رضا تقی زاده: سربازان اجاره ای؛ از پاریس تا عدن

تأسيس: 14 مرداد 1392 | در نخستين کنگرهء سکولار های ايران | همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه

8 آبان ماه 1394 ـ 30 ماه اکتبر 2015

اعلام ورود تا 800 سرباز اجاره ای از کشور کلمبیا به بندر عدن در کشور جنگ زده یمن، بمنظور نبرد در کنار نیرو های عربستان سعودی و علیه حوثی های آن کشور، تازه ترین گزارش از حضور جنگجویان فراملیتی در جنگ های خاورمیانه است.

خاورمیانه که می توانست با استفاده از منابع غنی انرژی فسیلی به یکی از مناطق پیشرفتهء جهان تبدیل شود، درگیر با جنگ های مذهبی و شعله ور در رقابتهای خونین دو شاخهء سنی و شیعه اسلام همچنان می سوزد؛ شعله هایی که می تواند با سرکشی بیشتر، از عراق لبنان و سوریه و یمن فرا تر رفته و به مرزهای تازه در قلب کشور های به ظاهر آرام مانده منطقه نیز برسد.

شورش اسلامی سال 1979 در ایران و به قدرت رسیدن حکومت مذهبی در تهران، ابتدا ثروتمند ترین و قدرتمند ترین کشور منطقه را به کام جنگی هشت ساله و مخرب با کشور همجوار عراق برد و از آن پس تب اسلام گرایی افراطی و رقابت خونین دو شاخهء سنی و شیعه در منطقه هرگز فرو ننشست.

خاورمیانه امروز شاهد حضور جنگجویان صادراتی از حکومت محلی چچنیا در روسیه، تا کلمبیا در آمریکای لاتین است. حکومت اسلامی ایران نیز که شعله افروز نخستین موج جاری افراط گرایی اسلامی بوده، پس از 37 سال همچنان به ادامهء رقابت شیعه و سنی در کشور های مسلمان، و حفظ عقیده گرایی مذهبی در سیاست خارجی و رفتار های عمومی خود مشغول و یکی از تأمین کنندگان بزرگ سربازان اجاره ای و طرف اصلی جنگ های نیابتی منطقه بشمار میرود؛ بازی خطرناکی که دیر یا زود می تواند ماهیت فرامرزی جنگ را برای بانیان اصلی آنها تغییر داده و از مرزهای ایران تا عربستان را به سرعت در خود بگیرد.

گروه سربازان تازه رسیده از کلمبیا که در بندر عدن مستقر شده اند، در عمل بخشی و یا دنباله گروه نظامی بزرگتری است که در اجرای یک قرار داد 500 میلیون دلاری مابین فردی بنام اریک پرینس، مالک و مدیر مؤسسهء امنیتی ـ نظامیِ موسوم به "آب سیاه" چهار سال پیش به امضاء رسیده است.

مؤسسهء آب سیاه به عنوان یک ارتش مزدور بعد از سال 2001 تأسیس شد و قرارداد کاری با سازمان اطلاعات و امنیت آمریکا (سیا) داشت و در کنار ارتش آمریکا در عراق از سال 2003 تا سال 2011 می جنگید. مؤسسء "آب سیاه" به علت اتهامات متعدد ارتکاب جنایت جنگی در عراق مورد پیگرد قانونی است، به این علت مؤسسهء یاد شده اینک تغییر نام داده و دامنهء عملیات آن به عراق کشیده نخواهد شد.

قرار داد 500 میلیون دلاری مالک و مدیر مؤسسهء نظامی - امنیتی سابق آب سیاه با امارات با هدف ظاهری حفظ امنیت تأسیسات نفتی امارات صورت گرفت ولی گفته می شود در قرار داد یاد شده وظایف خارج از حدود جغرافیایی امارات نیز در نظر گرفته شده است. با استفاده از همین فراز موجود در قرار داد با امارات، ظاهراً عربستان سعودی از ظرفیت مؤسسهء یاد شده برای به خدمت گرفتن 800 کلمبیایی برای جنگ در یمن استفاده می کند. نیروهای امارات پیشتر همراه با سربازان سعودی در بحرین هم مشارکت نظامی داشتند.

این گروه سربازان اجاره ای کلمبیایی، ظاهراً شماری از جنگجویانی هستند که بعد از پیشرفت هایی در امضاء قرار داد صلح مابین دولت کلمبیا و "نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا" و، در نتیجه، پایان گرفتن حدود پنجاه سال نبرد چریکی در آن کشور، بیکار و آزاد شده اند. کلمبیا به دلیل داشتن شبکهء گستردهء قاچاق همیشه محل رشد داوطلبان جوان اسلحه بدست بوده است. در نگاه سربازان اجاره ای، تنها گرفتن دستمزد انگیزهء داخل شدن در جنگ است و نه وفا داری به یک سو و یا سوی دیگر نبرد.

سربازی اجاره ای، یا داوطلبانه و یا تا حدودی اجباری، بعد از اشتغال مشهور و همه گیر و همه جایی، شاید دومین شغل قدیمی در جهان بشمار میرود. امپراطوری های کهن نیز بخش بزرگی از ارتش های کشور گشای خود را از نیروهای محلی در سرزمینهای فتح شده تأمین می کردند.

ناپلئون، امپراطور فرانسه، در دورانی نزدیکتر به زمان معاصر، فکر استفاده از سربازان اجاره ای را نظم بیشتری داد و در نیروهای نظامی او رنگین کمان سربازان غیر فرانسوی کاملاً چشمگیر بود.

«لژیون خارجی فرانسه»، که در سال 1831 رسماً تاسیس شد، مرکب از سربازان اجاره ای از هر نقطه جهان، با شماری نزدیک به 10 هزار، هنوز بخشی رسمی از ارتش فرانسه بشمار می رود.

برای استخدام در لژیون خارجی فرانسه هیچ محدودیت خاصی (زبان و نژاد و مذهب) وجود ندارد و داوطلبان بالای 17 سال و کمتر از چهل سال، به شرط رسیدن قانونی به یکی از مراکز استخدام که عموماً در داخل فرانسه است و داشتن اوراق شناسایی، می توانند با حقوق نزدیک به ماهانه 2000 دلار به خدمت گرفته شوند. این میزان حقوق در جریان خدمت می تواند تا ماهانه 6000 دلار افزایش یابد.

در مورد میزان کارآمدی و وفاداری سربازان لژیون خارجی به کارفرمایان خود لطیفه ای گویای ماجرا است: آگهی فروش یک اسلحهء فرانسوی دست دوم که در مورد وضعیت آن توضیح داده و گفته شده هرگز مورد استفاده [ شلیک] قرار نگرفته و تنها دو بار به زمین افتاده است.

طی سه سال گذشته بخصوص، حکومت اسلامی مسلط بر ايران نیز به تأمین کنندهء یکی از پر شمار ترین نیروهای مزدور در جنگ های نیابتی و محلی خاورمیانه تبدیل شده است.

بعد از تجهیز و سازمان دادن نیروهای مسلح شیعه حزب الله در جنوب لبنان، حکومت اسلامی در کنار شیعیان عراق قرار گرفت و با آغاز جنگ های داخلی سوریه، به بهانهء دفاع از مراکز مقدس شیعی به سوریه رفت و اینک در کنار حوثی ها که چندان نیز شیعه نیستند، در مقابل نیروهای هادی ـ رییس جمهور سابق یمن و حامی او عربستان سعودی ـ قرار گرفته است.

طی آخرین برآورد مسئولان نظامی آمریکا از حضور نیروهای اعزامی از سوی حکومت اسلامی به عراق و سوریه، حدود هزار سرباز ایرانی در عراق و 2000 سرباز ایرانی در سوریه درگیر در جنگ هستند. تنها در طول دو هفتهء گذشته، بنا بر گزارش های منابع خبریِ نزدیک به نیروهای مسلح حکومت اسلامی، 20 عضو سپاه در سوریه جان خود را از دست داده اند.

شمار سربازان اجاره ای مستقر در سوریه، که هزینهء آنها را حکومت اسلامی تامین می کند، مابین 25 تا 35 هزار برآورد شده است. این شمار، مرکب از نیروهای حزب الله لبنان، لشکر فاطمیون مرکب از شیعیان افغان و پاکستان، و همچنین شیعیان جنوب لبنان است که حدود 10 هزار نفر از آنها پیشتر ارتش مقتدا صدر ( بدر) را در عراق تشکیل می دادند

حضور سربازان اجاره ای در جنگ های محلی خاورمیانه، که یکی از بانیان اصلی آنها حکومت اسلامی مسلط بر ايران است، می تواند وضعیت ملتهب منطقه را به وضعیت برخورد مستقیم نیرو های درگیر تبدیل و به شعله ور شدن جنگ های مستقیم مابین حامیان محلی و فرا منطقه ای آنها بیانجامد. در حال حاضر نیروهای روسیه و حکومت اسلامی در سوریه مستقر شده اند و آمریکا در کنار عربستان در جنگ یمن حضور دارد.