بحران اقتصادی رژیم ایران در سالی حساس

مهدی حسینی

سال 1404 ایرانی (از 30 اسفند) با اجماع گسترده در میان ایرانیان از همه عقاید سیاسی مبنی بر اینکه کشور در یک بحران اقتصادی قرار دارد آغاز می شود. این بحران آینده ای حتی تیره تر را نشان می دهد. یکی از نشانه های آن کسری بودجه 8700 تریلیون ریالی (تقریباً 8.7 میلیارد دلار) و نرخ تورم بیش از 40 درصد است.

ادامه رشد تورم

بر اساس گزارش مرکز آمار رژیم ایران، قیمت کالاها و خدمات مورد استفاده مردم نسبت به سال گذشته 35 درصد افزایش داشته است. وضعیت دستمزد کارگران حتی دردناک‌تر است، زیرا ارزش آنها در 14 سال گذشته نزدیک به 50 درصد کاهش یافته است.

حداقل دستمزد دلاری کارگران که در سال 2012 نزدیک به 300 دلار بود، در سال 2025 به زیر 150 دلار کاهش یافته و تقریباً به نصف رسیده است، به عبارت دیگر، قدرت خرید کارگران ایران در این مدت به شدت کاهش یافته است. (دولتی اکوایران، 29 مارس 2025)

سال گذشته در واقع سال ورشکستگی اقتصادی رژیم ایران بود. عدم تعادل مالی، به ویژه در بخش انرژی، منجر به تعطیلی صنایع، مدارس و حتی ادارات دولتی شد.

چاپ مستمر پول توسط دولت

مهدی پازوکی، اقتصاددان وابسته به دولت گفت: بحرانی‌ترین مشکل اقتصادی ایران در سال 2024 بی‌ثباتی اقتصادی بود، شاخص اصلی این بی‌ثباتی افزایش تورم است، موضوع دیگر کسری بودجه است، زمانی که مخارج دولت از درآمدها بیشتر شود، کسری ایجاد می‌کند که به نوبه خود به تورم دامن می‌زند و وقتی به بانک مرکزی دستور چاپ پول داده می‌شود منجر به افزایش نقدینگی می‌شود.

اعتیاد دولت ها به حمله به صندوق توسعه ملی

دولت مسعود پزشکیان، رئیس جمهور فعلی رژیم ایران، مانند دولت های گذشته، هر زمان که در سیاست های اقتصادی شکست بخورد، به صندوق توسعه ملی مراجعه می کند.

برنامه کوپن الکترونیکی که از اوایل سال گذشته به حالت تعلیق درآمده بود، اکنون بر اساس تصمیم جدید کابینه که با برداشت یک میلیارد دلاری از صندوق توسعه ملی تامین می شود، مجدداً اجرا می شود.

کوپن های الکترونیکی برای گروه های درآمدی کم (سه دهک پایین) به ازای هر نفر 5 میلیون ریال (~5 دلار) و گروه‌های با درآمد متوسط ​​(دهک 4 تا 7) با 3.5 میلیون ریال برای هر نفر (~3.5 دلار) برای خرید 11 کالای مورد نیاز می‌شوند.

برنامه کوپن شامل گوشت، مرغ، تخم مرغ، برنج، ماکارونی، روغن پخت و پز، شیر، پنیر، ماست، حبوبات، شکر و شیرین کننده ها می شود.

برداشت دلاری از صندوق

در سپتامبر 2024، در آغاز ریاست جمهوری جمهوری پزشکیان، علی خامنه ای، رهبر رژیم ایران، درخواست وی برای برداشت 8 میلیارد دلار از صندوق برای تسویه بدهی های دولت به گندمکاران، پرستاران و رانندگان کامیون را تایید کردند.

اخریناً 17 میلیارد دلاری از صندوق برای تامین پروژه مالی افزایش فشار گاز پارس جنوبی و انتقال وجو به قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (شاخه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) و چند شرکت جبهه اتخاذ شد.

اقتصاد در بحران، بدون وزیر اقتصاد!

این در حالی است که وزیر اقتصاد استیضاح و از سمت خود برکنار شده است. یک کارشناس اقتصادی بیان کرد: یکی از چالش های عمده پیش روی بنگاه ها عملکرد وزیر صنعت است که به دلیل ارزیابی، تخصیص را محدود کرده است که این وضعیت به کاهش تولید، افزایش قیمت و افزایش قیمت می رسد. (روزنامه دولتی اقتصاد آنلاین، 6 اسفند 1394)

ایران به سمت بحران‌های بیشتر می‌رود

مشکلات ایران بسیار فراتر از اقتصاد است. ضعف سیاست خارجی، ترس از جنگ های احتمالی، عدم اطمینان از جانشینی ولی فقیه رژیم و احتمال قیام های مردمی، سال 1404 را به سال بحران و احتمالاً شروع ریزش رژیم تبدیل کرده است.

بازگشت به خانه