نگاهی به پشت سر - گزارشی از سايت «راديو زمانه»

تأسيس: 14 مرداد 1392 ـ در نخستين کنگرهء سکولار های ايران -همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه

12 دی ماه 1395 ـ 1 ژانويه 2017

پيشگفتار راديو زمانه: سالی به سر می‌آید و فرصتی است برای بازنگری به آنچه رخ داده است. این بازنگری تنها تجدید خاطره نیست، رسیدن به یک ارزیابی از روندهای عمومی است. رسانه ‌های فارسی ‌زبان در بازنگری سالانه با دو گردش سال مواجه هستند، یکی بر پایهء تقویم جلالی است و دیگری میلادی. در گردش سال جلالی مسائل داخلی برجسته هستند، اما در تقویم میلادی مسائل مربوط به سیاست خارجی ایران، مسائل منطقه‌ای و جهانی... در مطلبی که می خوانيد برای بازنگری سال 2016 از هر یک از بخش‌های سیاست، اقتصاد، جامعه و حقوق، فرهنگ، زنان، دگرباشان، محیط زیست، زندگی، و دانش در سايت راديو زمانه چند مطلب برگزیده شده که به صورت مشتِ نمونهء خروار فضای سال 2016 را بازتاب می‌دهند.

* سال 2016، سال «برکسیت» بود؛ سال رأی ‌گیری بریتانیا برای خروج از اتحادیهء اروپا. اما خروج در 2016 به این رخداد محدود نبود، از سویه‌ های مختلفی سال سالِ خروج بود؛ خروج در معنای گسست با باری منفی. امید به پیوستگی و همبستگی کمتر شد، در چارچوب ‌های کشوری، منطقه‌ای و جهانی.

* تصویرهای جنگ، ترور، فرار، و از طرف دیگر فروکش همدردی با رنج‌دیدگان و فراریان، تصویرهای اصلی بودند. چرخش ‌های سیاسی در قطب‌ های جهانی به نفع جریان ‌هایی بود که به خودخواهی ملی دامن می‌زنند و با شعار “به فکر خودمان باشیم”، جامعه‌ای را می‌سازند که در آن دست آوردهای مبارزات اجتماعی دهه‌ های اخیر زایل می ‌شوند و شکاف‌ های طبقاتی ژرفای بیشتری می ‌یابند، آن هم در حالی که عوامفریبی که فضای عمومی را به تسلط خود درآورده، به توده‌هایی که زندگی نامطمئنی دارند وعده می‌دهد که با خود خواهی ملی و سبقت‌ جویی فردی محض، زندگی بهتری خواهند داشت.

* 2016 سال پرحادثه‌ای بوده است: تداوم جنگ در سوریه و عراق، تنش در منطقهء خلیج فارس که نمود برجسته‌اش وقایع خونین یمن است، خروج بریتانیا از اتحادیهء اروپا، کودتای نافرجام در ترکیه و پیامدهای آن، انتخابات آمریکا که پیروزی پدیدهء ترامپ را در پی آورد… و نیز ترور.

در مورد 2016 چه عکسی را می‌توان تیپیک دانست؟ عکس‌ های آوارگان، عکس از صحنه‌های ترور در نیس، بغداد، استانبول، یا برلین، عکس‌های جنگ در حلب یا موصل، عکس‌های جنگ در یمن، شوهای انتخاباتی در آمریکا…؟ عکس بالا تصویری از صنعا است، پس از یک بمباران هوایی توسط جنگنده ‌های عربستان در تاریخ 7 اکتبر. در یمن، هم یک جنگ طایفه‌ای در جریان است هم یک جنگ نیابتی میان ایران و عربستان. در یمن در یک ساله گذشته بیش از ده هزار نفر کشته و بیش از دو میلیون تن آواره شده‌اند.

* گزارش صندوق بین‌المللی پول از رشد ناچیز اقتصاد جهانی (>>>). صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی‌های اقتصادی خود را تغییر داد. این نهاد ناظر بر سامانهء پولی جهان در گزارش بهار خود اعلام کرد که رشد اقتصادی در جهان تنها 3.2 درصد بوده است.

* برای نخستین بار از سال 2008 کشورهای اوپک به توافق رسیدند. مذاکرات الجزایر به ثمر نشست. جزئیات هنوز اعلام نشده. قیمت نفت برنت اما پس از حصول توافق در اجلاس اوپک، 8 درصد افزایش یافت و به بالای 40 دلار برای هر بشکه رسید.

* دیجیتالیسم؛ انقلابی به سود مردان (>>>) طبق تحقیقات در بیست سال آینده از هر دو شغل یکی قربانی دیجیتالیسم می‌شود و خطر این روند در مشاغلی مثل حسابداری و امور بانکی است که تا 78 درصد در دست زن‌ها قرار دارد…

* اقتصاد دولت روحانی؛ رویای ادغام در اقتصاد جهانی (>>>). دولت روحانی بازار ‌محور و تکمیل کنندهء برنامهء خصوصی ‌سازی دولت ‌های پیش از خود است که می‌خواهد با افزایش شرکای اقتصادی داخلی و خارجی «امنیت سفید» نظام را تضمین کند.

* کلوب رم به کشورهای صنعتی: مسابقه رشد را متوقف کنید! (>>>). آخرین گزارش کلوب رم به قلم دو کارشناس زبدهء اقتصادی با انتقاد از تب مصرف در جهان صنعتی یادآور می‌شود که یک درصد رشد برای مقابله با نابرابری، بیکاری و مشکلات آب و هوا کفایت می‌کند.

* رشد اقتصادی و توسعه‌ پایدار (>>>). شاید هیچ موضوعی بیش از توسعه‌ء پایدار جهانی به توجه نیازمند نباشد، موضوعی که برآوردن نیازهای انسانیِ پایه در سطح جهان و نظارت مؤثر بر منابع مشترک و محیط زیست را می‌طلبد.

* اوراق پاناما؛ خانه از پای بست ویران است (>>>). فرار مالیاتی و پول‌شویی، عارضه آن نوع از مناسبات اقتصادی است که در آن نه توانمندی انسانی، بلکه سرمایه حرف اول را می‌زند.

در سال 2016، زنان و مردانی بودند که جان در راه آرمان‌های انسانی گذاشتند.

* نمونه‌اش کلاه‌ سفید های سوریه که به عنوان یکی از برندگان نوبل آلترناتیو سال معرفی شدند (>>>).

اما وضعیت بحرانی پناهجویان در سال 2016 تغییری نیافت. یونیسف می‌گوید در میان میلیون‌ها آواره و بی‌خانمان، 50 میلیون کودک وجود دارد. تلاش‌ها برای متعهد کردن دولت‌ها به اسکان پناهجویان و کمک به آن‌ها چندان به نتیجه نرسید.

* آوارگی و مرزهای بسته (>>>). سال 2016 با محدودیت‌های بیش‌تر آزادی بیان در بسیاری از نقاط جهان همراه بود. بر اساس آماری که سازمان گزارش‌گران بدون مرز منتشر کرد، در این سال 348 روزنامه ‌نگار زندانی در جهان وجود داشته که سهم ایران 24 روزنامه‌نگار است.

وضعیت حقوق بشر در ایران در دیگر حوزه‌ها هم به سامان نیست. در همین راستا، عاصمه جهانگیر به جای احمد شهید به عنوان گزارش‌گر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران انتخاب و معرفی شد. مذاکرات حقوق بشری ایران با اتحادیهء اروپا هم در نیمه دوم سال آغاز شد و قرار است در سال پیش رو ادامه پیدا کند. طرف ایرانی می‌گوید در این مذاکرات با طرف مقابل موضعی برابر دارد.

روز سه‌شنبه 15 نوامبر 2016 اما قطعنامه «نقض حقوق بشر در ایران» با 85 رأی در سازمان ملل به تصویب رسید. بازداشت، شکنجه و زندانی کردن فعالان سیاسی و مدنی و افراد دو تابعیتی، فشار بر اقلیت‌های قومی و مذهبی، نقض حقوق همجنسگرایان و بی‌توجهی به حقوق زنان و کودکان در کنار قطع دسترسی زندانیان به خدمات پزشکی، نقض حق آزادی بیان و تجمع از جمله مواردی‌ست که در این قطعنامه به آن‌ها پرداخته شده است.

* خرس طلایی برلیناله برای جانفرانکو رزی(>>>). شعار شصت و ششمین جشنواره فیلم برلین در پرتو بحران پناهجویی در اروپا «حق خوشبختی» برای همه انسان‌ها بود. دو فیلم دربارهء این موضوع در بخش اصلی به نمایش گذاشته شد: «من نرو هستم» ساخته رفیع پیتز، کارگردان ایرانی، و «آتش در دریا» ساختهء جانفرانکو رزی، کارگردان ایتالیایی. خرس طلایی برلیناله در ستایش از هنر سینما در بازنمایی رنج انسان‌های پناهجو به «آتش در دریا» تعلق گرفت.

* درخشش سینمای ایران در کن؛ شهاب حسینی بهترین بازیگر مرد (>>>).فیلم «فروشنده» ساخته اصغر فرهادی بیشترین جایزه‌های شصت و نهمین دوره جشنواره فیلم کن را از آن خود کرد. برای نخستین بار شهاب حسینی به‌عنوان یک بازیگر مرد از سینمای ایران برنده بهترین بازیگر مرد جشنواره کن شد و فرهادی نیز جایزه بهترین فیلمنامه را برد.

* شیرطلایی ونیز به لاو دیاز، کارگردان فیلیپینی رسید (>>>). فیلم «زنی که رفت» ساختهء لاو دیاز، فیلمساز فیلیپینی شیر طلای هفتاد و سومین جشنواره فیلم ونیز را به دست آورد. این فیلم سیاه و سفید داستان زنی‌ست که در اثر بی‌عدالتی 30 سال از زندگی‌اش را در زندان گذرانده و حالا می‌خواهد زندگی تازه‌ای را از سر بگیرد. این فیلم یک درام طولانی است که چهار ساعت به درازا می‌کشد.

* باب دیلن برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۱۶ شد (>>>). از جعبه جادویی نوبل، نام عجیبی بیرون آمد. از 1901 تاکنون، برای اولین بار در تاریخ جایزه‌ی نوبل ادبیات به یک موسیقی‌دان تعلق گرفت. باب دیلن، ترانه‌سرا و خواننده آمریکایی ابتدا در دسترس نبود و وقتی هم که اعلام کرد نوبل ادبی را می‌پذیرد از سفر به استکهلم و ایراد سخنرانی در آکادمی نوبل امتناع کرد. پتی اسمیت، مادر پانک ترانه ضد جنگ او را در آکادمی نوبل در استکهلم می‌خواند.

* آخرین ترانه کوهن – گفت‌و گو با محسن نامجو (>>>). لئونارد کوهن، شاعر، نویسنده، ترانه‌سرا و خواننده‌ سرشناس کانادایی درگذشت. آلبوم «تو این را تلخ‌تر می‌خواهی» آخرین اثر و وصیت‌نامه اوست.

* پالمیرا: مرثیه‌ای برای یک شهر (>>>). هنگامی که تروریست‌های داعش تابستان گذشته معبد بل و بعل شمین و مجسمه شیر باستانی پالمیرا و همچنین سه برج «ایلابل»، «ویملیکو» و «وکیتوت» و «طاق پیروزی» پالمیرا را منفجر کردند، جهان یک بار دیگر در بهت فرورفت. اوج این وحشیگری فرهنگی شکنجه و قتل خالد اسعد، مدیر 82 سالهء پروژهء باستان ‌شناسی پالمیرا بود. او که نمی‌خواست محل اختفای گنجینه‌های پالمیرا را افشا کند، جان خود را بر سر صیانت از میراث فرهنگی سوریه گذاشت. پالمیرا فقط یک محوطه باستانی نیست. پالمیرا نماد یک جامعه چند فرهنگی در خاورمیانه است. به گفته ایرینا بوکووا، هنر و معماری پالمیرا نمایانگر پیچیدگی و تنوع فرهنگی و بخشی از تاریخ و هویت ملی سوری‌هاست. دبیرکل یونسکو گفته بود داعش با انهدام این نمادهای فرهنگی قصد دارد تنوع و رنگارنگی فرهنگی در سوریه را از بین ببرد. عکس سال – انفجار طاق پیروزی پالمیرا – به اندازه کافی گویاست: بنیادگرایی مذهبی به هر شکل‌اش تنوع فرهنگی را نشانه رفته است.

یک سال دیگر بر زنان جهان گذشت: سالی که زنان متاثر از اتفاق‌های بزرگ جهان بیش از هر گروه اجتماعی و انسانی دیگری آسیب دیدند. برکسیت، کودتای ترکیه، جنگ سوریه و انتخابات آمریکا، تحولات اروپا و تروریسم، جهان را زیر و رو کرد اما برای زنان عواقب لحظه‌ای و بلندمدت داشت. سال 2016 در حالی به پایان می‌رسد که هزاران زن و کودک سوری با خطر مرگ و عواقب آوارگی مواجه‌اند و خشونت جنسیتی در شکل‌ها و سطوح مختلف ادامه دارد.

* جدول شکاف جنسیتی 2016: ایران در رتبهء 139 (>>>). ایران در جدول جهانی شکاف جنسیتی در رتبه 139 قرار دارد. تنها 5 کشور وضعیتی بدتر از ایران دارند و ایسلند، فنلاند، نروژ و سوئد در صدر این جدول قرار گرفته‌اند.

* اتفاق سکسیستی در ریو (>>>). هیچ چیز مثل المپیک باعث نمی‌شود که مردم جهان زنان را با مردان مقایسه ‌کنند. زنان را دائما با برچسب «زن» یا «مادر» یادآوری کردند و گزارشگران این گفته‌ها را با شور و غوغای خاصی در رسانه‌های ملی مطرح کردند.

* زنان چه چیزهایی را با ریاست جمهوری ترامپ از دست می‌دهند؟ (>>>). ریاست جمهوری ترامپ می‌تواند باعث به عقب برگشتن سال‌ها پیشرفت در حقوق زنان و سرکوب نهادهایی باشد که برای رسیدن به برابری جنسیتی تلاش کرده‌اند.

* برکسیت و زنان: عقب‌گردی برای برابری جنسیتی (>>>). تصمیم بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا، تنها بر سرنوشت مردمی که در مرزهای این کشور زندگی می‌کنند موثر نیست. این خروج می‌تواند بر تمام دنیا اثر بگذارد. گرچه روند خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا دو سال طول می‌کشد، اما ترس‌هایی دربارهء عواقب سیاسی، اجتماعی و اقتصادی این تصمیم وجود دارد. برکسیت چه اثری بر زندگی زنان خواهد داشت؟

* کن 2016: زنان پابرهنه تا برابری جنسی (>>>). پابرهنه رفتن روی فرش قرمز، تولید فیلم‌هایی با عوامل زن، برنامه‌های پنجاه پنجاه در صنعت سینما و جشنواره امسال کن. آیا تلاش‌های زنان برای برابری جنسیتی در صنعت سینما و مقابله با کلیشه‌‌های جنسی به نتیجه خواهد رسید؟

* زنان پس از کودتا: روزهای سختی در پیش است (>>>). از زمان تلاش برای کودتا در روز جمعه 15 ژوئن، صدای زنان از صحنهء سیاسی ترکیه غایب مانده است. برخی از گروه‌ های زنان می‌گویند که به شکل خاص هدف قرار گرفته‌اند. برخی می‌گویند که آزار جنسی در خیابان به دنبال آن بیشتر شده است،

* 14هزار زن سعودی برای پایان دادن به قیمومیت مردان طومار امضا کردند (>>>). یک جنبش اعتراضی در عربستان، به دنبال پایان بخشیدن به قانونی است که سفر، ازدواج و بسیاری از امور دیگر زنان سعودی را منوط به اجازه مردان می‌کند.

* سال 2016 برای زنان سال مبارزه با خشونت بود؛ هنچون تمام سال‌های دیگر این قرن و پیش از آن. زنان در جنگ، در هرصه سیاست و اجتماع، در خانه و خلوت، با مظاهر مختلف خشونت جنگیده‌اند و توفیق‌شان نسبت به حجم خشونت جهان کم‌تر بوده است. سال 2016 سال «نه» به خشونت بود؛ همچون سال‌های آینده.

* هزار تراجنسیتی آمریکایی: در اشتغال، مسکن و بهداشت تبعیض هست (>>>). آوات عیار – بزرگ‌ ترین نظرسنجی در مورد تجربه زندگی تراجنسیتی‌ها در آمریکا نشان می‌دهد که بیشتر تراجنسی‌ها، میان جنسی‌ها و یا کسانی که با هویت جنسیتی غیر منطبق بر دوگانه زن و مرد زندگی می‌کنند، زیر خط فقر هستند، سه برابر جمعیت دگرجنس‌گراها احتمال دارد که بی‌کار باشند و 30 درصد هم در یک مقطع از زندگی بی‌خانمان بوده‌اند.

* در اورلاندو: دگرباشان جنسی (>>>). صبح روز بعد از کشتار اورلاندو، همانند صبح روز بعد از انتخابات ماه نوامبر آمریکا، دنیای حامیان حقوق دگرباشان جنسی در آمریکا پر از اندوه و ناگواری به‌نظر می‌رسید. درک این احساسات، یا توضیح آن به دیگران، ممکن نبود: چرا باید انسانی در اورلاندو به داخل یک کلاب برود و دیگران را به رگبار ببندد و ده‌ها نفر کشته شوند؟

* سازمان ملل متحد رأی به تشکیل بخش دیده‌بان حقوق دگرباشان جنسی داد (>>>). سازمان ملل رأی به تشکیل سازمانی وابسته به این نهاد داد که متخصص دیدبانی نقض حقوق بر اساس گرایش جنسی یا هویت جنسیتی خواهد بود. قطعنامه‌های مشابه همیشه با مخالفت کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی (OIC) یا به تصویب نمی‌رسید و یا از دور رأی‌گیری حذف می‌شدند. اعضای سازمان همکاری اسلامی معمولاً با بیان حساسیت‌های فرهنگی و مذهبی با قطعنامه‌های مربوط به دگرباشان جنسی مخالفت می‌کنند.

* آنان که همدردی نکردند: واکنش‌هایی به کشتار اورلاندو (>>>). پس از انتشار خبر کشتار اورلاندو، بسیاری از فارسی / دری‌زبانان با قربانیان و خانواده‌هایشان همدردی کردند. اما بودند کسانی که با زبانی خشونت‌آمیز در مورد قربانیان حرف زدند. این نوشته به واکنش‌های بدون حس همدردی کاربران در شبکه‌های اجتماعی نسبت به کشتار در کلوپ «پالس» اورلاندو در شب ۱۲ ژوئن می‌پردازد. آن شب در کلوپ «پالس» اورلاندو شب موسیقی آمریکای لاتین و رقص سالسا بود. برای همین است که بسیاری از کشته‌شدگان اصلیت آمریکای لاتینی دارند؛ از کوبا، مکزیک، پورتوریکو. مهاجرانی که بیشترشان در حاشیه‌های اجتماع آمریکا زندگی می‌کنند؛ قربانیان اکثراً آمریکای لاتینی و آفریقایی-آمریکایی هستند. 49 کشته و 53 زخمی به دنبال حمله فردی به نام عمر متین به کلوب همجنس‌گرایان در اورلاندو − حادثه خونبار 12 ژوئن 2016 مرگبارترین حملهء مسلحانه اینچنین در تاریخ آمریکا بوده است.

* سازمان بهداشت جهانی؛ نگرانی‌ها برای «اختلال» شمردن هویت جنسیتی (>>>). از سال 1948 سازمان بهداشت جهانی افراد تراجنسیتی را بیمار طبقه‌بندی کرده است. در سال 1990، زمانی که سازمان بهداشت جهانی، گرایش جنسی به همجنس را از ویرایش دهم لیست «طبقه‌بندی بین‌المللی بیماری‌ها» یا ICD-10 خارج کرد، 17 سال بود که انجمن روان‌پزشکی آمریکا این کار را انجام داده بود. در مورد حقوق تراجنسیتی‌ها برای بیمار نبودن هم، انجمن روان‌پزشکی آمریکا پیشروتر از سازمان بهداشت جهانی عمل کرده است.

سال 2015 برای محیط زیست سال شکل‌گیری یک رؤیا و اراده جهانی برای مقابله با گرمایش زمین بود. رویایی که در سال 2016 ناگهان فروریخت و شدت این فروریزی به اندازهء وسعت همان توهم اولیه بود. وقتی با فرارسیدن موعد اجرایی‌شدن تعهدات توافقنامه تاریخی پاریس 200 کشور جهان برای پیشبرد عملی اهدافِ آن، بار دیگر در مراکش گرد هم آمدند، هیچ کس گمان نمی‌برد که این کنفراس با شوک انتخاب مردی مواجه خواهد شد که از اساس قول خروج از توافق پاریس را داده است. واقعیت آن است که در وضعیت امروز آب و هوایی جهان، طنین الهیاتی «پایان» به وضوح به گوش می‌رسد. یک وضعیت آخرالزمانی و دیستوپیایی تمام‌ عیار؛ اما چرا علی‌رغم آن که بسیاری از دانشمندان محیط زیست با زبانی آخرالزمانی از گرمایش زمین حرف می‌زنند، اراده و‌ تقدمی سیاسی معطوف به آن وجود ندارد؟ حتی پیش از انتخاب ترامپ، در همین سال 2016۶، خروج بریتانیا از اتحادیه‌ اروپا چالش دیگری بود که نشان داد چه فاصلهء زیادی برای حل بحرانی داریم که به‌طور بنیادین با همبستگی و همکاری جهانی گره خورده است. در چنین وضعیتی، فراسوی ملت‌ها و مرزها، کدام نیروی واقعی را می‌توان یافت که بتواند در مقابل بحران گرمایش زمین بسیح شود؟

* انتخابات آمریکا، رفراندومی برای محیط زیست (>>>).

* دومینوی خروج، «برکسیت» و آینده محیط زیست (>>>). خروج بریتانیا به عنوان یکی از بازوهای مهم سرمایه‌گذاری و اجرایی در اتحادیه اروپا خود مقدمه‌ای است بر خروج دیگری؛ خروج و ترک اتحادیه اروپا از تعهدات بلندپروازانه‌ زیست محیطی‌اش. پس از برکسیت کارشناسان محیط زیست بریتانیا را «مرد کثیف و آلوده اروپا» می‌نامند.

* 2016، داغ‌ترین سال زمین؛ تصویری از 167سال گرمایش (>>>). میزان گرم‌ شدن سیاره‌ زمین طی سه‌ دهه‌ گذشته به طور چشم‌گیری شتاب گرفته‌ و در سه‌ سال اخیر، هر سال رکورد گرم‌ترین سال کره‌ زمین شکسته شده‌ است. تلاش‌های فعلی کشورها ناظر به توقف افزایش 2 درجه‎ای دمای هوا نسبت به دوران پیشاصنعتی است. اما بر اساس پیش‌بینی‌ها، با روند فعلی میانگین دمای زمین تا پایان قرن حاضر 4.8 درجه سانتیگراد نسبت به زمان آغاز صنعتی شدن جهان افزایش خواهد یافت؛ و این به معنای خشکسالی، سیل، بالا آمدن سطح آب دریا‌ها، مهاجرت‌های اقلیمی و زوال طبیعت و تمدن و آینده خواهد بود. ویدیوی زیر مقایسه 167 نقشه‌ حرارتی زمین از سال 1850 تا 2016 است و نشان ‌می‌دهد افزایش حرارت سالیانه سیاره چه روند را طی کرده است.

* اجلاس آب‌وهوایی مراکش؛ از سایه ترامپ تا آفتاب خاورمیانه (>>>). نفس برگزار شدن این اجلاس در مراکش بی‌دلیل نبود. کشورهای حوزه شمال آفریقا و خاورمیانه اکنون در بحرانی شدید به سر می‌برند. اما نام «ترامپ» بار دیگر توانست حاشیه‌ها را بر اصل اجلاس مراکش حاکم کند. و آیا چین رهبری مبارزه با تغییرات آب‌و‌هوایی را بر عهده خواهد گرفت؟

سبک زندگی ما چطور می‌تواند جدا از تحولات روز جهان، بازی‌ها، نفوذ شبکه‌های اجتماعی و جنگ باشد؟

* از تویستر تا پوکمون‌گو: چطور بازی‌ها دوران ما را تعریف می‌کنند (>>>). شنبه شب است و در یک میخانه شلوغ با مردی حرف می‌زنم که لباس پوکمون پوشیده. من در یک کافه پوکمون‌گو دوستان هستم: جمعیتی از علاقه‌مندان به پوکمون، «چیزی» که صدها و شاید هزاران نفر از حاضران را جذب کرده. اینه تنها بخشی از آن مردمی هستند که دچار پوکمون شده‌اند: شیدایی تازه روزگار ما.

* من پناهجو بودم: هیچ کس نمی‌خواهد خانه‌اش را ترک کند (>>>). «پدر و مادر هر روز می‌گفتند: نگران هیچ چیز نباش و فقط خوش باش.» زندگی در منطقه جنگی، چنین نگرش غیرمعمولی را برای آنها ایجاد کرده بود. اما با وجود جنگ و پناه بردن به اردوگاه‌های پناهندگان، پدر و مادر آرتا هرگز شادی، امید و نگاه مثبت به زندگی و آینده را از دست ندادند.

* شهرهای تنهای جهان (>>>). زندگی شهری از زندگی غیر شهری اضطراب بیشتری دارد اما اینکه آدم‌ها در شهر بیشتر احساس تنهایی می‌کنند موضوعی قابل بحث در بین پژوهشگران علوم اجتماعی است. در گزارش سال 2016 موسسه ایج انگلیس آمده است که انسان‌ها در شهرها بیشتر احساس تنهایی می‌کنند.

* وقتی به «اشتراک گذاشتن» زندگی، از زندگی کردن مهم‌تر می‌شود (>>>). شبکه‌های اجتماعی نه تنها فشار زیادی برای تولید یا ساختن یک تصویر و عکس شخصی به فرد وارد می‌کنند، بلکه فرایند رشد و بالندگی یا تغییرات ما در زندگی واقعی را تحریف و دست‌کاری می‌کنند.

در میان خشم و خشونت جهان، زندگی هنوز ادامه دارد. لبخند یک کودک نشانه‌ای از این استمرار است. زندگی به ما یادآوری می‌کند که «جهان دیگری ممکن است.»

* قارچ توهم‌زا: جادویی برای التیام رنج‌های سرطان، افسردگی و یا اضطراب (>>>). دو پژوهش تازه می‌گویند قارچ‌های توهم‌زا، می‌توانند آرامش برای بیمارانی به همراه بیاورند که مراحل سخت و دردناک مبارزه با سرطان را تحمل می‌کنند،

* نوبل فیزیک 2016 به پاس اثبات وجهی از عینیت ریاضیات (>>>). گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن بود که جایزهء نوبل فیزیک امسال به کشف امواج گرانشی تعلق می‌گیرد اما به دستاوردی از شاخه‌ای کاملاً متفاوت از فیزیک نظری تعلق یافت: فیزیک حالت جامد.

* انتشار غنی‌ترین نقشه از کهکشان: نگاهی تبارشناسانه (>>>). پیش از دو سال پس از آغاز مأموریت فضاپیمای نقشه‌بردار «گایا»، یافته‌های این تلسکوپ اروپایی، اعم از مختصات سه‌بُعدی 1 میلیارد و 142 میلیون ستاره منتشر شد.

* دارویی جدید می‌تواند پیشرفت آلزایمر را 80 درصد کاهش دهد (>>>). دارویی که به‌تازگی آزمایش‌های انسانی را پیش رو گذاشته، می‌تواند ناتوانی‌های ناشی از بیماری آلزایمر را تا 80 درصد در بخش قابلیت انجام کارهای عادی زندگی کاهش دهد.

* بندبازی بر ایده «ریسمان» (>>>). جایزه شاخه فیزیک بنیادی 2016 که به کامران وفا اهدا شد، به دستاوردهای دو حوزه نسبیت عام، و نظریه ریسمان تعلق یافت. هم‌نشینی این دو حوزه از برخی جهات متناقض است.