حجاب اجباری، ابزار اقتدار بر زنان و جامعه

به مناسبت روز "حجاب و عفاف "جمهوری اسلامی

شهلا عبقری

چهل و سه سال مبارزه مستمر زنان علیه حجاب اجباری، حجاب را از شکلی که مورد نظر رژیم بوده در آورده و رژیم را آنچنان مستاصل کرده که 21 تیر را روز  حجاب و عفاف" نامیده و خواهران زینب را با حجاب های مدل طالبانی در خیابان ها به نمایش گذاشته است. اما این ترفند جدید نیز کار به جایی نبرده و دیده ایم که زنان دلیر ایران همچنان برای مقابله با آن ایستاده اند، کمپین های بسیاری علیه حجاب اجباری فعال گشته و زنان در خیابان ها حجاب از سر بر افکنده اند.

مبارزه علیه حجاب اجباری و آغاز سرکوب زنان از ابتدای انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ با صدور فرمان حجاب اجباری به وسیله خمینی، در اسفند ماه ۱۳۵۷ آغاز شد. فرمان حجاب اجباری، زمانی صادر شد که هنوز جمهوری اسلامی از نظر حقوقی وجود نداشت و در ۱۲ فروردین ۱۳۵۸ به دنبال یک همه پرسی، موجودیت حقوقی پیدا کرد.

هفده اسفند (هشت مارس سال ۱۳۵۷ روز جهانی زن)، زنان بزرگترین تظاهرات اعتراضی را در مخالفت با فرمان حجاب اجباری برگزار کردند. هزاران زن در این تظاهرات شرکت کردند و شعارشان این بود که "ما انقلاب نکردیم تا به عقب برگردیم”. تلاش ها و اعتراضات گسترده زنان در پی این تظاهرات توانست تحقق این فرمان را چندین سال به عقب براند و نهایتا رژیم تدریجا، ابتدا در نهادهای دولتی و سپس در مدارس و سایر نهادهای جامعه حجاب را اجباری کرد. در خلال سال های گذشته زنان همواره علیه حجاب اجباری مبارزه و مقاومت کرده اند و علی رغم مجازات های ضد بشری مانند تحقیر، توهین، شلاق، زندان و ... به مقاومت ادامه داده و با اقدامات خود حتی توانستند شکل حجاب اسلامی را از چادر و مقنعه به روسری کوچک و مانتوی کوتاه تغییر دهند.

رژیم اسلامی با هدف اقتدار بر نیمی از جمعیت ایران یعنی زنان، فرمان حجاب اجباری را صادر کرد و بدین ترتیب پایه گذاری اقتدار را از زنان شروع کرد که نهایتا به کل جامعه منتهی شد. دیده ایم که با وجود تلاش ها و مقاومت های زنان بر علیه حجاب اجباری در خلال چهل و سه سال گذشته کماکان رژیم اسلامی کوشیده که بر روی حجاب اجباری پافشاری کند و به سرکوب زنان بیش از پیش بپردازد تا بتواند اقتدار خود را در جامعه تداوم بخشد. مشاهده می شود که در سالهای اخیر نه تنها از اهمیت حجاب برای حکومت اسلامی کاسته نشده، بلکه به یک مقوله ی ایدئولوژی سیاسی فراگیر نیز تبدیل شده است به طوریکه با برنامه ریزی های دقیق و آگاهانه دست به صدور آن در سطح بین المللی نیز زده است. کوشش های رژیم در بر پایی سمینارهای حجاب در سطح بین المللی از این دست بوده است.

حجاب اجباری در حکومت اسلامی از دیدگاهی سرچشمه میگیرد که زنان را مایملک مردان می داند و نهایتا خود را قیم مردان جامعه.

اگر مردان جامعه به دقت مقوله حجاب اجباری را مد نظر قرار دهند در خواهند یافت که نه تنها زنان بلکه مردان نیز در چنین سیستمی از هوویت انسانی خود تهی میشوند.

حکومت اسلامی می کوشد که با انواع تبلیغات ثابت کند که حجاب اسلامی یک نوع پوشش در کنار دیگر انواع پوشش ها است . اما زمانی که حجاب اسلامی، دیگر انواع پوشش را از بین می برد و اجازه ی بروز به آنها نمی دهد نمی تواند معنای پوشش داشته باشد، بلکه به معنای پرده یا حصاری است که زنان را از مردان جدا می سازد و جداسازی( آپارتاید) جنسی - جنسیتی را برقرار می سازد. با جدا سازی جنسی- جنسیتی زنان و مردان و اقلیت های جنسیتی در مقابل هم و حتی زنان با حجاب در مقابل زنان به اصطلاح" بدحجاب" قرار می گیرند و شرایطی بوجود می آورند که رژیم اسلامی بتواند به هدف عمده خود که انقیاد زنان و سرکوب کل جامعه است دست یابد.

حق انتخاب نوع پوشش یکی از اولین و پایه ای ترین حقوق انسانها است که زنان ایران با محروم شدن از آن به انسانی درجه دو تنزل یافته اند . انسان درجه دو انسانی است که از مراتب انسانی خود به اجبار پایین افتاده و به اجبار پایین نگه داشته شده است. بسیار مهم است که زن به این تنزل تن در ندهد و آن را قبول نکند. هستند زنانی هر چند کم شمار که اعتقاد دارند که حجاب مساله آنان نیست و نمی بینند که چگونه حجاب نماد به بند کشیدن زن ایرانی است و نظام اسلامی به اشکال مختلف با استفاده از این وسیله زنان جامعه را از حیطه اقتصادی و سیاسی دور نگه داشته است. خوشبختانه اکثریت زنان ایران همواره در مقابل حجاب اجباری مقاومت و مبارزه کرده اند .به طوری که اینجا وآنجا رژیم به شکست خود اعتراف کرده و سردمداران رژیم و نمایندگان مجلس بار ها اذعان کرده اند که جمهوری اسلامی روش صحیحی را برای جا انداختن حجاب پیش نگرفته است.

خوشبختانه در این عصر ارتباطات مجازی، آگاهی تبعیض جنسی- جنسیتی مردان جامعه و به ویزه جوانان و اقلیت های جنسیتی بالا رفته و دیده ایم که در مبارزات علیه حجاب اجباری با زنان همراه گشته اند.

امروز با گسترش استقرار دموکراسی در جهان، رعایت حقوق بشر از ملزومات اولیه جوامع پیشرو بشری است. حق آزادی پوشش یکی از ارکان مهم آزادی و برابری در جامعه است و مقاومت و مبارزات زنان همراه با تمامی برابری خواهان برای دستیابی به این حق همچنان ادامه دارد و زنان ایران با سابقه ی مبارزات دیرینه خود از انقیاد رژیم اسلامی ایران رهایی خواهند یافت و راه را برای برپایی یک نظام دموکراتیک و سکولار هموار خواهند ساخت

22  تیر  1401 - 13  جولای  2022

بازگشت به خانه