«روز جهانی زنان و دختران در علوم» و فاجعه ی آموزشی زنان در ایران

شکوه میرزادگی

در تاریخ 22 دسامبر 2015، (اول دی ماه 94)، مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه ای را، به منظور «به رسمیت شناختن نقش حیاتی زنان و دختران در جوامع علمی»، تصویب کرد. و روز یازدهم فوریه هر سال را به نام «روز جهانی زنان و دختران در علوم» نام نهادند.

نام گذاری این روز، به همت سازمان آموزشی یونسکو و سازمان های آموزشی دیگر، و در پی  تلاش های خستگی ناپذیر زنان پیشرویی بود که خواستار توانمند سازی و مشارکت مساوی زنان در امور آموزش و پرورش، فن آوری، مهندسی، ریاضیات، و فعالیت های تحقیقاتی در تمام سطوح علمی بودند. 

این قطعنامه و نام گذاری حدود سه سال پس از فاجعه ی رسمی شدن یکی دیگر از تبعیض های جنسیتی در ایران بود. (البته بدون آن که هیچ اشاره ای به وضعیت زنان ایران در این مورد شده باشد).

دشمنی حکومت اسلامی با پیشرفت های آموزشی زنان

سال ها بود که حکومت اسلامی، به خاطر توجه و علاقه شدید زنان به تحصیلات دانشگاهی، انواع و اقسام سدهای پنهانی را در راه آموزش آن ها بوجود آورده بود. مسئولین حکومتی خوب می دانستند که هر چه آگاهی زنان بیشتر شود، خواستاری آن ها برای حقوق برابر جدی تر خواهد شد.

     سال 1391 مجلس اسلامی طرحی را ارائه داد زیر نام «سهمیه بندی جنسیتی». بر اساس این طرح زنان را، با ادعای «حفظ قداست خانواده»، به طور علنی و رسمی از آموختن بیش از هفتاد رشته تحصیلی محروم کردند. این طرح با همه ی سر و صداها و انتقاداتی که نسبت به آن شد، از آغاز سال تحصیلی همان سال به اجرا درآمد. ابتدا 6 دانشگاه و سپس حدود 36 دانشگاه دولتی دفترچه ای را به عنوان«راهنمای انتخاب رشته آزمون کارشناسی ارشد» منتشر کردند؛ که در آن مقابل بیشتر رشته ها عنوان «فقط مرد» گذاشته شده بود.

این رشته ها عبارتند از: انواع رشته های پزشکی، فیزیک هسته‌ای، مهندسی برق قدرت، مهندسی عمران، مهندسی کامپیوتر، مهندسی مکانیک، آمار و کاربردها، ریاضیات و کاربردها، فیزیک نظری و رشته های زیاد دیگر در علوم سخت ... و به طور کلی حدود 70 رشته ی دیگر تحصیلی در علوم سخت و نرم.(*)

علاوه بر این، از دانشگاه های خصوصی نیز خواسته شدکه سهمیه بندی جنسیتی را در نظر بگیرند. و از آن زمان تا کنون این سهمیه بندی قرون وسطایی همچنان ادامه دارد.

 گزارشات منتشر شده نشان می دهد که فقط در سال های 91 تا 93، حدود هشت هزار و ششصد ظرفیت برای تحصیل زنان از دانشگاه های ایران حذف شه است.

سازمان ملل و فاجعه ی آموزشی زنان در ایران

کاش سازمان یونسکو و دیگر سازمان های آموزشی، و زنان فمنیست جهان، که از قطعنامه ی سازمان ملل و «روز جهانی زنان و دختران در علوم» حمایت کرده و می کنند، یادشان باشد که در قطعنامه ی  نامبرده تاکید شده است که «علم و برابری جنسیتی، هر دو، برای دستیابی به اهداف توسعه ی بین المللی ضروری ست و باید که تعصبات کهنه و کلیشه های جنسیتی دختران و زنان از سازمان های علمی کنار گذاشته شود. » و آنقدر شهامت داشته باشند که مقابل فاجعه ی آموزشی در سرزمین ما نیز بایستند؛ سرزمینی که، به گفته ی تاریخ نگاران غربی (و نه ایرانی)، در 2500 سال پیش زنانِ مهندس و معمارش همگام با مردان در طرح ریزی و ساختن بناهایی چون تخت جمشید، نقشی اساسی داشتند. 

یادداشت های آخر هفته

هشتم فوریه 2020

________________________________________________

*: نگاه کنيد به

1ـ رسمی شدن تبعیض جنستی آموزشی در ایران 

2ـ حذف پذیرش زنان از 77 رشته در 36 دانشگاه

بازگشت به خانه