آغاز سیاستِ «رول بک» برای عقب راندن نیروهای رژیم

بیژن اشتری

در هفته‌ها و ماه‌های گذشته شاهد عقب رانده شدن نیروهای نظامی رژیم اسلامی از بسیاری از مناطق تحت نفوذش در خاورمیانه بودیم و آخرین نمونه‌اش هم واگذاری بزرگترین شهر سوریه، حلب، به نیروهای تحریر الشام طی یکی دو روز گذشته.

آنچه‌ می‌بینیم (یا حداقل من می‌بینم) اجرای سیاست یا تاکتیک «رول بک Roll Back» علیه رژیم اسلامی‌ست. «رول بک» در قاموس سیاسی به معنای عقب‌راندن نیروهای نظامی یک حکومت استیلا‌طلب از مناطق تحت نفوذش به درون مرزهای داخلی خودش است.

اگر به تاریخ جهان نگاه کنیم هر زمان حکومتی خارج از منطق و عقلانیت راهبردی دست به رفتارهای تهاجمی زده به ناگزیر ائتلاف‌های نظامی را علیه خودش شکل داده و نهایتا هم مغلوب این ائتلاف‌‌ها شده. نمونه‌هایش هم زیاد است: فرانسه در زمان ناپلئون، آلمان در زمان امپراتوری، و آلمان در زمان هیتلر.

به نظرم رژيم اسلامی هم موجب شکل‌گیری نوعی ائتلاف نظامی آشکار و پنهان از قدرت‌هایی که منافع خود را در منطقه خاورمیانه در معرض خطر می‌بینند (آمریکا، اسرائیل، اروپا و رژيم اسلامی در پیش گرفته‌اند.

تاریخ جهان نشان می‌دهد که این سیاست یا تاکتیک برای مهار کشورهای انقلابی توسعه‌طلب عموما موفق بوده است. شاخص‌ترین نمونه‌اش هم فروپاشی امپراتوری متجاوز و توسعه‌طلب شوروی در آغاز دهه نود. ریگان در آغاز دهه هشتاد که به کاخ سفید آمد، سیاست رول بک را علیه شوروی در دستور کار قرار داد. این سیاست فقط ابعاد نظامی نداشت بلکه توام با تاکتیک‌های نرم از قبیل مذاکره و گفتگو و دیدارهای سران و غیره نیز بود. در واقع یک سیاست ترکیبی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری را در قبال شوروی در پیش گرفت.

ریگان معتقد بود با عقب راندن تدریجی نیروهای شوروی از اروپای شرقی و نیز افغانستان می‌تواند ضربه حیثیتی بزرگی به شوروی بزند و ابهت پوشالی‌اش را فرو ریزد و نهایتا نظم درونی شوروی را که از مدت‌ها پیش به دلیل سرکوب‌های داخلی، فساد، ناکارآمدی اقتصادی و نارضایتی عمومی به لرزه درآمده بود بر هم زند که در عمل این سیاست جواب داد.

امریکا با کمک مستمر به جنگجویان افغانستانی کاری کرد که شوروی مجبور به خروج نیروهایش از افغانستان شد. امریکا و غرب همچنین توانستند شوروی را وادار به خروج نیروهای نظامی‌اش از کشورهای اقماری اروپای شرقی‌اش کنند.

سیاست رول بک ریگان جواب داد و کمی بعد اتحاد شوروی سقوط کرد.ریگان به مشاورانش گفته بود: «حتم بدانید اگر در مرحله اول (رول‌بک) موفق شویم اهداف مرحله دوم (پیروزی) خودبخود حاصل خواهد شد.»

برگرفته از تلگرام نویسنده: @bijan_ashtari

بازگشت به خانه