فاضل غیبی: پیشنهادی به فَرَشگرد

تأسيس: 14 مرداد 1392 ـ در نخستين کنگرهء سکولاردموکرات های ايران -همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه

18 آبان ماه 1397 ـ 9 نوامبر 2018

نشست شاهزاده رضاپهلوی و گروهی از اعضای فرشگرد؛ واشنگتن، اکتبر 2018

اگر در تاریخ زمانی را جستجو کنیم که در آن اروپا به سوی دوران نوین به حرکت درآمد، لحظه‌ای را می‌یابیم که در آن مارتین لوتر در 17 آپریل 1521 میلادی در مجلس قیصر آلمان، در پاسخ به درخواست توبه از ادعاهای خود به صدای رسا گفت: «من اینجا ایستاده‌ام و جز این نمی‌توانم، به یاری خداوند، آمین!»

مارتین لوتر با بیان این جمله از آزادی عقیده‌ی فرد انسان در برابر سلطه‌ی دین و دولت دفاع کرد. بی‌شک بدون این گام اساسی هیچیک از دستاوردهای تمدن نوین جهانی ممکن نمی‌شد. اروپاییان برای تحقق آزادی عقیده‌ی مذهبی، سپس آزادی اندیشه‌ی فلسفی و در نهایت آزادی آرای سیاسی، راهی طولانی و دشوار پیموده‌اند.

ما ایرانیان که امروزه در زیر فشار یکی از مخوف‌ترین حکومت های مذهبی تاریخ در راه نقب زدن به آینده‌ای شایسته‌ی دنیای امروزی هستیم، نمی‌توانیم به تجربیات آنانکه این راه را با موفقیت پیموده‌اند، بی‌اعتنا باشیم.

علت اصلی وقوع انقلاب اسلامی در چهاردهه‌ی پیش ناآگاهی نسل جوانی بود که شعارهای انقلابی «چپ اسلامی» را باور کرد و دوام شگفت‌انگیز حکومت اسلامی نیز، بدین دلیل است که نسل جوان امروز هنوز راه برون‌رفت از این بن‌بست را نیافته است. اما این نسل نه تنها نسبت به نسل جوان آن دوران، از خرد و دانش گسترده‌ای برخوردار است، بلکه از آموختن از دیگران نیز ابایی ندارد. می‌داند مادامی که گروه نخبگان جامعه آگاهانه و جسورانه برای بنیادهای جامعه‌ای نوین نکوشد، «توده‌ی مردم» راه رهایی از ساختارهای پوسیده‌ی اجتماعی و سیاسی را نخواهند یافت.

بنابراین در برابر نسل حاضر تنها یک پرسش مطرح است و آن اینکه چگونه ممکن است راهی را که جوامع پیشرفته‌ی جهان در زمانی دراز پیموده‌اند به شتاب پشت سر گذاشت. برای شتاب دادن به روندها از کدام امکانات جهان امروز می‌توان استفاده کرد؟ زیرا اگر هدف روشن و آگاهی لازم فراهم باشد دگرگونی‌های مثبت نیز به سرعت عملی می‌شوند.

این را ملت ایران در دوران رضاشاه بزرگ تجربه کرد که شمار اندکی از دولتمردان توانستند انرژی سازندگی ملتی را آزاد کنند و در زمانی کوتاه چهره‌ی ایران را دگرگون سازند. البته اهدافی که در برابر نسل جوان امروز قرار دارد بسیار والاتر و رسیدن به آن به همکاری بزرگترین بخش از ایراندوستان نیاز دارد.

سخن از آن است که با حفظ هویت والای تاریخی ایران همه‌ی دستاوردهای جوامع مدرن از «جدایی دین و دولت» تا «دمکراسی پارلمانی» و از «مرزبندی با ایدئولوژی‌ها» تا «برقراری بهترین روابط دوستی و همکاری با دیگر کشورها» تحقق یابد. به عبارت دیگر، سخن از دگرگونی سرشت جامعه در جهت جامعه‌ای کوشا، آگاه و سرافراز است.

بنیان چنین جامعه‌ای چنانکه در کشورهای پیشرفته‌ی جهان می‌توان دید، نه قربانیان ایدئولوژی‌ها و نه خاکساران مذاهب هستند، بلکه شهروندانی هستند که می‌کوشند با تکیه بر خرد و آگاهی، به گفتار و کردار نیک، سرنوشت خود را تعیین کنند. مشخصه‌ی اصلی ملت‌های مدرن نیز بر فراز سرزمین و هویت ملی مشترک، همانا آگاهی و اراده‌ی مشترکی است که حرکت به سوی اهداف ملی را ممکن می‌کند. به سخن دیگر، اینکه جامعه‌ای کجاست و به سوی کدام آینده می‌رود، تنها و تنها به میزان همبستگی آگاهانه‌ی اعضایش بستگی دارد.

روشن است که برآمدن همبستگی ملی در مراحل نخستین در میان نخبگان و فرهیختگان ممکن می شود. خمیره‌ی همبستگی ملی برای گذار به جامعه‌ی مدرن در اغلب کشورها بسیار ساده (در ایالات متحده دستیابی به استقلال، در فرانسه دستیابی به دمکراسی، در آلمان دستیابی به حکومت مرکزی) بوده است.

در این میان بسیار مهم است که هدف از همبستگی ملی روشن باشد. به ویژه با توجه به تجربیات تلخ گذشته و بی‌اعتمادی که حکومت اسلامی بر جامعه ایران تحمیل کرده است، ضرورت حیاتی دارد که هیچ انتخاب مهمی به آینده واگذار نشود و پیشاپیش اهداف جنبش مشخص باشد، تا در ره‌پویان به شور و انرژی مثبت دامن زده شود.

بنیانگذاران فرشگرد با اعلام ارزش‌ها و اهداف مشخصی، جهت‌گیری سیاسی روشنی را فرا راه جنبش گذار به آینده‌ی ایران قرار داده‌اند. خوشبختانه در پیامد کنکاش و کوشش میهن‌دوستان، ارزش‌ها و هدف‌های اعلام شده مورد پشتیبانی گسترده‌ترین بخش ایرانیان فرهیخته قرار دارد.

گام دیگر در این راه منطقاً این است که با این بخش، رابطه‌ای زنده در چهارچوب لازم برای جنبش گذار فراهم شود. تکیه‌ی فرشگرد بر امکانات رسانه‌ای در دنیای امروز افق درخشانی را در برابر قوام همبستگی پرشتاب ایرانیان قرار می‌دهد. در «جهان واقعی اینترنت» هر ایرانی در هر جای دنیا می‌تواند در روشنی چهره‌ی خود پشتیبانی از جنبش گذار را اعلام کند. پشتیبانی از اهداف فرشگرد حقی است که به هر ایرانی (و حتی خارجی) ورای هرگونه وابستگی قومی، مذهبی و جنسی، هویتی سرافراز می‌بخشد.

از سویی در این جمع ایران ‌دوستان یکدیگر را می‌یابند و اعتماد متقابل و پیمان مشترک در میان آنان استوار می‌شود و از سوی دیگر ارزش‌های فرشگرد چنان والا و روشن است که هرگونه قصد ناشایست را پس می‌زند.

بدین دلیل ساده، که هواداران خودکامگی خودبخود از پیوستن به جنبشی دمکراتیک و آزادی ‌خواهانه می‌پرهیزند و حتی اگر چنین کنند دیری نخواهد گذشت که در میان همراهان جنبش، انگشت‌نما می شوند.

کوتاه سخن، این پیشنهاد را در میان می‌گذارم که پُرتالی در اینترنت فراهم شود که در آن هر ایرانی حق داشته باشد با مشخصات روشن (با هرگونه وابستگی و هرگونه نظر درباره‌ی هر مورد دیگر) پیوند خود را با پشتیبانان پنج هدف فرشگرد اعلام کند:

ـ انتخابی بودن همه‌ی مقامات و حق برابر همه‌ی شهروندان برای انتخاب شدن به هر مقامی

ـ مخالفت با سیاست خارجی غرب‌ستیز، آمریکایی‌ستیز و اسرائیل‌ستیز*