|
|
|
خانه | آرشيو کلی مقالات | فهرست نويسندگان | آرشيو روزانهء صفحهء اول سايت | جستجو | گنجينهء سکولاريسم نو |
|
|
|
|
|
خانه | آرشيو کلی مقالات | فهرست نويسندگان | آرشيو روزانهء صفحهء اول سايت | جستجو | گنجينهء سکولاريسم نو |
|
|
پيشگفتار: روزنامه آلمانی «فرانکفورتر آلگماینه» در گفتگویی با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی که برای شرکت در پنجاهمین کنفرانس امنیتی مونیخ به آلمان سفر کرده بود، نظر وی را درباره اوضاع سوریه و بی‌اعتمادی غرب نسبت به رژیم ایران جویا شد. این گفتگو روز دوشنبه 3 فوریه به چاپ رسید. اینکه سخنان ظریف در این گفتگو، مانند دیگر گفتگوها و مقالاتی که از وی در رسانه‌های خارجی منتشر می‌شود تا چه اندازه با واقعیت ساختاری و عقیدتی رژیم اسلامی ایران و موازنه قدرت در داخل جمهوری اسلامی و هم چنین کشورهای منطقه همخوانی دارد، موضوعی است که باید منتظر ماند دید که آیا این نظرات هستند که روزی به واقعیت تبدیل خواهند شد، و یا واقعیات موجود هستند که دلربایی‌های سیاسی برای جامعه جهانی را زیر فشار سنگین خود دوباره به امتناع تغییر خواهند داد.
*****
پرسش: آقای وزیر، بان کی مون دبیرکل سازمان ملل موقعیت سوریه را یک فاجعه انسانی نامیده است. ایران برای بهبود این موقعیت چه می‌تواند بکند؟ آیا شما روی اسد نفوذ دارید؟
پاسخ: بله، یک فاجعه انسانیست. یک مصیبت است که امنیت همه منطقه را تهدید می‌کند. این فاجعه پیامد توهمات گمراه‌کننده تصمیم گیرندگانی در خارج و اپوزیسیون سوریه است که آن را به وجود آوردند. همه باید تلاش کنند تا واقع‌گرایی بر اوضاع تسلط پیدا کند. و این به آتش بس بدون هرگونه پیش‌شرطی نیاز دارد. اینکه حالا یک آتش بس کلی باشد یا یک آتش بس محدود، تفاوتی ندارد. خونریزی باید پایان پیدا کند.
این به کمک‌های انسانی در همه مناطق و برای همه گروه‌های کشور احتیاج دارد. همه سوری‌ها باید از آن برخوردار شوند. ما باید به آنها کمک کنیم تا یک راه حل سیاسی برای درگیری‌های خود پیدا کنند. این باید در یک روند سوری صورت گیرد که هیچ شرطی برای دیگران نگذارد. ما در خارج می‌توانیم طرفین درگیر را تشویق کنیم که به یک توافق برسند.
پرسش: ارزیابی‌تان از اینکه دعوت شما در کنفرانس ژنو پس گرفته شد چیست؟ آیا قصد داشتید با وجود این، تشکیل یک دولت انتقالی را بپذیرید؟
پاسخ: این شرط و شروط‌ها به هیچ جا راه نمی‌برد. ما از همان اول معتقد بودیم که نباید برای شرکت ما پیش‌شرطی گذاشته شود و موضوع را هم این‌طور نفهمیدیم که برای ما شرطی گذاشته شده. بعدا طوری فشار آورده شد که دبیرکل سازمان ملل دعوت خودش راباید پس می‌گرفت. نباید گذاشت گروه‌هایی که هیچ پشتیبانی در سوریه ندارند از آدم سوءاستفاده کنند.
پرسش: آمریکا در پی آن است که نیروهای اسد درون رهبری سوریه کنار گذاشته شوند. آیا یک نامزد آماده توافق در میان این نیروها برای ایران قابل قبول خواهد بود؟
پاسخ: اصلاً صحبت کردن در این باره یعنی فراموش کردن واقعیت. به آمریکایی‌ها ربطی ندارد که بخواهند در این باره تصمیم بگیرند. به ما هم مربوط نیست. سوری‌ها خودشان باید در این مورد تصمیم بگیرند. ما در خارج نباید مسیر بن‌بست را در پیش بگیریم درست همان طوری که آمریکایی‌ها پیشاپیش همین مسیر را رفتند و حالا به دنبال راه خروج می‌گردند. ما باید نیروهای خودمان را روی هم بگذاریم تا یک آتش‌بس برقرار شود و نه اینکه درباره این صحبت کنیم که چه کسی باید بر سوریه حکومت کند. من نمی‌گویم که بلافاصله یک انتخابات می‌تواند برگزار شود ولی ما باید راه را برای یک انتخابات آزاد باز کنیم نه اینکه توجه‌مان را روی یک نفر متمرکز کنیم.
پرسش: تردیدی نیست که ایران از اسد حمایت می‌کند و هم چنین تردیدی نیست که او دستانش به خون آلوده است. تا چه اندازه می‌توان به او اعتماد کرد؟ آیا او متحد نامناسبی برای ایران نیست که در حال حاضر دارد تلاش می‌کند به آغوش جامعه جهانی باز گردد؟
پاسخ: صحبت ما بر سر آنهایی است که با پول و سلاحی که از خارج می‌آید دست‌شان به خون آلوده است. هیچ کس نمی‌تواند خودش را از دیگری بالاتر بداند. این توهم را که می‌توان بدون اسد راه حلی یافت باید یک بار برای همیشه به خاک سپرد. این تا حالا فقط رنج مردم را بیشتر کرد. آنهایی را که این فکر را هنوز ترویج می‌کنند باید به خاطر خونریزی در سوریه به محاکمه کشاند.
پرسش: اختلاف سنی و شیعه بیش از پیش در مرکز درگیری‌های سوریه قرار می‌گیرد
پاسخ: این خطرناک است چرا که افراطی‌گری که در سوریه شکل می‌گیرد تنها منطقه را به خطر نمی‌اندازد بلکه در خیابان‌های اروپا نیز خود را نشان خواهد داد. قدرت‌هایی وجود دارند که سعی می‌کنند با تحولات بهار عربی نقشه سیاسی جهان را از نو ترسیم کنند. اینها هستند که پول، سلاح و جنگجویان خارجی را به سوریه آورده‌اند.
پرسش: این قدرتها کی‌ها هستند؟
پاسخ: هر کسی خودش باید فکر کند که اینها کی هستند. این کار من نیست که از آنها اسم ببرم.
پرسش: آیا بین ایران و عربستان سعودی درباره سوریه هیچ گفتگویی وجود دارد؟
پاسخ: ما روابط دیپلماتیک داریم و از طرف ما آمادگی برای گفتگو وجود دارد. من خودم مانند قبل آماده هستم به عربستان سعودی سفر کنم. ما با عربستان سعودی اختلافات جدی داریم و معتقدیم که این کشور در سوریه سیاستی را پیش می‌برد که به زیان منافع خودش و همه منطقه است.
پرسش: جهت فشار جهادیست‌ها در سوریه بیش از پیش ضدشیعی می‌شود.
پاسخ: چنین افراطیونی حتا با یکدیگر هم می‌جنگند. آنها رقبای خودشان را سر می‌بُرند و سرهایشان را به دروازه‌های شهر آویزان می‌کنند. وقتی آنها این کارهای بی‌رحمانه غیرانسانی را به عنوان نبرد مذهبی قلمداد می‌کنند، دیگر با مردم است که آیا به این مزخرفات باور بکنند یا نه.
پرسش: ایران و غرب هر دو از این افراطیون نگران هستند و تلاش می‌کنند در زمینه‌های بسیاری یک اعتماد دوجانبه به وجود آورند. آیا نمی‌شود در این مورد کمی فشرده‌تر همکاری کرد؟
پاسخ: در این صورت آنهایی باید به خود بیایند که از یک سو این طور وانمود می‌کنند که علیه تروریسم می‌جنگند و از سوی دیگر گروه‌های خطرناک تروریستی را حمایت می‌کنند، اعتماد خیابان یک‌طرفه نیست.
پرسش: آیا ایجاد همین اعتماد الان یک وظیفه فوری نیست؟ فرصت برای یک توافق نهایی در برنامه اتمی تنگ است.
پاسخ: خیلی چیزها هست که باید درباره‌اش صحبت کرد. رسیدن به یک توافق نهایی در صورت وجود یک برنامه مشترک و کنار گذاشتن توهمات، چندان مشکل نیست. هدف مشترک این است که برنامه اتمی ایران صلح‌آمیز باقی بماند. اما همیشه در این باره توهم وجود داشت. برای مثال، توهم درباره غنی‌سازی ایران. این توهم حالا وجود ندارد. آن هم نه داوطلبانه بلکه به این دلیل که پرزیدنت اوباما فهمید که با تحریم‌ها نمی‌شود ایران را مجبور کرد. حالا باید این را فهمید که راه حل ساده وجود ندارد ولی ما می‌خواهیم با حسن نیت و اطمینان درباره همه مشکلات صحبت کنیم.
پرسش: ولی نسبت به نیات ایران بی‌اعتمادی وجود دارد.
پاسخ: آدم‌هایی را که به هر حال می‌خواهند بی‌اعتماد باشند نمی‌توان قانع کرد. ما آماده هستیم درباره شفافیت و کنترل حرف بزنیم. ولی اگر یک طرف مصمم هست که [همیشه] ناراضی باشد، دیگر نمی‌توان کاری کرد. کسی که نمی‌خواهد یاد بگیرد، نمی‌توان چیزی به او آموخت. ما این را هم نباید فراموش کنیم که این بی‌اعتمادی از سوی هر دو طرف وجود دارد. مردم ایران هم به غرب اعتماد ندارند و فکر می‌کنند که غرب می‌خواهند مانع پیشرفت تکنولوژیک در ایران شود. غرب هم باید این بی‌اعتمادی را از بین ببرد.
پرسش: شما مدت طولانی در غرب زندگی کردید. واقعا فکر می‌کنید که غرب می‌خواهد مانع پیشرفت تکنولوژیک ایران شود؟
پاسخ: من فکر نمی‌کنم که غرب یک بلوک متحد است. ایران هم [یک بلوک متحد] نیست. معتقدم که در غرب نیروهایی وجود دارند که دلشان نمی‌خواهد ایران اصلا وجود داشته باشد. چنین جریان‌های افراطی هم درست مانند کسانی که برای رسیدن به یک توافق اتمی تلاش می‌کنند وجود دارد.
پرسش: شما چگونه می‌خواهید این ترس را که با وجود همه اینها ممکن است ایران به دنبال بمب اتمی باشد، از بین ببرید؟
پاسخ: ابزارهای کنترل و بازرسی بی‌شماری وجود دارد که از سال‌ها پیش به کار بسته می‌شوند. بعلاوه، باید موقعیتی را به وجود آورد که باقی ماندن ایران به عنوان بخشی از سیستم، منطقی و سودآور باشد نه اینکه از پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی خارج شود. بهترین راه برای تضمین رعایت یک قرارداد بین‌المللی این است که برای همه طرفین قرارداد یک توازن متناسب بین سود و هزینه، حقوق و وظایف تضمین شده باشد.
پرسش: آیا ایران آماده ارائه حداکثر شفافیت هست؟
پاسخ: ما آماده‌ایم درباره هر نوع شفافیتی بر اساس ابزار بین‌المللی که در اختیار داریم مذاکره کنیم. این بخشی از مذاکرات بر سر یک پیمان بلندمدت است.
پرسش: اگرچه شما این را قبول ندارید، ولی این ارزیابی وجود دارد که تحریم‌ها طرف ایرانی را بر سر میز مذاکره کشاند.
پاسخ: تحریم‌ها به شدت اقتصاد را نشانه گرفتند و برای مردم بسیار دردآور هستند. به واقعیت‌ها نگاه کنید. قبل از تحریم، ایران فقط 200 سانتریفوژ داشت حالا 19هزارتا دارد. تحریم‌ها چی آوردند؟ 18 هزار سانتریفوژ دیگر و طرد غرب از سوی مردم معمولی که تحریم‌ها آنها را نشانه گرفته است. اگر ایرانیان یک رییس جمهوری دیگر انتخاب می‌کردند، آن وقت همه چیز مثل قبل پیش می‌رفت. دولت جدید به یک سیاست سازنده اعتقاد دارد. نه به خاطر تحریم‌ها بلکه به این دلیل که بهبود روابط با غرب را در دستور کار دارد. تحریم‌ها فساد دولتی به بار آوردند. یک عده خیلی ثروتمند شدند و عده‌ای دیگر به زیر خط فقر رفتند.
پرسش: در شبه جزیره عربستان پیشاپیش درباره نزدیکی احتمالی ایران و آمریکا نگرانی‌هایی وجود دارد. بعضی‌ها در شورای همکاری کشورهای عرب خلیج فارس از برتری ایران در منطقه هراس دارند. درباره این نگرانی‌ها چه می‌گویید؟
پاسخ: اول از همه اینکه همسایگان ما در خلیج فارس باید خیلی خوشحال باشند که یک بحران حل می‌شود و از یک رویارویی که می‌توانست در منطقه گسترش پیدا کند، جلوگیری می‌شود. در این صورت آنها یکی از قربانیان این رودررویی می‌بودند. من خودم در یکی از روزنامه‌های مهم عربی نظرم را در یک مقاله نوشتم تا اطمینان دهم که ایران برای همکاری در منطقه تلاش می‌کند. در توزیع قدرت کشورهای منطقه خلیج فارس عدم توازن‌هایی وجود دارد. در شورای همکاری کشورهای عربی خلیج فارس نیز این عدم توازن هست. همیشه وقتی چنین عدم توازنی وجود دارد، آنهایی که کمتر قدرت دارند، نگران هستند. ما به دنبال برتری (هژمونی) در منطقه نیستیم. ما ثبات می‌خواهیم. ما نمی‌خواهیم در مسائل دیگران دخالت کنیم. ما می‌خواهیم مکانیسمی در منطقه به وجود آوریم که بتوان مسائل را در یک همکاری منطقه‌ای سر و سامان داد. اگر اروپا پس از دو جنگ جهانی می‌تواند این کار را بکند، پس ما هم خواهیم توانست. ما خیلی پیش از اینها می‌بایست این کار را می‌کردیم. ولی دیر رسیدن بهتر از هرگز نرسیدن است.
از نسخه چاپی فرانکفورتر آلگماینه؛ دوشنبه 3 فوریه 2014؛ شماره 28؛ صفحه 6
نظر خوانندگان
محل ارسال نظر در مورد اين مطلب:
توجه: اگر عنوان اين مقاله را در جدول زير وارد نکنيد، ما نخوهيم دانست که راجع به کدام مطلب اظهار نظر کرده ايد.
کافی است تيتر را کپی کرده و در محل مربوطه وارد کنيد.
