دوم گیتی مداری به تفصیل بحث شده است. پنج سال پیش دربارهء طرح ایجاد آلترناتیو در پاسخ به برخی منتقدان دکتر نوری علا توضیحات زیر را این قلم منتشر کرد، که چرا اسماعیل نوری علا سیاستمداری بمعنی مرسوم اپوزیسیون ایران نیست(2)، و هنوز هم این حقیقت پیش روی ماست.

در این شماره همچنین گفت و گویی بسیار خواندنی با حسن اعتمادی، دبیر کل حزب، درج شده که بخوبی نشان می دهد روشنفکران سیاسی ایران در نیم قرن گذشته برای دستیابی به آلترناتیوی سکولار و دموکراتیک چه پیچ و خم هایی را طی کرده اند.

گفتگوی میلاد آقایی نیز در این شماره گیتی مداری، نشان می دهد که نسل جوان ایران هیچگونه تشکیلاتی را از یک قرن فعالیت های نیروهای سکولار و دموکرات در ایران، به ارث نبرده اند، که از سویی نتیجهء رفتار آنهایی است که در یک قرن گذشته در ایران حکومت کرده اند و حاضر نشدند به اپوزیسیون اجازه حیات حزبی دهند و از سوی دیگر نتیجه راه های اشتباهی است که اپوزیسیون، چه علنی و چه مخفی، برای مبارزه خود، برگزیده است.

همچنین ضرورت دارد در نظر داشته باشیم که هر حزبی با پلاتفرم مشخص خود فعالیت می کند، اما آلترناتیو، نتیجه برنامه ای ائتلافی خواهد بود که حزبی با توان می تواند برای ایجاد چنان جبهه واحدی، نیروهای مختلف را متحد کند، که برداشت این قلم از نوشتار آقای محسن ذاکری و مقاله آقای سهراب کمانچی در این فصلنامه شماره دو گیتی مداری است، و البته ممکن است درک اینجانب درست نباشد. به هرحال برنامه عملی حزب است که رهبران قادری بوجود می آورد که بتوانند چنین ائتلاف هایی را برای ایجاد آلترناتیو شکل دهند و این حقیقت را اعلام گزینش پلورالیسم برای کنگره پنجم سکولار دموکرات های ایران در ماه اکتبر امسال، آشکارتر کرده است(3).

این شماره گیتی مداری تأکید مجددی است بر اهمیت احزاب در زندگی حال و آینده ایرانیان. حتی در داخل کشور، به رغم همه استبداد جمهوری اسلامی در 38 سال گذشته، قدرت در ایران توسط احزاب اعمال می شود و از همان اول هم حزب جمهوری اسلامی تشکیل شد و هنوز هم احزاب مختلف اصول گرا و اصلاح طلب هستند که در ایران حکومت می کنند و حتی همه سرکوب اصلاح طلبان و حصر میرحسین موسوی، مهدی کروبی و زهرا رهنورد در این واقعیت حکومت احزاب در ایران تغییر چندانی ایجاد نکرده است و بسیاری از احزاب تازه اصلاح طلبان ادامه حزب مشارکت و حزب اعتماد ملی هستند.

هنوز تصویر اکثریت اپوزیسیون ایران از قدرت سیاسی شکلی است که رژیم شاه در 25 سال آخر سلطنت خود حکومت کرد در حالی که هم قبل از 28 مرداد 1332 و هم بعد از انقلاب 1357 احزاب نقش عمده ای در حکومت ایران داشته اند و در دوران جمهوری اسلامی به رغم قدرت نهاد نظامی-ایدئولوژیک سپاه پاسداران و نهاد مذهبی روحانیت، آنها هم از کانال احزاب در ایران حکومت می کنند.

البته متأسفانه نیروهای سکولار و دموکرات از داشتن احزاب قانونی خود در ایران محرومند. اما رسانه های فارسی زبان بین المللی تصویری آنارشیستی را از اپوزیسیون ایران ترسیم کرده و رهبر سازی خود را برای اپوزیسیون ایران انجام می دهند؛ نقش دولت های خارجی در این امر زیاد بوده که این تصور را می دهند که یک فرد در ایران حکومت می کند و اپوزیسیون هم گویی بسان مهدی موعود قرار است با کمک نیرویی آسمانی، امر کند و با کن فیکون، دوران تاریخی تازه ای در ایران آغاز شود.

اما واقعیت این است که هر تغییر عمده ای در ایران از کانال احزاب خواهد بود و احزاب نیز رهبران خود را دارند و دوران قاجار سالهاست برای ایران تمام شده که دولتهای خارجی برای ما رهبر تعیین کنند. حتی ایران کنونی از نظر سیاسی شباهتی به سال 1357 ندارد و به همین دلیل نیز رهبر فرهیخته ای نمی تواند بیاید و به اصطلاح کن فیکون کند(4). داشتن رهبرانی که برنامه واقعی مورد نظر تشکیلات را نمایندگی کنند، در کانون توجه احزاب ایران قرار دارد(5).

1. حزب سکولار دموکرات ایرانیان: فصلنامه گیتی مداری شماره دوم