تأسيس: 14 مرداد 1392 ـ  در نخستين کنگرهء سکولاردموکرات های ايران  -همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه 

  خانه   |    آرشيو صفحات اول سايت    |   جستجو در سايت  |  گنجينهء سکولاريسم نو

11 دی ماه 1402 - 1 ماه ژانویه 2024

سال 2024 و تعیین فصل جدیدی برای تاریخ کره زمین

گزارس سی.ان.ان.

آیا کره زمین وارد عصر حدیدی از تاریخ خود شده است؟ کالین واترز" استاد افتخاری دانشکده جغرافیا، زمین شناسی و محیط زیست در دانشگاه لستر، و رئیس کارگروهی که بر روی فرضیهء شروع عصر «آنتروپوسین» کار می کند، می گوید:"زمانی که 8 میلیارد نفر بر روی سیاره زمین تاثیر می گذارند قطعا پیامدهایی به دنبال خواهد داشت. ما در وضعیت تازه زمین حرکت کرده ایم و باید یک دوره زمین شناسی جدید تعریف شود".

اصطلاح «آنتروپوسین» برای اولین بار در سال 2000 میلادی مطرح شد تا نشان دهد که چگونه فعالیت های انسانی عمیقا جهان را تغییر داده اند این اصطلاح به یک واژه رایج دانشگاهی تبدیل شده است. " بنا بر گزارش «سی.ان.ان»، کارگروه «آنتروپوسین»، که در حال حاضر متشکل از 35 زمین شناس است، از سال 2009 میلادی کار می کند تا آنتروپوسین را بخشی از جدول زمانی رسمی زمین قرار دهد. این کارگروه در سال 2016 میلادی تعیین کردند که دوره آنتروپوسین در حدود سال 1950 آغاز شده که مصادف است با آغاز دورهء آزمایش های تسلیحات هسته ای که آثار ژئوشیمیایی آن را می توان در سراسر جهان یافت.

مقیاس زمانی زمین شناسی یک چارچوب رسمی برای درک ما از تاریخ 4.5 میلیارد سالهء زمین را فراهم می کند. زمین‌ شناسان تاریخ سیاره ما را به «اعصار» و «دوره ها» تقسیم می کنند. یک «عصر» بزرگترین بخش زمان و یک «دوره» سن کوتاه‌ ترین بخش زمان است؛ به این ترتیب که یک عصر از چند دوره تشکیل می شود.

برای مثال، ما در حال حاضر در عصر مگالاین زندگی می کنیم. این بخشی از دوران هولوسن است که پیشینه آن به پایان آخرین عصر یخبندان 11700 سال پیش باز می گردد زمانی که ذوب و عقب نشینی کلاهک‌های یخی و یخچال‌های طبیعی آغاز شد.  هولوسن بخشی از دوره کواترنر است جدیدترین بخش عصر سنوزوئیک که به نوبه خود بخشی از عصر فانوزوئیک است که از 539 میلیون سال پیش تاکنون را در بر می گیرد.

این فصل‌ های زمین ‌شناسی اغلب به‌ خاطر مکانی که برای اولین بار در آنجا مورد مطالعه قرار گرفتند نامگذاری می‌شوند. نام دوره ژوراسیک از سنگ های غنی از فسیل در کوه های ژورای فرانسه گرفته شده است در حالی که دوره کامبرین نام خود را از نام رومی ولز گرفته است.

"اندرو نول" پروفسور تاریخ طبیعی در دانشگاه هاروارد می گوید:"من وقتی از دوره کامبرین می گویم این نه تنها زمان بین 539 تا 485 میلیون سال پیش را نشان می‌دهد بلکه اطلاعات فراوانی در مورد موجودات زنده، محیط‌ ها، ساخت زمین، جغرافیای دیرینه و موارد دیگر را نشان می‌دهد که قدری شبیه قرون وسطی یا رنسانس است".

البته باید به این نکته هم توجه داشت که همگان موافق نیستند که آنتروپوسین  یک واقعیت زمین ‌شناسی است. منتقدان می گویند محققان شواهد کافی برای اعلام رسمی آن را به عنوان یک دوره جدید در اختیار ندارند. اما در صورت برسمیت شناخته شدن، آنتروپوسین سومین دوره از دوره کواترنر خواهد بود. هم چنین، این موضوع بدان معناست که دوره هولوسن به طور خاص کوتاه بوده و دوره ای دیگر چندین میلیون سال به طول انجامیده اند.

در عین حال زمین شناسان معمولا مکانی از کره زمین را انتخاب می کنند که شواهدی کلیدی برای این دوره بندی ها را در خود دارد. اگر واقعاً دورهء جدید تاریخ کره زمین با نام «آنتروپوسین» در حدود سال 1950 آغاز شده باشد لازم است برای آن نیز مکان خاصی بر روی کره زمین انتخاب شود که بیشترین شواهد آغاز و طبقه بندی این دوره را در خود دارد.

بهر حال از 2016 به این سو محققان 12 مکان را در نظر گرفته اند که می توانند شواهد کلیدی مورد نیاز برای حمایت از ایده شان را نشان دهند. 9 مورد از این 12 مکان به رای و نظر اعضای کارگروه گذاشته شده اند. اخیر دانشمندان دریاچه «کرافورد» در اُنتاریوی کانادا را بهترین مکان زمین شناسی برای نشان دادن تاثیر دوره آنتروپوسین تشخیص دادند.

برخی از کارشناسان فکر نمی‌کنند که آنتروپوسین به سطح تعریف ‌کننده یک دوره ارتقا یابد. "استان فینی" دبیر کل اتحادیه بین المللی علوم زمین شناسی و استاد بخش علوم زمین شناسی در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در لانگ بیچ می گوید که رکورد چینه شناسی آنتروپوسین با توجه به یک دوره پیشنهادی نسبتا کم است. او می گوید:"شکی نیست که انسان ها به طور چشمگیری بر سیستم زمین تاثیر گذاشته اند و ما امروز با پیامدی باورنکردنی روبرو هستیم اما این یک پدیده طولانی مدت بوده است". او هم چنین احساس می کند فشار برای برسمیت شناختن رسمی آنتروپوسین ممکن است در واقع بیش تر سیاسی باشد تا زمین شناسی.

این اصطلاح در سال 2000 میلادی نه توسط یک زمین شناس بلکه توسط "پل کروتزن" شیمیدان جوی و برنده جایزه نوبل در سخنان اش در جریان یک کنفرانس ابداع شده بود.

فینی می گوید که توصیف تاثیر عمیق بشر بر روی زمین به عنوان یک رویداد زمین ‌شناسی مداوم به جای یک دوره رسمی با تاریخ دقیق شروع جهانی دقیق‌تر است. به گفته او همچنین ممکن است چینه شناسان تصمیم بگیرند که آنتروپوسین به سطح دوران نرسد اما می تواند چهارمین دوره هولوسن باشد.

واترز می گوید کارگروه آنتروپوسین برای رسمی کردن آنتروپوسین دلیل محکمی دارد اما او می گوید نامگذاری یک دوره زمین شناسی جدید "یک فرآیند بسیار محافظه کارانه" است بنابراین، هیچ تضمینی برای موفقیت این پیشنهاد وجود ندارد.

هم چنین، علاوه بر دریاچه کرافورد کارگروه آنتروپوسین باید دو مکان ثانویه را پیش از ارائه پیشنهاد انتخاب و معرفی کند. واترز می گوید:"در جستجوی این که کدام مکان ها مناسب هستند بسیار دقیق بوده ایم. با این وجود، ممکن است آنان در پایان بگویند شواهدی که ارائه کرده اید نشان نمی دهند آنتروپوسین به طور موجهی یک دوره جدید است".

او می افزاید:"آنان هم چنین ممکن است از این ایده حمایت کنند که در اینجا مرحله ای وجود دارد و دریاچه کرافورد نشان دهنده مرحله جدیدی از هولوسن است اما آنان آمادگی پذیرش این ایده را ندارند که آنتروپوسین تغییر قابل توجهی فراتر از تغییراتی است که ما در هولوسن می بینیم".

"اندرو متیوس" استاد مردم شناسی در دانشگاه کالیفرنیا در سانتاکروز می گوید که اصطلاح آنتروپوسین پیش تر اهمیت خود را نشان داده و باب گفتگو میان علوم طبیعی، علوم اجتماعی و علوم انسانی را گشوده است. به این ترتیب محل تولد دقیق زمین‌شناسی دوره پیشنهادی ممکن است در نهایت اهمیت چندانی نداشته باشد.

او می گوید:"این امر ثابت شده که جوامع بشری تاثیرات زمین ‌شناسی بر جهان و سیستم‌ های زمین دارند. ما دنیا را متحول کرده‌ایم و باید به آن فکر کنیم".

 

دریاچه کرافورد، زادگاه آنتروپوسین

منشاء آنتروپوسین رسوبی است که از بستر دریاچه کرافورد تشکیل شده که آثار ژئوشیمیایی آزمایش‌ های بمب هسته ‌ای به‌ ویژه پلوتونیوم را نشان می ‌دهد یک عنصر رادیواکتیو که به طور گسترده در سراسر جهان در صخره‌ های مرجانی، هسته‌ های یخی و باتلاق ‌های ذغال سنگ نارس شناسایی شده است.

دریاچه کرافورد پس از رای گیری کارگروه آنتروپوسین در 9 مکان نامزد شده در سه دور به عنوان برنده انتخاب شد. مکان‌های بالقوه دیگر شامل یک باتلاق ذغال سنگ نارس در کوه‌های سودتن لهستان، دریاچه سیرسویل در کالیفرنیا، امتدادی از بستر دریا در دریای بالتیک، یک خلیج در ژاپن، یک دهانه آتشفشانی پر از آب در چین، یک هسته یخی حفر شده از شبه جزیره قطب جنوب و دو صخره مرجانی یکی در استرالیا و دیگری در خلیج مکزیک بودند.

واترز می گوید انتخاب بین مکان های مختلف دشوار بود اما او معتقد است که دریاچه کرافورد برنده شد زیرا نقطه شروع ژئوشیمیایی فرضی آنتروپوسین مرتبط با رسوبات بسیار دقیق است. آن دریاچه بزرگ نیست و 2.4 هکتار را پوشش می دهد اما به شکلی استثایی عمیق است و نزدیک به 24 متر عمق دارد. رسوبات یافت شده در پایین آن را می توان به لایه های سالانه تقسیم کرد تا برای نشانگرهای ژئوشیمیایی فعالیت انسانی نمونه برداری شود. "فرانسین مک کارتی" استاد علوم زمین در دانشگاه براک کانادا که این دریاچه را مطالعه کرده اشاره می کند که این تجزیه و تحلیل به دانشمندان اجازه می دهد تا تغییرات را با وضوح سالانه ببینند. او می گوید:"شکل دریاچه کرافورد اختلاط ستون آب را محدود می کند تا آب های پایین با آب های سطحی مخلوط نشوند. کف دریاچه کاملا از بقیه قسمت ها جدا شده است". "اندرو کاندی" استاد و رئیس رادیوشیمی محیطی در دانشگاه ساوت همپتون بریتانیا و عضو کارگروه آنتروپوسین می گوید:"وجود پلوتونیوم به ما نشان می دهد که چه زمانی بشر به چنان نیروی مسلطی تبدیل شد که می توانست اثر انگشت جهانی منحصر به فردی از خود در سیاره مان بر جای بگذارد".

با این وجود، انتخاب دریاچه کرافورد تصمیم نهایی در مورد اینکه آیا آنتروپوسین به عنوان یک واحد زمانی رسمی زمین شناسی برسمیت شناخته می شود نیست. کارگروه آنتروپوسین پیشنهادی را برای رسمی ساختن آنتروپوسین به کمیسیون فرعی چینه شناسی کواترنر در اواخر تابستان ارائه خواهد کرد. اگر اعضای کمیسیون فرعی با اکثریت 60 درصد موافقت کنند این پیشنهاد سپس به کمیسیون بین المللی چینه‌ شناسی انتقال خواهد یافت کمیسیون بین‌ المللی نیز باید رای دهد و اگر 60 درصد اعضا موافقت نمایند این پیشنهاد به تصویب خواهد رسید. هر دو نهاد بخشی از اتحادیه بین المللی علوم زمین شناسی هستند که بیش از 1 میلیون زمین شناس در سراسر جهان را نمایندگی می کند. انتظار می رود تصمیم نهایی در سی و هفتمین کنگره بین المللی زمین شناسی در بوسان در کره جنوبی در آگوست 2024 اتخاذ شود.

بازگشت به خانه