سام قندچی: چه خوب چه بد، دو سال دیگر وقت نداریم

تأسيس: 14 مرداد 1392 ـ در نخستين کنگرهء سکولار های ايران -همزمان با 107 مين سالگرد مشروطه

13 تير ماه 1397 ـ 4 ماه جولای 2018

چه خوب چه بد، دو سال دیگر وقت نداریم
سام قندچی

دو ماه پیش بحث شد که "ایران دو سال وقت دارد"(1). اما امروز باید گفت، چه دوست داشته باشیم و چه نه، دو سال وقت نداریم. آنچه در دو ماه اخیر مشاهده کردیم این است که فساد در بالای رژیم اسلامی بسیار بیش از آن چیزی است که اول تصور می شد و چندین برابر دوران پایان رژیم شاه یا رژیم صدام حسین است، و فروپاشی خیلی سریع دارد انجام می شود. حجم پول هایی که از ایران در دو ماه اخیر خارج شده نشان آن ثروت های افسانه ای است و گزارش های مالی از ثروت مقامات ایرانی در آمریکا که منتشر شده ابداً اصل قضیه نیست. آقای محمد جواد ظریف هم به اين موضوع اشاره کرده و می گوید بازداشت رضا ضراب و علی صدر هاشمی نژاد به معنای شناسایی شدن مجراهای تنفسی رژیم اسلامی است.

اساساً ثروت های خارج شده اصلاً به آمریکا نیامده و در کشور کانادا قرار دارد. حتی رژیم صدام حسین در مقایسه با رژیم اسلامی در ایران فرشته پاکی بوده است. رژیم اسلامی در ایران در مقایسه با رژیم صدام حسین مثل مقایسه رومانی با آلمان شرقی در بلوک شرق سابق است که آنقدر فساد در رومانی وحشتناک بود که مردم به کاخ چائوشسکو ریختند و شیر حمام های طلا را در خانه مدعی رهبری سوسیالیستی به چشم خود دیدند و او را پس از بازگشت از سفری که فکر نمی کرد روز سقوط اش شود در فرودگاه بازداشت کردند و به جوخهء اعدام سپردند.

به هر حال سقوط در ایران بسیار سریعتر از آنچه انتظار میرفت، اتفاق می افتد. از سران دولت و سپاه تا کسانی که نظیر رضا ضراب ظاهراً نه مقام دولتی هستند و نه مقام نظامی، و فقط دلالند، اما همهء دولتیان - از جمله آقای ظریف - گویا به خوبی در مورد آنها با نام و نشان می دانسته اند، همانطور که همه شان مه آفرید خسروی و بابک زنجانی را می شناختند و فقط ما در اپوزیسیون پس از بازداشت از نام و نشان بابک زنجانی ها و رضا ضراب ها مطلع شدیم.

یعنی وضع خیلی بدتر از آن است که حتی ما در اپوزیسیون درباره اش می دانیم. در نتیجه گرچه دادن تاریخ دقیق سخت است اما مطمئناً دو سال وقت نیست و زلزله بزرگِ انقلاب 21 ایران(2) را باید خیلی زودتر، انتظار داشت.

اپوزیسیون ایران سال ها پیش از انقلاب در دوران پهلوی در تظاهرات اش شعار سرنگونی رژیم می داد یعنی رادیکال به دنیا نگاه می کرد، در حالیکه رادیکال ترین بخش های اپوزیسیون ضد رژیم اسلامی در دوران بعد از انقلاب، بسیار محافظه کارانه به دنیا نگاه می کنند یعنی حتی آنهایی که سال هاست به روشنی با اصلاح طلبی مخالفند، همچنان در ذهنیت خود در فرهنگ اصلاح طلبان محصورند و گویی تغییراتی که می خواهند را نه بخشی از دستور کار رژیم بعدی بلکه بمثابه مطالبات خود از دولت می بینند نه آنکه این مطالبات را مطرح می کنند که رژیم را افشا کنند؛ بلکه واقعاً فکر می کنند که قرار است با این رژیم به آن خواست ها برسند.

حتی برخی رهبران اپوزیسیون هم که سال هاست از انقلاب حرف زده اند، رویکردشان به تحول در ایران، شاید ناخودآگاه، اصلاح طلبانه است.

منظور اینکه اصلاً دیگر بحث بر سر اصلاح پذیر بودن یا نبودن رژیم نیست و بعد از نقطهء عطف هفتم دی ماه 1396 (3)، اساساً درخواست های مردم با سکولار دموکراسی تعریف می شود که رژیم اسلامی نمی تواند برآورده کند، یعنی به دلیل خصلت حکومت مذهبی، قادر به پاسخگو بودن به این درخواست ها نیست و مسأله به بی کفایتی یا با کفایتی مسؤلان مربوط نیست، خصلت درخواست های مردم عوض شده که اکنون فرسنگ ها از توان این رژیم فراتر است؛ رژیمی که بعد از 40 سال یک حق سادهء انتخاب شدن در مجلس را برای سکولارها قائل نبوده و حتی اصلاح طلبانش چنین درخواستی را کفر تلقی کرده اند.

رژیم شاه التماس می کرد که اپوزیسیون در انتخابات مجلس شرکت کند و این اپوزیسیون بود که شرکت نمی کرد و حتی امثال پزشکپور و بنی احمد که به مجلس شاه رفته بودند و از آن تریبون رژیم شاه را در آن زمان نقد می کردند، مورد تمسخر اپوزیسیون آن دوران بودند. اپوزیسیون در دوران رژیم شاه، سال ها پیش از انقلاب 1357، سرنگونی طلب بود نه آنکه در دو سال آخر سرنگونی طلب شده باشد. منظور اینکه، صرفنظر از خود اصلاح طلبان و نزدیک شدن تازه شان به سپاه پاسداران که جای خود دارد(4)، اپوزیسیون تحول خواه به دلیل روحیه اعتیاد به دیدگاه اصلاح طلبان در اپوزیسیون مدنی و سیاسی 40 سال گذشته، تغییر پرشتاب شرایط را در ایران در شش ماه اخیر که بسوی سقوط رژیم می رود، از ته دل باور ندارند و از دیدگاه کلان بحث هایی مطرح می کنند که شایستهء دوران تغییرات تدریجی در جامعه است و نه مناسب دوران وضعیت انقلابی (5).

در چند روز اخیر رژیم با قرار دادن نیروهای امنیتی و نظامی در بازار تهران می خواهد وانمود کند که با بازار به توافق رسیده است. و همانطور که یک هفته پیش گفته شد، رژیم اعتصاب بازار را به مؤتلفه نسبت داد (6) تا آنها را به رأس رهبری مخالفان در بازار برساند.

ولی واقعیت این است که همه اینگونه تلاش ها ناموفق بوده است، از جمله آقای محمود احمدی نژاد در سخنرانی سه روز پیش خود به روشنی به چک های برگشتی بازاریان اشاره کرده است (7) که درگیر بودن بانک ها را در این وضعیت بحران مالی بازار تلویحاً اذعان می کند و چنین وضعی یعنی عدم پرداخت های کلان بازاریان به بانک ها که می تواند ورشکستگی بانک ها را در آینده خیلی نزدیک به دنبال داشته باشد.

همچنین آنچه در سه روز اخیر در خوزستان در ارتباط با بی آبی و شلیک به مردم بی سلاح معترض روی داد، به مراتب هولناکتر از رویدادهای کازرون و حمله به دراویش در چند ماه پیش بود. مسأله خشکسالی در همه جای دنیا بوجود می آید و در آمریکا در کالیفرنیا همین وضع وجود دارد، و ایران حتی در خشکسالی از نظر منابع آب شیرین از همهء کشورهای خلیج فارس وضع بهتری دارد.

اما اين مشکل مالی است که هر روز هم بدتر می شود و صرفنظر از طرح های غلط استفاده از درآمدهای نفتی، واقعاً ارقام نجومی از کشور خارج شده که به این راحتی قابل ترمیم نیست و حتی رژیم بعدی هم قادر نخواهد بود این ثروتها را به کشور بازگرداند و هر روز ثروتهای کشور بیشتر از بدن نحیف اقتصاد ایران، خارج می شود.