تحلیل گويای فرمانده سپاه از اعتراضات سراسری

سردار سلامی

       آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در ابتدای دیدار خود با گروهی از بسیجیان، اشارهء کوتاهی به سخنان سردار سلامی، که قبل از آغاز سخنرانی رهبر ایران و در حضور او انجام شده بود، کرد و گفت: «تحلیل فرمانده سپاه بسیار خوب بود و باید این تحلیل نوشته شود و در اختیار جوانان قرار بگیرد.»

       خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، متن اين سخنان فرمانده سپاه را منتشر کرده است. براستی این سخنان فرمانده سپاه واجد چه تحلیلی بود که رهبر نظام را چنان به وجد آورد؟ بر اساس متن مزبور، سلامی متنی کوتاه و شعاری را برای رهبر ایران روخوانی کرده است. در آن متن کوتاه، او می‌گوید که

       -  برنامهء جدیدی برای بازآرایی و تکوین بسیج در دست اقدام است.

       - براساس چشم‌انداز گام دوم (موضوع «گام دوم انقلاب» چندی پیش از سوی خامنه‌ای مطرح شده بود،) «نظام سلطه و استکبار جهانی» دیگر قادر نخواهند بود رابطه‌ای مانند قبل از انقلاب با ایران داشته باشند

       - بر این اساس، انقلاب ایران تنها انقلابی خواهد بود که دچار استهلاک و میرایی نخواهد شد.

       - سخنان فرمانده سپاه تا اینجا مانند رجزخوانی‌های مرسوم میان نظامیان، واجد تحلیل ویژه‌ای نبود. اما او بلافاصله به سراغ اعتراضات سراسری آبان ماه ۹۸ رفته و کوشید صورتبندی و تحلیل سپاه از این وقایع را به رهبر نظام عرضه کند. سلامی می‌گوید، اعتراضات تیرماه 78، انتخابات 88، دی 96 و آبان 98، از سوی «بدیل‌های نازل و ارتجاعی میرزا ملکم‌خان‌ها، میرزا فتحعلی آخوندزاده‌ها، حاج سیاح‌ها و سایر بدعاقبت‌های خود باخته و غرب‌زده داخلی» فعال شده است. به گفته فرمانده سپاه، «شبه ‌روشنفکرهای راحت‌طلب و ریاکار»، که به دنبال تداوم نقش ملکم‌خان، آخوندزاده و حاج‌سیاح هستند، به کمک «استکبار جهانی» آمده‌اند و از طریق «معاندین داخلی و منافقین خبیث» این اعتراضات را شکل داده‌اند.

***

حاج سیاح، آخوندزاده و ملکم‌خان چه کسانی بودند؟

       میرزا محمدعلی محلاتی معروف به حاجی سیاح، روشنفکر و جهانگرد ایرانی در اواخر دوره قاجار و از دوستان نزدیک جمال‌الدین اسدآبادی بود.

       او پس از سفری که به دور دنیا انجام داد، سفرنامه‌ای درباره مشاهدات خود و دریافت‌هایش از آداب حکمرانی در کشورهای دیگر نوشت که در تلاش‌ ایرانیان برای مشروطه کردن سلطنت و مبارزه با استبداد، مورد توجه قرار گرفت. کتاب دیگر او شرح وقایع بیش از 30 سالی است که به انقلاب مشروطه ختم شد. از حاج سیاح به عنوان کسی یاد می‌شود که برای نخستین بار مفهوم «حقوق بشر» را فارغ از ارجاعات دینی، به مفاهیم سیاسی ایران وارد کرد.

***

       میرزا فتحعلی آخوندزاده، نمایشنامه‌نویس و روشنفکر مشروطه‌خواه ایرانی بود که بر جدایی دین از سیاست و قرائت مدرن از دموکراسی تاکید داشت. موضوع اهمیت آموزش همگانی جدید و احترام به حقوق زنان، به شکل گسترده در آثار او منعکس شده است.

عکس از ویکی‌پدیا

***

       میرزا ملکم‌خان نیز از روزنامه‌نگاران و روشنفکرانی بود که نقشی مهم در انقلاب مشروطه داشت. او روزنامه «قانون» را برای نخستین بار در ایران منتشر کرد. تاکید بر حکومت قانون و از بین بردن تمامی مظاهر حکومت خودکامه و استبدادی، هسته مرکزی آثار و فعالیت‌های سیاسی او است.

عکس از ویکی‌پدیا

***

       آنچه این سه نفر را به هم پیوند می‌دهد، روشنفکر بودن، مخالفت با استبداد، دفاع از حقوق زنان، جدایی دین از سیاست، و ترویج مدارس جدید است.

       به بیان دیگر، تاکید فرمانده سپاه بر این که زمینه‌سازان اعتراضات علیه جمهوری اسلامی در دورهء رهبری آیت‌الله خامنه‌ای، روشنفکرانی مشابه ملکم‌خان، آخوندزاده و حاج سیاح هستند، اعتراف به این نکته است که پس از گذشت 110 سال از انقلاب مشروطه، هنوز خواست آزادی، محدود شدن قدرت، آزادی زنان و جدایی دین از سیاست، در محور مطالبات مردمی قرار دارد.

       سلامی می‌گوید، نتیجهء فعالیت این روشنفکران، ایجاد شبهه‌افکنی و تردید در مورد کارآمدی نظام جمهوری اسلامی است و این افراد با «تاکید بر جدایی دین از سیاست، القای ناکارآمدی دینی در مدیریت جامعه و تعارض بین منافع ملی و آرمان‌های انقلابی» در پی ایجاد نبردی جدید علیه جمهوری اسلامی هستند.

       بدينسان، اساس تحلیل فرمانده سپاه - که با تمجید آیت‌الله خامنه‌ای هم روبه‌رو شد - آن است که اعتراضات اجتماعی دو دهه گذشته نه به دلیل گرانی بنزین، اعتراض به نتیجه انتخابات یا نارضایتی ‌های دیگر مردم و دانشجویان، که شکل جدیدی از مطالبهء خواست‌های ناکام انقلاب مشروطیت برای نفی حکومت خودکامه، جدایی دین از سیاست، آزادی زنان، و ارتباط آزاد با کشورهای جهان است؛ اموری که البته سپاه و بسیج در مقابل آن خواهند ایستاد!

برگرفته و تصحيح شده از سايت اينديپندنت فارسی

بازگشت به خانه