سام قندچی: آیا قرار است همهء سکولار دموکرات ها

تأسيس: 14 مرداد 1392 ـ در نخستين کنگرهء سکولار های ايران -همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه

10 آذر ماه 1396 ـ 1 دسامبر 2017

در حزب سکولار دموکرات ایرانیان متشکل شوند؟
سام قندچی

حزب سکولار دموکرات ایرانیان، یا هیچیک از رهبران آن، نگفته اند که قرار است همهء سکولار دموکرات های ايران در آن متشکل شوند. اما، از آنجا که این ادعا را - نسبت داده به اين حزب - در اینترنت دیده ام، فکر کردم شايد بد نباشد که، بعنوان ژورنالیستی هوادار این حزب، پاسخی به آن بدهم.

اکنون مدت هاست که «مرامنامه»ی حزب سکولار دموکرات ایرانیان منتشر شده است و، نظیر مرامنامهء هر حزب دیگری، در حال تکامل است، در اين مرامنامه حزب مزبور، از همان اول، خود را حزبی جمهوریخواه، دموکرات و سکولار اعلام کرده که آینده نگر و خواستار استقلال ایران است(1) و، در نتيجه، همين اعلام موضع موجب می شود که نتواند و نخواهد که در بر گيرندهء «همهء سکولار دموکرات های ايران» باشد.

بعنوان وجه مقايسه مثلاً می توان به «حزب دموکرات امريکا» اشاره کرد که بنيانگزاران اش شاید بهترین تئوریزه کنندگان سکولاریسم در تاریخ آمریکا بوده اند(2) در حالی که در نام حزب دموکرات آمریکا نيز هیچگاه لغت "سکولار" وجود نداشته و ندارد. هدف اين حزب نيز، که بیش از دو قرن است در آمریکا وجود دارد، نه متشکل کردن «همهء دموکرات ها» در آمریکا بوده و نه می تواند باشد.

اين سخن بدان معنا است که نام حزب لزوماً نمی تواند معرف همهء مفاد مرامنامهء يک حزب باشد. مثلاً، اسم حزب دموکرات را در آمریکا می توانستند بگذارند «حزب خر»، یا هر اسم دیگر. در واقع حدود 200 سال پیش، در سال 1828، مخالفانِ «اندرو جکسون» او را خر خطاب می کردند. (لازم به یادآوری است که در زبان انگلیسی "خر" سمبل لجاجت است و نه حماقت). او هم، به جای رد کردن این لقب، آن را به آرم کمپین خود تبدیل کرد و حدود 50 سال بعد هم "خر" آرم کل حزب دموکرات آمریکا شد.

البته، "توماس نست"، همان کارتونیست سیاسی که آرم "خر" را در سال های 1870 در رابطه با حزب دموکرات متدوال کرد، آرم "فیل" را هم - که در زمان آبراهام لینکلن بعنوان سمبل نبرد در جنگ داخلی به کار رفته بود - در رابطه با حزب جمهوریخواه متداول کرد.

باری، نکتهء اساسی در آن است که هر حزب با پلاتفرم اش شناخته می شود و نه با نام یا آرمی که برمی گزیند. پلاتفرم های احزاب بسیار مهمتر از نام آنهاست و جا دارد که بادقت مورد مطالعه و نقد قرار گیرند(3).

ضمناً اين نکته نيز ناگفته نماند که مطالعهء پلاتفرم حزب دموکرات آمریکا(4)، یا پلاتفرم حزب جمهوریخواه آمریکا، یا احزاب دیگر در دموکراسی های غربی، می تواند برای جنبش سیاسی ایران بسیار مفید باشد. متأسفانه فعالین سیاسی ایران بیشتر با پلاتفرم احزاب کمونیست در جهان آشنایی دارند.

1. درباره حزب سکولار دموکرات ایرانیان - آینده نگر