رضا تقی زاده: آرامش پیش از طوفان علیه برجام

تأسيس: 14 مرداد 1392 ـ در نخستين کنگرهء سکولار های ايران -همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه

11 بهمن ماه 1395 ـ 30 ژانويه 2017

با وجود سکوت رییس دولت تازه آمریکا در مورد توافق اتمی با ایران طی روزهای نخستین شروع کار در کاخ سفید، تحرکات جنبی حاکی از امکان آغاز طوفانی است که میتواند در هفته‌های آینده «برجام» و مناسبات کاری آمریکا با جمهوری اسلامی را بشدت تحت تاثیر قرار دهد.

ارسال بی‌سابقه و حساب شده پیام نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل به مردم ایران، و متعاقب آن انتشار خبر گفتگوی تلفنی روز بعد او با آقای ترامپ که موضوع ایران، سوریه و مسئله فلسطین در بر میگرفت، همچنین اعلام دعوت رسمی از رییس دولت اسرائیل برای سفر به واشنگتن بمنظور انجام مذاکرات پیرامون جزئیات بیشتر، حاکی از فعال شدن ابعاد سیاسی مسائل منطقه خاورمیانه در فضایی متفاوت با نگاه و رفتارهای دولت سابق آمریکا طی هشت سال گذشته است.

دومین رویداد خبرساز طی نخستین هفتهء کاری دولت ترامپ انتشار گزارش روز ۲۳ ژانویه در سایت خبری تحلیلی «واشنگتن فری بیکن» پیرامون دیدار‌های متعدد دو چهرهء شناخته شدهء ایرانی نزدیک به مذاکرات اتمی از کاخ سفید بود.

به نظر می رسد باز پخش فارسی گزارش سایت آمریکایی از سوی خبرگزاری فارس به نوبه خود نشان دهنده آمادگی مخالفان داخلی برجام برای استفاده از فرصت‌های ناشی از تغییرات آینده سیاست منطقه و تلاش جناح راست برای ایفای نقش در دگرگون ساختن بافت و ترکیب دولت آینده جمهوری اسلامی است.

با وجود پشتیبانی شماری نظامیان بازنشسته و مقامات امنیتی اسرائیل از توافق اتمی با ایران، دولت نتانیاهو، جمهوری اسلامی را مکرر خطری علیه موجودیت اسرائیل خوانده و در هر فرصت، منجمله جلسات مجمع عمومی سازمان ملل، مراتب مخالفت با مفاد توافق اتمی را مورد تاکید قرار داده است.

طی یکسال بعد از اجرایی شدن برجام، و در ادامه شرایط بسیار سرد حاکم بر مناسبات تلاویو با دولت اوباما، اسرائیل سیاست سکوت و انتظار را جانشین تکرار انتقاد از توافق اتمی ساخت، که این سکوت تلاویو را نمیتوان به رضایت دادن معنی کرد.

در معادلات امنیت ملی هر دولت مسئول، خطر‌های فوری و کوتاه مدت، تهدید‌های میان مدت، و تدارکات برای دفاع از کشور طی سالهای طولانی بعد، مورد توجه قرار گرفته و برای هریک طرح هایی جداگانه و تکمیلی آماده میشوند.

بطور مثال انتقال مرکز ثقل سیاسی آمریکا از خاورمیانه به دریای چین و ژاپن مستلزم تدارکات میان مدت و چند ساله است، و یا بریتانیا برای تجهیز زیر دریایی‌های اتمی خود و استفاده از موشک‌های ترایدنت برنامه‌ای ۲۵ ساله را پیگیری میکند.

جمهوری اسلامی حاکم بر ایران در هر سه لایه از ملاحظات فوری، میان مدت و دراز مدت امنیت ملی اسرائیل خطری جدی تر از مناقشات آن کشور با اعراب معرفی شده است.

مطابق برجام، بخش بزرگی از محدودیتهای اتمی جمهوری اسلامی طی نه سال آینده و محدودیتهای موشکی تا چهار سال آینده برچیده خواهند شد.

دو نگرانی عمده اسرائیل در رابطه با جمهوری اسلامی، یکی استقرار نیروهای قدس سپاه در نزدیکی ارتفاعات گولان و ادامه ارسال تجهیزات نظامی برای حزب الله لبنان و دیگری توسعه ظرفیت‌های اتمی و موشکی حکومت مذهبی است.

در مورد سوریه و نقش جمهوری اسلامی، اسرائیل، علاوه بر آمادگی‌های نظامی و سیاسی متکی بر بضاعت‌های داخلی، به همکاری‌های روسیه و درک کرملین از نگرانی امنیتی خود امیدوار است.

در زمینه توسعه ظرفیت دفاع موشکی، طی چند ماه گذشته سامانه‌های تازه‌ای موسوم به «تیر کمان داود» علاوه بر موشکهای «تیر 1 – 2 و 3» در اسرائیل مورد آزمایش قرار گرفته اند که پوشش دفاع موشکی موسوم به «گنبد آهنین» را از قابلیتهای تازه‌ای بخصوص برای مقابله با موشکهایی با برد 100 تا 200 کیلومتر، هواپیماهای بدون سرنشین، و کروزهای قادر به پرواز در ارتفاع کم، برخوردار میسازد.

قصد دولت اسرائیل مرتبط ساختن ظرفیت دفاع موشکی تازه خود (موشکهای تیرکمان داوود، و تیر 1 و 2 و 3) با سامانه پیشرفته موشکی آمریکا موسوم به «ایجز» و موشکهای «پتریوت» است که از سالهای قبل در منطقه خلیج فارس، ترکیه و اسرائیل نصب شده اند.

کاخ سفید از ایجاد سامانه پیشرفته موشکی آمریکا برای مقابله با تهدید‌های موشکی ایران و کره شمالی خبر داده است.

بخشی از سامانه تازه دفاع موشکی بالستیک، که متکی بر رادار‌های فوق پیشرفته است، در کشورهای مجاور و یا آبهای نزدیک به دو کشور نصب میشوند.

سامانه تازه دفاع موشکی آمریکا « ایجز» که کمپانی لاکهید مارتین به کمک بوئینگ تولید کرده برای مقابله به تهدید‌های کره شمالی در ژاپن و کره جنوبی، و برای مقابله با تهدید‌های احتمالی جمهوری اسلامی، در آبهای خلیج فارس، کشورهای عربی و اسرائیل نصب میشوند.

سامانه تازه مورد اشاره آقای ترامپ، ظرفیت افزایش یافته سامانه‌های موجود بخصوص «ایجز» است که اسرائیل قصد دارد با دولت تازه در واشنگتن بمنظور آمیختن با سامانه موشکی خود به توافق نهایی برسد.

علاوه بر اشاره به ایران در روزهای نخستین ریاست جمهوری ترامپ، افشای خبر دیدارهای مکرر تریتا پارسی، «رییس شورای همکاری ایران و آمریکا» و حسین موسویان، سفیر سابق جمهوری اسلامی در آلمان از کاخ سفید، طی انجام مذاکرات اتمی، از سوی سایت «واشنگتن فری بیکن»، تنها یک روز بعد از آغاز کار رسمی ترامپ، و احتمالا اطلاع یافتن از موضوع ملاقاتها، نشانه تدارک جنگ رسانه‌ای علیه توافق اتمی با استفاده از ابزاری است که تحت مدیریت بن رودز، یکی از اعضاء گروه مشاوران امنیت ملی اوباما برای تبلیغ توافق در رسانه‌ها و فروش آن به اعضاء کنگره صورت میگرفت ( موضوعی که بن رودز به آن اعتراف کرده است).

اعلام ایجاد سامانه «جنگ ستارگان» ترامپ، امکان تلفیق سامانه‌های دفاع موشکی آمریکا و اسرائیل، هجوم رسانه‌ای نتانیاهو با ارسال پیام مستقیم برای مردم ایران و همزمان، انتشار افشاگری «واشنگتن فری بیکن» در آمریکا و داخل ایران، در فاصله اندکی بعد از تغییر دولت در کاخ سفید، تحولاتی نیستند که بتوان تصادفی تلقی کرد.

به این ترتیب متصور است که فشارهای خارجی، و به تبع آن فشارهای داخلی علیه برجام طی هفته‌های آینده افزایش یابند.

افزایش فشارهای خارجی علیه جمهوری اسلامی، ضمن تغییر رویه سیاسی دولت کنونی تهران ( ابراز مخالفت بحث انگیز ظریف با شرکت آمریکا در مذاکرات آتش بس آستانه) میتواند بخت اصولگرایان را در فاصله چند ماه تا انجام انتخابات رییس جمهوری اسلامی، با استدلال پیرامون نا موفق ماندن برجام، و ضرورت ترکیب دولتی قادر به مقابله با «سیاست های خصمانه دولت تازه آمریکا»، افزایش دهد؛ تحولی که حفظ بر جام را در شکل کنونی آن دشوار تر از پیش میسازد.