|
تأسيس: 14 مرداد 1392 ـ در نخستين کنگرهء سکولار های ايران -همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه |
|
خانه | آرشيو کلی مقالات | فهرست نويسندگان | آرشيو روزانهء صفحهء اول سايت | جستجو | گنجينهء سکولاريسم نو |
 |
|
تأسيس: 14 مرداد 1392 ـ در نخستين کنگرهء سکولار های ايران -همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه |
|
خانه | آرشيو کلی مقالات | فهرست نويسندگان | آرشيو روزانهء صفحهء اول سايت | جستجو | گنجينهء سکولاريسم نو |
|
|
بمناسبت رونمایی از کتاب «اسلام و سکولاریسم از آغاز تا امروز»
کمال صادقی - خبرگزاری دولتی مهر
پيشگفتار سايت جنبش سکولار دموکراسی ايران: حکومت اسلامی مسلط بر وطن مان می داند که معارض، و حتی بگوئيم دشمنِ، اصلی اش حکومتی است که از دل جنبش سکولار دموکراسی ايران، که مکتبی سياسی است و ربطی به فلسفه های مادی گرا ندارد، زاده می شود. واژهء «سکولار» (آن هم «سکولار سياسی» که مد نظر جنبش است) حقانيت حکومت مذهبی - ايدئولوژيک را نفی می کند و مذهب را از حوزهء حکومت خارج می سازد تا حکومت تبديل به پديده ای «بی طرف»، «ملی» يا «از آن ملت» و جلوه گاه «حاکميت ملی» شود و واژهء «دموکراسی» نيز ماهيت استبدادی و سرکوبگر اين نوع حکومت را نفی می کند. در نتيجه، در تمام سال های برقراری حکومت مذهبی در ايران، و بخصوص در دههء اخير که طی آن سکولاريسم سياسی و دموکرات جای خود را در اذهان ملت ايران باز کرده است، اين حکومت کوشيده تا، با يکی جلوه دادن «سکولاريسم سياسی» (که مبشر آزادی همهء مذاهب و عقايد است) با «سکولاريسم فلسفی» (که در وجود عالم غيب و عوارض آن شک می کند) مردم را از سکولاريسم سياسی بترساند و، با زدودن ماهيت سياسی اين نوع سکولاريسم، آن را خطری برای اهل ايمان به عالم غيب معرفی کند و به مردم بگويد که حاميان جنبش سکولار دموکراسی در پی برافکندن ايمان و دين و مذهب شما هستند. محتوای پريشان مقاله ای که می خوانيد در راستای همين سياست تنظيم شده و با اختلاط مباحث سکولاريسم سياسی با مفروضات سکولاريسم فلسفی و استفاده از اين دومی عليه خطری که از جانب اولی حکومت مذهبی را تهديد می کند، می کوشد تا خوانندگان بی سواد و ساده دل اش را مغز شوئی کند. اما بحث بر سر اين است که آيا سکولاريسم سياسی قصد از بين بردن «نيروهای خدا آگاه» جامعه را دارد و يا می خواهد، با بيرون راندن يک نيروی مذهبی - ايدئولوژيک خاص از حکومت، آزادی بيان و تبليع همهء انواع انديشه را فراهم آورد؟ ترفند مذبوحانهء نويسنده در اين راستا را می توان در اين جملهء او يافت که می گويد: «وقتی قابیل، هابیل را کشت، سکولاریسم یکی از نیروهای خدا آگاهِ جهان را از بین برد!» بهر حال خواندن اين مقاله (و اجياناً در صورت دسترسی، اين کتاب) می تواند، بقول سعدی، مفرح ذات باشد!
***
نشست رونمایی از کتاب «اسلام و سکولاریسم از آغاز تا امروز»، نوشتهء محمدحسن زورق،
عصر سه‌شنبه چهاردهم دی ماه با حضور محسن چینی فروشان، مدیرعامل دفتر نشر فرهنگ
اسلامی (ناشر این کتاب)، و حسین رویوران، کارشناس مسائل منطقه در محل دفتر نشر
فرهنگ اسلامی در تهران برگزار شد.
در ابتدای این جلسه، مهدی باقری قائم مقام دفتر نشر فرهنگ اسلامی با ارائه اطلاعاتی درباره سابقه فعالیت این دفتر از 40 سال قبل به این طرف، به انتشار ده ها کتاب در حوزهء تاریخ، تاریخ اسلام و همچنین حوزه هایی مانند فلسفه، از بزرگانی مانند علامه جعفر شهیدی، اشاره کرد و سپس دربارهء کتاب اسلام و سکولاریسم گفت: این اثر در حال حاضر در دانشگاه ها تدریس می شود که حاوی نگاهی ویژه به تاریخ و به خصوص تحولاتی مانند انقلاب صنعتی فرانسه و انقلاب اسلامی ایران است.
وی با بیان اینکه کتاب یاد شده در اواخر سال 90 با عنوان «دو حرکت در تاریخ» منتشر شد، افزود: این اثر پس از بررسی های مجدد توسط مؤلف آن، به تازگی و با ویراستی جدید و با عنوانی نو مجدداً منتشر شده است.
در ادامهء این جلسه محمدحسن زورق، نویسنده کتاب «اسلام و سکولاریسم از آغاز تا امروز»، در سخنانی با بیان اینکه این کتاب ابتدا در سه جلد منتشر شده بود، گفت: سه فصل که در کتاب تک جلدی اخیر آمده است، پیش تر هر یک به عنوان یک کتاب مستقل دیده شده بود؛ فصل اول کتاب بحثی است دربارهء هوشیاری تاریخی به معنی درک روابط علت و معلولی که بین حوادث تاریخی وجود دارد به ویژه روابط قدرت .
وی اضافه کرد: از آنجا که همواره از دریچهء مذهب به تاریخ اسلام نگاه شده است، بسیاری از حقایق دربارهء اسلام مغفول مانده است. به همین جهت در فصل اول بحثی دربارهء سرشت انسان و بیان راز برکشیدگی انسان از میان بقیه موجودات زنده مطرح شده است.
زورق اضافه کرد: فصل دوم این کتاب به بحث نبوت می پردازد که متعاقب بحث فطرت آمده است. بحث سوم هم به حوزهء امامت اختصاص دارد، با این نگاه که آزادی و آگاهی مبنای شکل گیری آن (امامت) است.
در بخشی از این کتاب به تعاملات بین اسلام و اروپا پرداخته شده است. فصل سوم کتاب هم در مورد بیداری جهانی است که به عقیدهء نويسنده هم مبانی جبری دارد هم اختیاری. مبانی جبری آن ناشی از انقلاب صنعتی است که موجب تحولاتی در عالم شد. و متعاقب آن بود که مباحثی مانند لغو برده داری، ارتقاء حقوق شهروندی، پیدایش ارتباطات بین المللی و... به وجود آمد.
به گفتهء این پژوهشگر در حوزهء تاریخ اسلام، نتیجه تغییرات ملازم انقلاب صنعتی، انقلاب های سکولار بوده است.
در ادامه این نشست، محسن چینی فروشان، مدیرعامل دفتر نشر فرهنگ اسلامی و ناشر این کتاب، یکی از مزایای کتاب یاد شده را اطلاعات تاریخی مفید آن و همچنین دسته بندی آنها به شکلی مطلوب عنوان کرد و یادآور شد: ارتباط وقایع تاریخی در این کتاب نه تنها بیان شده است که مورد تحلیل و ارزیابی نیز قرار گرفته است.
چینی فروشان در ادامه، با بیان اینکه عنوان قبلی این کتاب «دو حرکت در تاریخ» بهتر و گویاتر از عنوان جدید آن است، این سوال را از زورق مطرح کرد که آیا او سکولاریسم را به عنوان یک مکتب در نظر داشته یا یک اندیشه یا یک شیوهء سیاسی؟ و سوال دیگر این است که سکولاریسم اساساً دارای چه عقبه ای است؟
چینی فروشان همچنین، با اشاره به مقدمهء به گفته او مفصلی که زورق در این کتاب نوشته است، به او پیشنهاد کرد که خلاصه این کتاب را تهیه کند تا دفتر نشر فرهنگ اسلامی آن را در قالب یک کتاب کوچک مستقل چاپ کند.
در پاسخ به نکات مطرح شده از جانب چینی فروشان، زورق تاکید کرد: سکولاریسم هم می تواند یک تفکر باشد و هم یک شیوه عمل سیاسی اما اینکه خود سکولاریسم چیست، باید گفت که تعریف مشترکی از آن وجود ندارد اما در مجموع می توان مفهوم دنیاطلبی و ترجیح دادن زندگی دنیوی و اخروی را برای آن در نظر گرفت.
زورق ادامه داد: تاریخ سکولاریسم به اندازه تاریخ بشر است یعنی وقتی قابیل، هابیل را کشت، سکولاریسم یکی از نیروهای خدا آگاه جهان را از بین برد. سکولاریسم البته جریانی نبوده است که از ابتدا مدون شده باشد. همچنین سکولاریسم محصول رنسانس نیست بلکه مادر رنسانس است.
در ادامهء این نشست، حسین رویوران، کارشناس مسائل منطقه، کتاب «اسلام و سکولاریسم» را اثری بین رشته ای که هم حاوی مسائل تاریخی است هم مسائل اخلاقی و هم مسائل اندیشه ای عنوان کرد و گفت: این کتاب یک اثر اندیشه ای با مصادیق تاریخی است. تا حدود نیم قرن پیش، کسانی که در حوزهء تاریخ کتاب می نوشتند عمدتاً تسلسل حوادث را مد نظر داشتند. اولین بار الوین تافلر بود که تاریخ را با تحولات مهم انسانی دسته بندی کرد.
وی افزود: محور کتاب «اسلام و سکولاریسم»، حق و باطل است و سبک نگارش این اثر شکل جدیدی از نگارش مسائل تاریخی را پدید آورده است؛ یعنی نوشتن بر اساس تحولات اندیشه که این کاری قابل تقدیر است و می تواند مبنایی باشد برای انعکاس مسائل مهم تاریخی. طرح کردن سوال های اصلی در این سبک بسیار ممکن است و من تصور می کنم مشکلی که ما در بررسی های تاریخی داشته و داریم، همواره این بوده که نمی شده سوالات اصلی را مطرح کنیم.