خانه   |   آرشيو کلی مقالات   |   فهرست نويسندگان  |   آرشيو روزانهء صفحهء اول سايت    |    جستجو  |    گنجينهء سکولاريسم نو

14 آذر ماه 1393 ـ 5 ماه دسامبر 2014  

کاهش و افزایش بهای نفت و نان!

شهباز نخعی

Shahbaznakhai8@gmail.com

در صد و اندی سال گذشته، همواره بهای نان و نفت با سرنوشت مردم ایران عجین بوده است. 

در مورد نان، نخستین مورد نابسامانی ثبت شده در زمان ناصرالدین شاه قاجار بود. در یکی از دوره های قحطی، چند هزار زن جلوی کالسکه شاه را گرفتند و درگیری هایی به وجود آمد.

در دوران مظفرالدین شاه، در سال 1323 هجری قمری، هنگامی که او عازم سفر اروپا بود و محمدعلی میرزای ولیعهد از تبریز برای ادارهء امور به تهران آمده بود، کیفیت و قیمت نان در تهران به وضع نامطلوبی درآمد. چند روز پیش از سفر به اروپا شاه به زیارت حرم حضرت عبدالعظیم رفت. زنانی از تهران و شهرری در آنجا اجتماع کردند، فحش زیاد به او دادند و گفتند نان و گوشت و سایر اجناس گران و نایاب است.

در سال 1296 هجری خورشیدی، در پی خشکسالی، قحطی به وجود آمد و دولت برای مقابله با گرسنگی گستردهء مردم به پخت و توزیع دمپختک پرداخت و آن سال به "سال دمپختک" موسوم شد.

در زمان جنگ جهانی دوم و اشغال ایران توسط نیروهای متفقین نیز شورشی به خاطر کمیابی و گرانی نان روی داد.

از نیمهء دوم سال 1320 نابسامانی هایی در قیمت و کیفیت نان در سراسر کشور وجود داشت و بی غذایی و گرسنگی موجب واکنش مردم شد. در بسیاری از شهرها، از جمله کرمانشاه، نجف آباد، زنجان، سنندج، تبریز، داراب، رشت، قزوین، ملایر، اراک، گلپایگان و... مردم به انبارهای غله هجوم بردند.  در 17 آذر 1321 گروهی از مردم به مجلس شورای ملی ریختند و چند تن از نمایندگان را کتک زدند.  گروهی دیگر هم به خانهء قوام السلطنه، نخست وزیر وقت، حمله کردند و آن را غارت و تخریب نمودند.  به دستور قوام السلطنه این شورش سرکوب شد و شمار زیادی کشته و مجروح به جای گذاشت.

 

این سابقه موجب به وجود آمدن رابطه ای بین نفت و نان شد، به این معنی که همهء دولت ها، برای پرهیز از شورش مردم، بخشی از درآمد فروش نفت را به تأمین نان با بهای ارزان اختصاص می دادند و این امر تا آخرین روزهای حکومت محمدرضاشاه ادامه داشت. چنان که، با وجود چندین برابر شدن بهای نفت در سال های آخر پیش از انقلاب 1357 و تورم ناشی از افزایش درآمدهای نفتی، بهای نان سنگک همچنان 4 ریال و نان تافتون 2 ریال باقی ماند.

در اجرای برنامهء موسوم به "هدفمندی یارانه ها" نیز دولت برای کاستن از فشار تورمی ناشی از بالا بردن قیمت حامل های انرژی و..، علاوه بر یارانهء ماهیانهء 41500 تومانی، به هر فرد در ماه 4 هزار تومان نیز بابت یارانهء نان پرداخت نمود و در کنار این کار نرخ 75 ریالی آرد تحویلی به نانوایی ها را نیز حدود 50 برابر افزایش داد. از ماه ها پیش زمزمه هایی در مورد افزایش بهای نان به گوش می خورد تا این که هفتهء گذشته سخنگوی دولت مزورانه اعلام کرد که دولت قصد افزایش بهای نان را ندارد ولی با درخواست نانوایان برای افزایش حدود 30 درصدی بهای نان موافقت کرده است.  این افزایش، که در عمل به 40 درصد رسید و احتمالاً درآینده از این هم فراتر خواهد رفت، بهای نان سنگک را به 800 تومان، بربری را به 600 تومان و تافتون را به 425 تومان رساند.

از آنجا که «نان» قوت غالب قشرهای کم درآمد مردم ایران است، افزایش شدید بهای آن طبعاً بر تشدید تورم و خالی تر شدن هرچه بیشتر سفرهء مردم اثر خواهد گذاشت.

 

دولت ترفندباز و ناتوان شیخ حسن روحانی دردسر دیگری نیز دارد که مانع از آن می شود تا، به روال معمول، با بخشی از درآمد نفت بهای نان را در حد توان خرید مردم پایین نگهدارد. این دردسر دوم، که از حدود 6 ماه پیش آغاز شده، کاهش مداوم بهای نفت است.

به گزارش خبرگزاری "بلومبرگ": «دانیل برگین، نایب رییس مؤسسه مشاور انرژی آی.اچ.اس و نویسندهء تاریخ نفت که برندهء جایزهء پولیتزر شده، می گوید: این یک شوک بزرگ در مسکو و تهران است».

"بلومبرگ" می نویسد: «روسیه، به عنوان بزرگ ترین تولید کنندهء جهان دیگر نمی تواند برای نجات اقتصاد زخم خورده از تحریم های اروپا و امریکا، بر همان درآمدهای نفتی اتکا کند. رژیم ایران نیز، که تحت تحریم های مشابهی قرار دارد، مجبور است یارانه هایی را، که به نوعی عایقی برای جمعیت رو به رشد این کشور محسوب می شوند، تقلیل دهد. به نظرمی رسد کاهش قیمت نفت این بار احتمالاً همان تأثیرات سه دههء پیش را، که منجر به پایان کار اتحاد جماهیر شوروی شد، درپی خواهد داشت».

آنچه که به شوربختی نظام ولایت مطلقه فقیه می افزاید این است که به نظر نمی آید این کاهش بهای نفت پدیده ای گذرا و موقتی باشد تا، به تعبیر سید علی خامنه ای، بتوان با "اقتصاد مقاومتی" آن را چاره کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه: «کارشناسان صنعت نفت، با تأکید براین که بازار نفت در حال تعدیل افزایش قیمت ها در سال های گذشته است، پیش بینی کردند روند کاهش قیمت ها در سال های آینده ادامه خواهد یافت».

نظر اين کارشناسان متکی به دلایل و عواملی است که از جملهء آنها می توان افزایش تولید نفت در ایالات متحده، کوشش رقابت آمیز تولید کنندگان بزرگ اوپک ازجمله عربستان در حفظ میزان تولید و دستیابی به بازارهای جدید، کاهش تقاضای جهانی به دلیل تداوم رکود اقتصادی، و به ویژه کاهش تقاضای چین را برشمرد.

به این ترتیب، بخش تعیین کننده ای از مردم ایران، که در 36  سال گذشته در عین دست و پا زدن روز افزون در باتلاق جنگ، فقر، اعتیاد، فحشا، فساد، گرانی لگام گسیخته، انزوای بین المللی و... عملاً از حکومت جابر و جنایتکار ولایت مطلقه فقیه – دستکم به صورت حضور در پای صندوق های رأی – حمایت کرده اند، اینک رودرو با واقعیتی جدید برای تصمیم گیری دربارهء آینده خود قرار می گیرند؛ واقعیتی به نام هم زمانی دردناک کاهش و افزایش بهای نفت و نان!

12 آذر 1393

نظر خوانندگان

 

 

محل ارسال نظر در مورد اين مطلب:

توجه: اگر عنوان اين مقاله را در جدول زير وارد نکنيد، ما نخوهيم دانست که راجع به کدام مطلب اظهار نظر کرده ايد.

کافی است تيتر را کپی کرده و در محل مربوطه وارد کنيد.

 

بازگشت به خانه