خانه   |   آرشيو کلی مقالات   |   فهرست نويسندگان  |   آرشيو روزانهء صفحهء اول سايت    |    جستجو  |    گنجينهء سکولاريسم نو

11 دی ماه 1393 ـ 1 ماه ژانويه 2015  

آيندهء مذاکرات اتمی در 2015

پيش بينی مصطفی هجری، دبير کل حزب دموکرات کردستان ايران

آغاز گفتگوها میان ایران و گروه 1+5 به سال 2003 باز می‌گردد؛ زمانی که حسن روحانی، رئیس هیأت مذاکره‌ کننده‌ء ایران بود و در آن زمان ایران با توقف فعالیت غنی‌ سازی اورانیوم موافقت نمود. پس از گذشت دو سال از مذاکرات میان دو طرف، ایران این موافقت ‌نامه را نقض نمود. همین امر باعث گردید که پرونده‌ء ایران از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای امنیت منتقل گردد. به دنبال آن، ایران برای مدتی میز مذاکرات را ترک نمود و کار غنی ‌سازی را مجدداً از سر گرفت. به همین منظور هزاران سانتریفیوژ جدید نصب نمود و در نهایت، به حکم شورای امنیت و کشورهای غربی، مورد تحریم اقتصادی قرار گرفت و روز به روز تحریم‌ها شدیدتر و گسترده‌تر شد.

در آغاز، زمامداران ایران، به ویژه محمود احمدی ‌نژاد رئیس‌جمهور پیشین، بر این باور بودند یا "وانمود می‌کردند" که این تحریم‌ها تأثیرگذار نیستند و، در این رابطه، به سر دادن شعار و مطرح نمودن طرح ‌هایی از قبیل «اقتصاد مقاومتی» پرداختند، لیکن، برخلاف این شعارها، تحریم‌ها تأثیر ویرانگر عمیقی بر تمامی زوایا و عرصه های رژیم بر جای گذاشتند و اقتصاد ایران را کاملاً مختل نمودند؛ به گونه‌ای که تأثیر آن حتی در داخل ایران نیز هویدا گردید. در آن زمان بود که تمامی این زمامداران، از جمله محمود احمدی ‌نژاد نیز به این تأثیر گذاری اعتراف نمودند و در سال 2013 (پیش از آن نیز با مذاکره‌ء مخفیانه با آمریکا) با خواری و ذلت در ژنو به میز مذاکرات بازگشتند.

ما، در آن زمان و پیش از آغاز مجدد گفتگوها، در نوشتاری تحت عنوان "آیا رژیم حکومت اسلامی به سوی تغییر گام بر‌ می ‌دارد؟"، و با تحلیل اقتصاد متلاشی ایران، به این واقعیت اشاره نمودیم که رژیم از روی ناچاری به خواست‌های جامعه‌ء بین‌المللی تن خواهد داد و از غنی‌ سازی اورانیوم به منظور دستیابی به سلاح هسته‌ای دست خواهد کشید.

در سال 2013 میلادی، گفتگوها دو دور به درازا کشید و قرار بود تا روز سوم آذرماه (24 نوامبر) گفتگوها به امضای توافق نهایی منجر شود. لیکن طرفین در مهلت تعیین‌ شده نیز به توافق نهایی دست نیافتند و صرفاً بر سر این موضوع به توافق رسیدند که مهلت گفتگوها را به منظور دستیابی به توافق نهایی تا تیرماه 1394 خورشیدی (جولای 2015 میلادی) تمدید نمایند.

در طی مذاکرات، برخی از جریانات رادیکال حاکم در تهران بر این باور بودند که روند مذاکرات به سود غربی‌ها، به ‌ویژه آمریکا، جریان خواهد یافت. به همین دلیل، هر از گاهی صدای اعتراض آنها بلند می‌شد، اما زمانی که خامنه‌ای رضایت داد یا بی طرفی خود را نسبت به ادامه‌ء مذاکرات ابراز نمود، آنان نیز ساکت شدند یا هر کدام به نوعی، سخنان خامنه‌ای را تکرار نمودند که گفته بود: "همان گونه که در گذشته بارها گفته‌ایم..." خامنه‌ای در مسأله‌ء هسته‌ای نیز همانند تمامی مسائل کلی مربوط به ایران حرف آخر را می‌زند و ابراز نارضایتی این گروه از زمامداران رژیم، اگر نوعی تقسیم وظایف نباشد، دست کم به منزله‌ء ناآشنایی با اثرات ویرانگر تحریم‌ها بر ایران است.

لیکن خامنه‌ای به خوبی به شرایط وخیم اقتصاد ایران پی برده و می‌خواهد با دست برداشتن از بلند پروازی ‌هایش جهت دستیابی به سلاح اتمی، و نيز سازش با آمریکا "به هر قیمتی که شده"، کابوس تحریم‌های اقتصادی را از کشورش دور نماید. لیکن بسیار طبیعی است که مقاومت هم بنماید، بلکه در این میان به دستاوردی نیز نائل آید.

اگر این نظر را بپذیریم که خامنه‌ای از روی ناچاری و به دلیل وخامت اوضاع اقتصادی ایران مخفیانه و دور از انظار جهانیان و حتی رئیس‌ جمهور مورد علاقه‌اش (محمود احمدی ‌نژاد)، پیش از اعلام موافقت با آغاز گفتگوها در ژنو، مذاکره‌ء پنهانی نماینده‌‌ء خویش را با نماینده‌ء آمریکا، در عمان ترتیب داد، اینک که نزدیک به دو سال از آن زمان سپری ‌شده است، اوضاع اقتصادی ایران آشفته‌تر شده است:

ـ "در صورت ناکامی گفتگوهای هسته‌ای میان ایران و گروه موسوم به 1+5، اقتصاد ایران با وضعیت فاجعه ‌باری روبرو خواهد شد. از زمان آغاز دور جدید گفتگوها به منظور محدود سازی برنامه‌یء هسته‌ای ایران، حجم اقتصاد ایران 8/6 درصد کاهش یافته است، در حالی که 35 درصد از درآمد ایران از طریق فروش نفت حاصل می‌شود، کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی و ادامه‌ء تحریم‌ها سبب کسری بودجه‌ء کشور گردیده و ادامه‌ء تحریم‌ها در دو سال آینده اقتصاد ایران را به زانو در خواهد آورد...".(1)

ـ علی ربیعی، وزیر کار ایران می‌گوید: "تاکنون 12 میلیون نفر فقیر را در ایران شناسایی نموده‌ایم که در فقر شدیدی به سر می‌برند".(2)

ـ به گزارش بانک مرکزی ایران در سال 1393 خانوارهایی که هیچ یک از اعضای آنها شاغل نیستند 24 درصد کل خانوارها را شامل می‌شوند، در حالی که در سال 89 این رقم 5/22 درصد بوده است.

ـ به گزارش مرکز آمار ایران، میزان بیکاری جوانان بالغ بر 8/21 درصد است، این رقم دو برابر کل آمار بیکاری در ایران است.

- بر طبق گزارش فانچی، مدیر وزارت بهداشت، آخرین آمار معتادان به مواد مخدر 2 تا 2/2 میلیون نفر است.

این نکته را نیز از یاد نبریم که آمارهایی که از سوی مراکز یا مسئولان مربوطه در رابطه با وخامت اوضاع داخلی اعلام می‏شوند، بسیار کمتر از آمارهای واقعی می‏باشند. به عنوان مثال، در سال 2005 (1385 خورشیدی) نشریه‏ء تحقیقات اقتصادی خاورمیانه "میس" میزان بیکاری در ایران را 40 درصد اعلام نموده بود، لیکن در همان سال دولت میزان بیکاری را نزدیک به 12 درصد اعلام نمود. این تنها گوشه‏ای از وضعیت وخیم داخلی ایران است.

در اوضاع خارجی نیز دست‏کم در آینده‏ء نزدیک تحولات مهمی علیه منافع رژیم ایران در راه است. از جمله:

ـ جنگ سوریه که بخش مهمی از اقتصاد ایران را می‏بلعد، همچنان ادامه دارد و چشم ‏انداز پایان آن هنوز روشن نیست.

ـ اسرائیل و فلسطینی‏ها نیز به هیچ سازشی دست نیافته‏اند، به همین دلیل ایران بایستی کمک‏هایش به حزب الله لبنان و حماس را ادامه دهد.

ـ قیمت نفت همچنان رو به کاهش است و کارشناسان این عرصه نیز کاهش قیمت تا 50 دلار برای هر بشکه را پیش‏بینی می‏کنند.

ـ دوست بسیار نزدیک ایران (روسیه)، که در این مدت رژیم همواره به آن متکی بوده، به همان مشکل رژیم دچار گردیده و تحریم‏های غرب در مدت کمتر از یک سال نزدیک به 45 درصد قیمت روبل را تنزل داده‏اند و به همین دلیل دچار بحران شدیدی شده است.

ـ در آمریکا تا هفته‏ ای دیگر حکومتخواهان در کنگره اکثریت را در دست می‏گیرند و فشارها علیه ایران افزایش خواهد یافت.

در چنین شرایطی ایران با چه قدرتی خواهد توانست در دور جدید مذاکرات اش با کشورهای عضو گروه 5+1 به موفقیتی دست یابد؟

تمامی نشانه‏ ها نتیجه‏ ای عکس این را نشان می‏دهند. یعنی، به نظر می‏رسد که در این دور از مذاکرات، حکومت اسلامی راه چاره‏ای ندارد جز اینکه کاملاً تسلیم خواسته‏های غرب در رابطه با برنامه‏ی هسته‏ای شده و تمامی مخارج و هزینه‏هایی را که در 10ـ15 سال اخیر متحمل شده و به قیمت فقر مردم ایران و ویرانی کشور تمام شده است، تنها برای آنکه به اهداف بلند پروازانه‏اش که همانا دستیابی سلاح اتمی بود، برسد، نادیده بگیرد،

اواخر آذرماه 1393 خورشیدی

________________________________________

(1)              گزارش مؤسسه‏ی مالی بین‏المللی

(2)              مرکز خبری مهر، 14 آذر ماه

 

 

نظر خوانندگان

 

 

محل ارسال نظر در مورد اين مطلب:

توجه: اگر عنوان اين مقاله را در جدول زير وارد نکنيد، ما نخوهيم دانست که راجع به کدام مطلب اظهار نظر کرده ايد.

کافی است تيتر را کپی کرده و در محل مربوطه وارد کنيد.

 

بازگشت به خانه