نادر فتوره‌چی: حماسهء تحریم اسکار

تأسيس: 14 مرداد 1392 ـ در نخستين کنگرهء سکولار های ايران -همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه

13 بهمن ماه 1395 ـ 1 فوريه 2017

(پیرمردی زهوار در رفته، بدون هماهنگی از چند ماه قبل، و حتی زدن یک زنگ خشک و خالی که «فلانی هستی؟ دارم می‌آیم»، ناگهان درب خانهء بدکاره‌ای - که با او اصلاً قرار نداشته و ماه‌ ها از او بی‌خبر بوده - را می ‌زند و می ‌رود بالا و می‌بیند "طرف" آن کسی که فکر می ‌کرده نیست. اما، به جای آنکه در را یواشکی ببندد و جیم شود، به زن حاضر در خانه تجاوز می‌کند! او در حین تجاوز ظاهراً چند بار بلند می‌ شود و می‌ رود وسایل شخصی ‌اش - از جمله دسته کلید و موبایل و ... - را در کل فضاهای خانه پخش و پلا و مخفی می‌کند؛ و اصرار هم دارد که جوراب اش را در بیاورد. و بعد، بدون برداشتن کلید و موبایل و جوراب، آن هم وقتی نه پلیس دنبال اش می‌گردد و نه کسی او را تعقیب می‌کند و سوژه مورد تجاوز هم بیهوش است، همه چیز را رها و با عجله فرار می کند).

این «احمقانه» ترین روایتی‌ست که یک فیلم مدعی «نئورئالیسم» می‌تواند به خورد مخاطبان ‌اش بدهد. همین روایت «مضحک»، بدون در نظر گرفتن بازی‌ های همیشگی (تکرار خود در برابر دوربین)، ناتوانی در خلق «نقش»، انتقادات «گل‌آقا»ئی از ساخت و سازهای شهری در قالب دیالوگ، تقلید بچه‌گانه از میزانسن فیلم «داگ ویل»، حرکت اعصاب خرد کن دوربین روی دست و ...، کافیست که فیلم «فروشنده» را چیزی بیش از یک «بنجل فرهنگی» پر سر و صدا ندانیم.

در اینجا اما قصد من ابداً «نقد فیلم» فروشنده نیست، بلکه می‌کوشم ابهامات ام را درخصوص موفقیت‌های جهانی «غیر طبیعی» این «بنجل بصری» و «بازتاب جهانی» تحریم اسکار از سوی بازیگر آن مطرح کنم:

1. فیلم «فروشنده» در حالی برندهء نخل طلای «بهترین فیلم‌نامه» و «بهترین بازیگر نقش مرد» در جشنواره کن 2016 می‌شود که ناگهان به طرز عجیبی خانمی به نام «کتایون شهابی»، مدیر عامل «موسسهء بین المللی شهرزاد»(!) که تنها کارنامهء سینمایی او سابقهء تهیه‌کنندگی در دو فیلم مستند غیر مطرح و یکبار منشی گری صحنه در یک فیلم سینمایی ایرانی به نام «ماهی»ست، به عنوان یکی از اعضای «هیئت داوران بخش مسابقهء جشنوارهء فیلم کن» انتخاب می‌شود. او در حالی به عنوان یکی از اعضای «هیات داوران» جشنوارهء کن انتخاب می‌شود که دیگر اعضاء را این چهره‌ها تشکیل می‌دهند:

* جورج میلر (کارگردان برنده اسکار و سازنده فیلم « مکس دیوانه»)

* ارنو دپلشن (کارگردان با بیش از 10 فیلم مطرح در سطح بین‌المللی)

* کیرستن دانست(بازیگر سرشناس هالیوود با بازی در بیش از 20 فیلم مطرح هالیوودی از جمله مرد عنکبوتی، ماری آنتوآنت و...)

* والریا گولینو (بازیگر هالیوود با بازی در بیش از 50 فیلم جهانی و هالیوودی از جمله فریدا، مرد بارانی، ترک لاس وگاس، سال اسلحه و ...)

*مدس میکلسن (بازیگر سرشناس دانمارکی و دارای عنوان «شوالیه» با بازی در بیش از 50 فیلم مطرح جهانی از جمله شکار، سه‌گانه فروشنده و ...)

* لاسلو نمش (کارگردان برنده کن، گلدن گلوب و اسکار به خاطر فیلم پسر شائول)

* ونسا پارادی (بازیگر با بازی در بیش از 20 فیلم مطرح جهانی و دارای نشان شوالیه)

* دونالد مک‌نیکول ساترلند (بازیگر سرشناس هالیوود با بازی در بیش از 50 فیلم و دو جایزه گلدن گلوب)

الف- «کتایون شهابی» نامی، که هیچکس در ایران او را تا قبل از این نمی‌شناخت و هنوز هم نمی‌شناسد، چگونه با تهیه ‌کنندگیِ دو فیلم مستند پرت افتاده، ناگهان سر از هیأت داوران مطرح‌ترین و معتبرترین جشنواره فیلم در اروپا در آورد؟

ب- ارتباط او، به عنوان «بازاریاب فیلم‌ های مورد تایید وزارت ارشاد» در اروپا، با دولت و حاکمیت ایران چیست؟

ج- چرا مدیر عامل پخش «موسسهء بین‌المللی شهرزاد»، درست در همان سالی که هم «ستارگان شهرزاد»، هم سرمایه گذار شهرزاد، و البته اصغر فرهادی در جشنواره کن حضور دارند، باید به عنوان داور انتخاب شود؟

د- مکانیسم برگزیدن «داور» برای چنین جشنواره‌ای چیست، یا به عبارت دیگر «صلاحیت هنری» خانم شهابی بر اساس چه معیارهایی بوده است؟

ه- آیا این احتمال وجود ندارد که این فرد با «لابی‌گری» به اتاق «انتخاب» جشنوارهء کن راه یافته باشد تا، از طریق او، فیلمِ به شدت ضعیف «فروشنده» - با آن خط داستانی مضحک و بازی‌ های به شدت «معمولی» شهاب حسینی و ترانه علیدوستی - برندهء دو جایزه در این جشنواره شود؟

۲- در عکس ‌های منتشر شده از جشنواره کن 2016، یکی هم عکس یادگاری اصغر فرهادی با محمد امامی، سرمایه‌گذار بازداشت شدهء سریال شهرزاد است.

الف- محمد امامی، تهیه کنندهء سریالی که اصلاً به جشنوارهء کن راه نیافته، در «کن» چه می‌کرده است؟

ب- چرا آقای امامی، همزمان با کتایون شهابی به عنوان «داور»، و اصغر فرهادی و عوامل فروشنده به عنوان «نامزد»، درست در همان دوره‌ای که فیلم فروشنده جایزه می‌گیرد در «کن» حضور داشته است؟

ج- چرا تهیه کنندهء شهرزاد از يکسو در جشنوارهء کنی که «فروشنده» برندهء دو جایزهء آن معرفی می‌شود حضور داشته و، از سوی ديگر، حق پخش فیلم فروشنده را خریده است؟

د- ارتباط امامی، فرهادی، شهابی، کن و شهرزاد در چیست؟

۳- همزمان با ممنوعیت ورود اتباع هفت کشور، از جمله ایران، به خاک آمریکا، ترانه علیدوستی، بازیگر مشترک سریال شهرزاد و فیلم فروشنده، در توئیتی ادعا کرد که مراسم اسکار امسال را تحریم کرده است.

توئیت او، آنطور که رسانه‌های «جناح اعتدال» ادعا کرده‌اند، واکنش رسانه‌ های جهان را برانگیخت و موجب شد تا رئیس سازمان سینمایی دولت ایران و رئیس مجلس ایران از او بابت این اقدام «تقدیر» کنند.

اما بدنیست در اینجا، «روند جهانی شدنِ» اعتراض یک بازیگر ناشناختهء ایران در سطح جهانی (دارای رتبهء 2861 ام در رنکینگ سایت IMDB) را با هم بررسی کنیم:

ساعتی پس از انتشار این توئیت، سایت‌های داخلی، از جمله سایت «خبرآنلاین» که به یک مقام وزارت ارشاد وابسته است، آن را بازتاب می‌دهد.

چند ساعت بعد، فردی به نام «سعید کمالی دهقانی» در سایت روزنامهء «گاردین»، ماجرای تحریم اسکار توسط بازیگری که اصلاً معلوم نیست به مراسم دعوت بوده یا نه را با آب و تاب منعکس و راه «جهانی شدن» بازیگر «رتبه 2861 ام» را برای چند ساعت، و در ميان موج جهانی رسانه‌ها علیه رئیس جمهور جدید آمریکا، هموار می‌کند.

الف- با جستجوی نام «سعید کمالی دهقانی» در گوگل، عکسی مضحک از «سلفی» هیجان ‌زدهء او با حسن روحانی و همچنین عکسی که در آن به شدت از نشستن در کنار جواد ظریف خرسند است، جزو اولین نتایج جستجو ست. با جستجوی بیشتر، کارت خبرنگاری «خبرگزاری فارس» و البته حضور در میزگردی با دو عامل حکومت ایران در خارج از کشور (فرزند جلایی پور و فردی به نام مجید تفرشی) را نیز می‌توان پیدا کرد.

ب- فرد مذکور، به همراه شخصی به نام «حنیف کاشانی» که در روزنامهء «ایران» و «جوان آنلاین» به عنوان «پژوهشگر مقیم آمریکا» معرفی شده است، سایت روزنامهء «گاردین» را به محلی برای تبلیغ «باند اعتدال»، و البته باندهای «هنری» متصل به این جریان، تبدیل کرده اند که تنها به عناوین برخی از آنها که در رسانه‌های داخلی بازتاب یافته است اشاره می‌کنم:

گزارش گاردین از جشنواره فیلم فجر: شیار 143 واقعا بهترین بود.

گزارش گاردین از صفحهء اینستاگرام فرزند حسن خمینی: او الگوی اکثر جوانان ایران است.

گزارش گاردين از موفقيت سريال شهرزاد: هر هفته مخاطب محو تماشا مي شود.

گزارش گاردین از موفقیت دوبارهء سریال شهرزاد: برندهء رقابت با سریال‌های ترکی ماهواره.

گزارش گاردین از بزرگترین حضور مردم برای تشییع.

گزارش گاردین از چرایی موفقیت جشنوارهء فیلم فجر در جذب مخاطب.

گزارش گاردین در مورد کمپین دریاچهء ارومیه و رضا کیانیان.

گزارش گاردین از معماری شهرهای ایران: پایتخت ایران عرصهء معماری ‌های ‌جسورانه.

و ده ها تعریف و تمجید و مصاحبه با سمبل «آبروی ایران در جهان»، یعنی اصغر فرهادی.

ج- بر اساس روایت گاردین، ایران در غذا های خوشمزه، کمپین ‌های موفق، طلبه ‌های جوان محبوب، سریال شهرزاد و اصغر فرهادی خلاصه می‌شود.

د- آقای یعقوبی، رئیس سازمان سینمایی، و آقای لاریجانی، رئیس مجلس ایران، بهتر است بیش از آنکه بابت «بازتاب جهانی» تحریم مراسم اسکار از سوی علیدوستی، بازیگر رتبه 2861 ام، که اصلاً به این مراسم دعوت نبوده، «تقدیر» کنند، از خبرنگار سابق خبرگزاری فارس در گاردین قدردان باشند که با لابی گسترده، صدای اين بازیگر شمارهء 2861 ام را به گوش جهانیان رساند - هرچند برای «مصرف داخلی»!

* اين اطلاعات در سايت ويکيپديا در مورد نويسندهء مقاله جالب است:

نادر فتوره چی (زادهء- ۱۳۵۶ تهران) روزنامه‌نگار، مترجم و نویسنده ایرانی است. مقالات وی عموماً در خصوص مباحث سیاسی، اجتماعی و فلسفی است. فتوره‌چی کار نویسندگی در مطبوعات را با روزنامه صبح امروز آغاز کرد، وی سابقه همکاری با روزنامه‌های: شرق، بهار، آفتاب امروز، دوران امروز، بنیان، توسعه، سرمایه را دارد. او همچنین به عنوان سخنران با مؤسسه پرسش همکاری دارد.

او اخیراً با تعدادی از بازیگران، از جمله ترانه علیدوستی و رضا کیانیان، در مورد قسمت دوم سریال شهرزاد درگیری پیدا کرده و، به همراه برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی از جمله فیسبوک، اینستاگرام و تلگرام، در آبانماه سال ۱۳۹۵ کمپینی را با عنوان «نه به شهرزاد» راه اندازی کرد که هدف از آن روشن شدن منابع مالی سریال شهرزاد، پس از بازداشت تهیه کنندهء آن در ارتباط با پرونده اختلاس از صندوق ذخیره فرهنگیان بود. این کمپین پس از آن آغاز شد که ترانه علیدوستی، بازیگر نقش «شهرزاد» در صفحه اینستاگرام خود شایعات پیرامون این سریال را مردود دانست، اما نادر فتوره‌چی با طرح پرسش‌هایی از وی، خواستار شفاف‌سازی عوامل سریال شهرزاد در خصوص ارتباط محمد امامی، سرمایه‌گذار بازداشتی این سریال و پروندهء اختلاس از صندوق ذخیره فرهنگیان شد. ناتوانی ترانه علیدوستی در ارائه پاسخ‌های قانع کننده، منجر به گسترش دامنهء پرسش‌ها، از جمله طرح پرسش از رضا کیانیان (بازیگر)، شهاب حسینی (بازیگر)، حسن فتحی (کارگردان) و نغمه ثمینی (نویسندهء سناریوی سریال) شد و هر یک از این افراد با واکنش‌هایی که از طرف اعضای کمپین «نه به شهرزاد» قانع کننده نبود، منجر به گسترش دامنهء این کمپین شدند تا حدی که تمامی رسانه‌ های فارسی زبان در داخل و خارج از کشور، پس از مدت‌ها بی ‌توجهی، در نهایت ناچار به بازتاب اخبار و اهداف این کمپین شدند. کمپین «نه به شهرزاد» پس از آنکه از پاسخ ‌های عوامل این مجموعه قانع نشد، مطالبهء «توقف تولید سریال تا روشن شدن منابع مالی» را به اهداف خود اضافه کرد و اعضای فعال آن، از جمله فتوره‌چی، اعلام کردند که کمپین را تا توقف تولید این مجموعه با هدف روشن شدن منابع مالی آن ادامه می‌دهند. در اوایل دی ماه، حسن فتحی، کارگردان سریال شهرزاد در جشنواره‌ای به نام «یاس» خواهان حمایت اعضای خانه سینما و انجمن کارگردانان از این سریال شد، اما دو روز پس از این درخواست و در حالی که کمپین «نه به شهرزاد» به فعالیت‌های خود افزوده بود، ناگهان خبر توقف تولید این سریال در رسانه‌ها مطرح و روابط عمومی این مجموعه، دلیل توقف را «کمر درد کارگردان» و به صورت «موقت» اعلام کرد. پس از این اتفاق، فتوره‌چی در متنی که در فیسبوک نوشت، از اعضای کمپین قدردانی کرد و علت توقف تولید سریال را ناشی از فعالیت‌های کمپین «نه به شهرزاد» دانست. دو روز پس از توقف تولید نیز، رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی مجلس از «تأیید پولشویی سرمایه‌گذار سریال شهرزاد» خبر داد و تولید این مجموعه از آن زمان تا کنون متوقف باقی مانده است.