بازگشت به خانه

ا

مشابهت ها و تفاوت ها

در جنبش سکولار دمکراسی

کوروش اعتمادی

koroush_etemadi@hotmail.com

چهار شنبه 18 دی ماه 1392 ـ  8 ماه ژانويهء 2013

 

اخیراً از طُرق و منابع گوناگونی از درون کشور آگاهی یافته ایم که مردم از ابراز مطالبات حداقل و استراتژی صنفی و سیاسی خود در مقابله با حکومت، آن هم بصورت علنی، هیچ ابایی ندارند. از جمله محوری ترین مطالبهء سیاسی که در این دوران اخیر مکرر در کوچه و خیابان در بین مردم مورد گفتگو است «انحلال حکومت روحانیون» و برپایی حاکمیت سیاسی مبتنی بر خواست و ارادهء ملی و محترم برشمردن حقوق برابر همهء آحاد جامعه در مقابل قانون می باشد.

آقای حشمت طبرزدی، که خود امروز یکی از سخنگویان جنبش سکولار دمکراسی در درون مرز می باشند، نيز در گفتگویی با تلویزیون «رهایی»، به صراحت از گسست مردم از حاکمیت مذهبی در کشور سخن می گوید؛ حکومتی که پدید آورندهء بزرگترین ناهنجاری های اجتماعی و اقتصادی محسوب می شود که جامعه را سخت زمین گیر کرده اند. از اظهارات آقای طبرزدی چنین استنباط می شود که اگر به گفتگوهای روزانه مردم در هر کوی و برزن گوش فرا دهیم، متوّجه خواهیم شد که مردم، بدون شناختِ کافی از مفاهیم مربوط به سکولاریسم، و یا وجوه یک دمکراسی مدرن، به نقطه ای از آگاهی رسیده اند که حکومت مذهبی را، با همهء ویژگی هایش، نفی می کنند و در جستجوی شکلی از حاکمیتِ سیاسی هستند که حقوق انسان را از هر دسته و گروه  اجتماعی در مقابل قانون یکسان بر شمرد.

 ایشان تأکید می کنند که دوری جستن امروز مردم از حکومت روحانیون تنها محدود به شهروندان عادی کشور نمی باشد، بلکه انحلال حکومت مذهبی خواست بسیاری دیگر از اصلاح طلبانی است که در گذشته باور می داشتند که، با اصلاحاتی در قانون اساسی و یا ساختار نظام، می توان امید وار بود که شرایط سیاسی و اجتماعی قدری قابل تحمل تر و کشور به لحاظ سیاسی و اقتصادی در روندِ معتدل تری اداره شود.

 ایشان در این مصاحبه تلویزیونی تأکید می کنند که در کنار مبارزات مردم علیه حکومت، و خواست گذر از حاکمیت روحانیون، طرح مطالبات سیاسی و صنفی دیگری هم مطرح است که اپوزیسیون سکولار دمکرات در درون کشور وظیفه خود می داند، در مواقع ضروری و در جهت تأثیر و ترغیب افکار عمومی نسبت به شکل گیری مبارزه ای سازمان یافته علیه حکومت، آنها را در دستور کار مبارزاتی خود قرار دهد؛ مطالباتی که در تعریف عمومی و صنفی رایج خود، به «مطالبات حداقلی سیاسی» معروفند.

مطالبات حداقلی، یا مطالبات عمومی مردم، همان خواست های معین صنفی و سیاسی می باشند که در موارد ضروری از سوی گروه بندی های مختلف اجتماعی و سیاسی، بمثابهء ابزار فشار و نه ابزار انحلال حاکمیت، پیش روی دولتمداران جمهوری اسلامی قرار داده می شوند. روشن است که، به سبب محظورات سیاسی، فضای اختناق و سرکوبِ لجام گسیخته حکومت در داخل، جنبش سکولار دمکراسی در درون مرز ناچار است در بیشتر اينگونه موارد، و برای مصون ماندن از گزندهای خشونت بار دستگاه های امنیتی رژیم، بر همان مطالبات حداقلی تکیه کند. بدیهی است که مطالبات حداقلی مردم به لحاظ سیاسی و مفهومی با مطالبات استراتژيک بسیار متفاوتند؛ که شاخص ترین و رایج ترین آن امروز پس از 35 سال استبداد مذهبی بر ایران و ویرانی مملکت همان «انحلال کامل حاکمیت مذهبی» است.

حال، با توّجه به شرایط مکانی متفاوت در داخل و خارج، «جنبش سکولار دمکراسی در برون مرز» وظیفهء خود می داند تا، با منعکس کردن و دفاع از همهء مطالبات محوری و استراتژيک مردم، به دفاع از حقوق شهروندیی برخیزد که خواستاری آنها از جانب کوشندگان سیاسی داخل کشور میسر نیست. این وظيفه، در حقیقت، بر بنياد آن شرایط مطلوبی است که جنبش سکولار دمکراسی در برون مرز در اختیار دارد و می تواند با انعکاس خواست های حداقلی و استراتژيک جامعه در سطحی گسترده، سخنگوی مردم درون کشور باشد. و در آنجائی که به طرح و تبلیغ محوری ترین مطالبهء استراتژيک امروز مردم می رسیم (که همان انحلال حکومت روحانیون و لغو قانون اساسی برآمده از توضيح اامسائل های روحانيت تشیع باشد) جنبش سکولار دمکراسی در برون مرز بدون کوچکترین واهمه ای منعکس کننده این خواست های مبرم جامعه خواهد بود.

در رابطه با گزینهء دو راهکار، و جهات دو گانهء مبارزاتی جنبش سکولار دمکراسی در داخل و خارج، لازم است به برخی از تجربیات جنبش های رهائی بخش در دیگر نقاط جهان توّجه داشته باشیم؛ چرا  که در بسیاری از مواقع مشاهده شده است که اشکال مبارزه در درون یک نهاد سازمان یافتهء سیاسی می تواند، به لحاظ ماهوی و روش کار، چندگانه باشند. حتی مشاهده شده است برخی از سازمان های سیاسی که روزگاری برای رسیدن به مطالبات خود روش مسلحانه را بعنوان تنها راهکار مبارزاتی برگزیده اند، پس از فراز و نشیب های بسیار، به این فکر افتاده اند که، در کنار روش نظامی، يک «دفتر سیاسی» هم ايجاد کنند تا برای دست یافتن به اهداف سیاسی خود، در صورت لزوم، به سیاست ورزی با دولت های درگیر نيز روی آورند. در نتیجه این امر عجیبی نیست اگر امروز بپذیریم که جنبش سکولار دمکراسی ایران، به دلیل موجودیت اش در شرایط مکانی ـ سیاسی ِ بسیار متفاوت، راهکارهای مبارزاتی گوناگونی را، برگزیند و متناسب به موقعیت زمان و مکان از آنها بهره جوید.

(توضيح: توجه کنيم که نمی توان از «مثال» بالا نتيجه گرفت که سکولار دموکراسی خواهان نيز بايد به گزينهء نظامی بيانديشند. چرا که با توّجه به شرایط ژئوپُلتیک مهم و حساسی که امروز ایران در آن بسر می برد نه جایز و نه معقول است که راهکاری نظامی برای استقرار دمکراسی در ایران برگزیده شود. در شرایط کنونی برای تغییرات سیاسی در ایران، هرگونه راهکار نظامی خطر از هم پاشیدگی و تجزیهء ایران را تشديد می کند.  از سویی دیگر، از آنجا که راهکار مبارزهء مسلحانه شیوه ای برای کسب قدرت سیاسی به شکل غیر دمکراتیک است، گذار کشور پس از انحلال کامل قدرت حاکمهء فعلی به سوی یک دمکراسی سکولار سخت مشکل خواهد بود.)

باری، با توجه به شرایط متفاوتی که شامل حال جنبش سکولار دمکراسی ایران در داخل و خارج از کشور می شوند، آنجا که در داخل، بدلیل سرکوب عریان حکومت، مبارزه در اغلب موارد می تواند فقط حول یک سری از مطالبات حداقلی صنفی و سیاسی مردم پیش رود، جنبش سکولار دمکرات در برون مرز، با توّجه به آزادی عمل بیشتر و مصونیت های سیاسی که دارد، می تواند سخنگوی همهء مطالبات محوری حداقلی و استراتژيک ايرانيان باشد.

مهم آن است که، با توجه به اين «تفاوت وظايفم، بدانيم که جنبش سکولار دمکراسی اصولاً نمی تواند خواستار پيدايش آلترناتیوی انحلال طلب در برابر حکومت مذهبی حاکم بر ایران نباشد و انحلال رژیم را در دستور کار خود قرار ندهد.

سکولاریسم، در مفهوم واقعی خود، به معنای نفی کامل هر نوع حاکمیت مذهبی و ایدئولوژیک است. اگر امروز می پذیریم که جنبش سکولار دمکراسی در داخل کشور بطور موقت، و یا به لحاظ تاکتیکی، از هدف اصلی و استراتژیک خود، که انحلال حکومت مذهبی است، پرهیز کند، اين امر صرفاً بدلیل شرایط سیاسی ویژه ای است که در داخل حاکم است که به شکل اختناق و سرکوب لجام گُسیختهء آزادیخواهان نمود پيدا می کند.

لذا، ضروری است که این فرصت را برای جنبش سکولار دمکراسی در خارج جایز بدانیم که، برای رسیدن به هدف جنبش و انعکاس خواست عمومی جامعه، همچنان انحلال حکومت روحانیون را در دستور اصلی کار خود داشته باشد.       

نظر خوانندگان

 

 

محل ارسال نظر در مورد اين مطلب:

توجه: اگر عنوان اين مقاله را در جدول زير وارد نکنيد، ما نخوهيم دانست که راجع به کدام مطلب اظهار نظر کرده ايد.

کافی است تيتر را کپی کرده و در محل مربوطه وارد کنيد.

 

بازگشت به خانه